کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
رشد تعداد کاربران در بسیاری از پلتفرمهای رسانههای اجتماعی شناختهشده در سالهای اخیر کند شده است. بهمنظور برآوردهکردن انتظار بالا از رشد، این شبکهها استراتژیهای کسبوکار خود را تغییر دادند و در عوض جذب کاربران جدید، بر به حداکثر رساندن درآمدزایی از کاربران موجود تمرکز کردند.
در حالی که اولین مرحله از حداکثرسازی متوسط درآمد از هر کاربر حول تبلیغات بیش از حد هدفمند متمرکز بود، تلاشهای اخیر بر تجارت اجتماعی متمرکز است؛ جایی که رسانههای اجتماعی و تجارت الکترونیک تلاقی میکنند تا تجربیات خریدی را ارائه دهند که مستقیماً در بسترهای رسانههای اجتماعی شکل میگیرد.
این روند بهسرعت در حال ظهور است و باعث میشود خردهفروشان استراتژیها و پلتفرمهای رسانههای اجتماعی خود را چندبرابر کنند تا از برنامههای خود برای ارائه خدمات خرید بهره ببرند.
تجارت اجتماعی با تجارت الکترونیک سنتی متفاوت است؛ زیرا به کاربران اجازه میدهد به جای خرید از وبسایتهای اختصاصی تجارت الکترونیک، از پلتفرمهای رسانههای اجتماعی که بهطور منظم استفاده میکنند، خرید کنند. چنین رویکردی اصطکاکها را کاهش میدهد، به کاربران اجازه میدهد بهصورت دیجیتالی نظر بدهند یا با دوستان مشورت کنند و تبلیغات بیش از حد هدفمند و تجربه خرید سفارشی را امکانپذیر میسازد.
برعکس، روشهای سنتی تجارت الکترونیک مانند فروشگاههای آنلاین، تمایل بیشتری به برند یا محصول محوری دارند و اغلب خریداران دهها صفحه محصول را برای یافتن کالای مورد نظر خود جستوجو میکنند.
نکات کلیدی
برندها تلاشهای خود در رسانههای اجتماعی را افزایش میدهند و برای ملاقات با مشتریان در جایی که آنها وقت خود را میگذرانند، هزینه میکنند.
همانطور که وبسایتهای رسانههای اجتماعی کشش تجاری به دست میآورند، افزایش متوسط درآمد از هر کاربر به معیاری کلیدی برای سنجش موفقیت تبدیل میشود.
مصرفکنندگان بر خلاف روشهای سنتی تجارت الکترونیک، تحت تأثیر سهولت فرایند پرداخت یکمرحلهای قرار میگیرند.
تجارت اجتماعی وارد مرحله پذیرش اولیه میشود
پلتفرمهای رسانههای اجتماعی سنتی در اواخر مرحله پذیرش هستند؛ زیرا درصد بسیار بالایی از کاربران اینترنت در حال حاضر در این پلتفرمهای اجتماعی فعال هستند. در حالی که بلوغ این موضوع حاکی از کندی رشد آینده است، شرکتهای رسانههای اجتماعی بهطور فعال از پایگاههای کاربری گسترده و دانش فنی خود برای ورود به بخشهای نوظهور دارای فرصتهای وسیع استفاده میکنند.
تجارت اجتماعی یکی از این فرصتهای رشد برای شرکتهای رسانههای اجتماعی است؛ شاید یکی از بزرگترینها. پیشبینی میشود تجارت اجتماعی در ایالات متحده از 36 میلیارد دلار و 4.4 درصد در سال 2021 به 80 میلیارد دلار تا سال 2025 برسد که 5.9 درصد از فروش تجارت الکترونیک خردهفروشی را به خود اختصاص میدهد.
