علم به کردار نیک جمال گیرد

ابوالمعالی نصرالله ‌منشی از دبیران دستگاه حکومت غزنویان بوده و در دوران بهرام‌شاه و خسروشاه غزنوی زندگی می‌کرده. نصرالله‌ منشی شاعری توانا بوده که به عربی نیز شعر می‌سروده.

اثر ارزشمند وی ترجمه کتاب کلیله و دمنه از زبان عربی است که آن را با نثر مسجع و همراه با اشعار فارسی و عربی ثبت کرده (کلیله و دمنه را عبدالله‌بن‌مقفع پیش از آن از زبان پهلوی به عربی ترجمه کرده بود).

نصرالله ‌منشی در دیباچه کلیله و دمنه می‌گوید: این کتاب کلیله و دمنه فراهم‌آورده علما و براهنه هند است، در انواع مواعظ و ابواب حکم و امثال و همیشه حکمای هر صنف از اهل عالم می‌کوشیدند و به دقایق حیلت گرد آن می‌گشتند… و بر این جمله وضعی دست داد که سخن بلیغ به اتقان بسیار از زبان بهائم و مرغان و وحوش جمع کردند… پند و حکمت و لهو و هزل به هم پیوست تا حکما برای استفادت آن را مطالعت کنند و نادانان برای افسانه خوانند.

در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: و بر مردمان واجب است که در کسب علم کوشند و فهم را در آن معتبر دارند، که طلب علم و ساختن توشه آخرت از مهمات‌ست. و زنده را از دانش و کردار نیک چاره نیست، و نیز در نور ادب دل را روشن کند، و داروی تجربت مردم را از هلاک جهل برهاند، چنان‌ که جمال خورشید روی زمین را منور گرداند، و آب زندگانی عمر جاوید دهد.

و علم به کردار نیک جمال گیرد که میوه درخت دانش نیکوکاری است و کم‌آزاری.

و هر که علم بداند و بدان کار نکند، به منزلت کسی باشد که مخافت راهی می‌شناسد، اما ارتکاب کند تا به قطع و غارت مبتلا گردد، یا بیماری که مضرت خوردنی‌ها می‌داند و همچنان بر آن اقدام می‌نماید تا در معرض تلف افتد.