چین، پیشرفتهترین بازار تجارت اجتماعی جهان، یک شروع بزرگ داشت. فروش آنها با 351.65 میلیارد دلار تقریباً 10 برابر اندازه بازار پیشبینیشده ایالات متحده تا سال 2021 بود و فقط در یک سال گذشته 31 درصد رشد داشته است. تجارت اجتماعی هنوز در روزهای اولیه خود است، اما انتظار میرود که رشد آن سریعتر و گستردهتر از فروش تجارت الکترونیک باشد و تا سال 2025 به نرخ نفوذ جهانی شش درصد برسد.
هزینه تبلیغات دیجیتال افزایش مییابد
در ابتدا همهگیری بودجههای بازاریابی را محدودتر کرد و باعث کاهش هزینههای تبلیغاتی شد، اما تا پایان سال 2020 هزینههای تبلیغات دیجیتالی 12.2 درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافت و شرکتهایی که ترجیحات مصرفکننده را تشخیص دادند، به سمت تجارت الکترونیک حرکت کردند و بیشتر این هزینهها صرف رسانههای اجتماعی آنها شد.
در آگوست 2021 نظرسنجی سیاماو نشان داد که هزینه تبلیغات رسانههای اجتماعی از 13.3 درصد بودجه بازاریابی در فوریه 2020 به 23.2 درصد در ژوئن 2021 افزایش یافته است. نتایج، بهویژه برای مشاغل کوچک و متوسط امیدوارکننده است.
برای مثال مشاغل کوچک و متوسط گزارش دادند درآمد هر کمپین در سهماهه دوم ۲۰۲۱ با استفاده از تبلیغات سریع توییتر که اجازه میدهد مشتریان را بر اساس مکان، سن و جنسیت هدف قرار دهند، در مقایسه با استراتژیهای تبلیغات سنتیتر، ۲۶ درصد افزایش داشته است.
علاوه بر این با نزدیکشدن به فصل خرید تعطیلات، فیسبوک (متا) یک پلتفرم در حال گسترش صندوق ورودی کسبوکار در مسنجر بهطور خاص برای مشاغل کوچک و متوسط بود. قطعشدن خدمات فیسبوک، اینستاگرام و واتساپ در 4 اکتبر وابستگی فزاینده مشاغل کوچک و متوسط به این سیستمعاملهای آنلاین را نشان داد.
در برزیل، قطعی ششساعته برای شرکتهای کوچک و متوسط حدود 6.6 میلیون رئال برزیل (تقریباً 1.2 میلیون دلار) هزینه داشت که حدود دو درصد از متوسط درآمد روزانه تجارت الکترونیکی در آن بازار است.
زمانی که در پلتفرم صرف میشود، پول است
تغییر معنادار به سمت هزینههای تبلیغاتی بیشتر در رسانههای اجتماعی اجتنابناپذیر بود. همهگیری بهسادگی این تغییر را تسریع کرد. این روند منطقی به نظر میرسد؛ رسانههای اجتماعی بخشی از روال روزانه بسیاری از کاربران هستند. 66 درصد از پاسخدهندگان به نظرسنجی اخیر گلوبال ایکس گفتهاند که هر روز حداقل از یکی از حسابهای رسانههای اجتماعی خود استفاده میکنند.
بنابراین افزودن دلارهای تبلیغاتی به کانالهای دیجیتال در طول اوج شیوع کووید، زمانی که کاربران بیش از همیشه در خانه بودند، هوشمندانه بود. میانگین زمانی که کاربر در روز در رسانههای اجتماعی صرف میکرد تا اکتبر 2021، دو ساعت و 27 دقیقه بوده که 2.1 درصد افزایش نسبت به سهماهه گذشته دارد.
با افزایش سهم زمان صرفشده توسط کاربران در شبکههای اجتماعی در مقایسه با گزینههای سنتی سرگرمی، شبکههای اجتماعی تشخیص میدهند که فرصتهایی برای سرمایهگذاری وجود دارد. از سال 2017، جریانهای سنتی رسانهها مانند تلویزیون و رادیو با کاهش زمان مصرف روزانه برای هر کاربر مواجه شدند، در حالی که رسانههای اجتماعی بهتدریج افزایش مییافتند.
زمان فزایندهای که در پلتفرمهای رسانههای اجتماعی صرف میشود، به این شبکهها کمک کرد تا از پایگاههای کاربری خود درآمد بیشتری کسب کنند.
خرید تکمرحلهای در پلتفرمهای رسانههای اجتماعی
از لحاظ تاریخی، تبلیغات در پلتفرمهای اجتماعی برای تشویق کلیکهایی طراحی شدهاند که کاربران را به سایت تبلیغکننده میبرد تا در نهایت خرید کنند، اما این فرایند مراحل غیرضروری را به همراه داشت که در نهایت برخی مشتریان را از تکمیل خرید منصرف میکرد. منطقی است که سایتهای رسانههای اجتماعی و مبلغان آنها متوجه شوند که از بین بردن این اصطکاک با اجازه خرید مستقیم در پلتفرمهای اجتماعی میتواند به نرخ تبدیل بالاتری منجر شود.
فراتر از آن، خرید درونبرنامهای به شرکتهای رسانههای اجتماعی اجازه میدهد تا دادههای جامعتری در مورد عادتهای خرید کاربران خود جمعآوری کنند، دادههایی که در نهایت میتوانند برای ایجاد توصیهها و تبلیغات دقیقتر محصول مورد استفاده قرار گیرند و در نهایت باعث خرید بیشتر شوند.
تجارت اجتماعی همچنین به شکل دهانبهدهان گسترش مییابد، دوستان میتوانند در پلتفرمهای اجتماعی برای تبادل نظرات در مورد محصولات تعامل کنند. حتی اگر نوع این دوستی صرفاً از طریق دنبالکردن صفحه فرد باشد، باز هم میتواند تأثیر قابل توجهی بر تصمیمات خرید داشته باشد. در نظرسنجی گلوبال ایکس، 48 درصد از پاسخدهندگان گفتند توصیه شخصی که میشناختند قویترین انگیزه برای خریدشان است. دومین عامل بزرگ، اعتماد به برند بود.
قابلیتهای خرید جدید و بهبودیافته بهطور فزایندهای در پلتفرمهای رسانههای اجتماعی ظاهر میشوند و آنها را به مقصدهای خرید پویا تبدیل میکنند. بهعنوان مثال، تجربه خرید در اسنپچت نهتنها ویژگی «اقلام مشابه» را به مصرفکنندگان ارائه میدهد، بلکه تجربه دیجیتالی را با مزیتهای یک تجربه فیزیکی از طریق فناوری واقعیتافزوده و مجازی ترکیب میکند.
تجارت اجتماعی؛ فرصت درآمدی بزرگ
تجارت اجتماعی موجب تغییر رسانههای اجتماعی از تبلیغ محصولات به تبدیلشدن به خود فروشگاه است. جنبههای اجتماعی خرید را با فرایند خرید آسان و مستقیم از حساب شخصی خود ترکیب کنید، احتمالاً خرید کردن تسریع میشود. بسیاری از مصرفکنندگان با این ایده موافق هستند. 30 درصد از خریداران آنلاین میگویند که برای خرید از یک شبکه اجتماعی آماده هستند.
برای کسبوکارها، تجارت اجتماعی قدرت داده و هوش مصنوعی را وارد بازی میکند که میتواند سرعت تحول را نسبت به سبکهای سنتی تبلیغات بهبود بخشد. همچنین ممکن است تأثیرگذارترین نوع تبلیغ را تسهیل کند؛ توصیههای دوستان. از آنجایی که شرکتهای رسانههای اجتماعی بهدنبال حفظ نرخ رشد بالا هستند، تجارت اجتماعی احتمالاً بخش کلیدی استراتژی آنها خواهد بود.