مالکیت اشتراکی

زباله‌های الکترونیکی سریع‌ترین رشد را در بین زباله‌ها دارند و آثارشان بر محیط ‌زیست ویرانگر است. ابزارهای مدرن الکترونیکی تا روی زمین هستند، استفاده و نگهداری‌شان امن است اما همین ابزارها موادی سمی در خود دارند که هنگام دفن به‌ عنوان زباله، خطرات زیست‌محیطی‌شان خاک، آب، هوا و حیات وحش را تهدید می‌کند. کوه جهانی زباله‌های الکترونیکی به شکل تصاعدی در حال افزایش است و هر کسب‌وکاری بر اساس اندازه و مقیاس خود، نقشی در این مسئله دارد. با این حال، این کسب‌وکارها همچنان می‌خواهند برای حفظ و افزایش بهره‌وری محل کار مطمئن شوند که تجهیزاتشان به اندازه کافی مدرن هستند. با شیوع کرونا، کسب‌وکارهای زیادی مجبور شدند تجهیزات فناوری اطلاعات را نوسازی کنند تا کارکنان بتوانند از راه دور کارشان را به‌خوبی انجام دهند. این کار در اولین موج کرونا، ۱۵ میلیارد دلار هزینه جدید در بخش فناوری تراشید. با چنین اشتیاقی برای دستگاه‌های جدید، پیش‌بینی می‌شود حجم زباله‌های الکترونیکی جهان تا سال ۲۰۳۰ به ۷۴ میلیون تن برسد.

به شکلی نگران‌کننده بررسی‌ها نشان می‌دهد که یک‌سوم کسب‌وکارها اصلا نمی‌دانند سرنوشت پسماندهای الکترونیکی‌شان به کجا ختم شده است و از هر ده کسب‌وکار یکی اعلام کرده که دستگاه‌های قدیمی‌اش در محل دفن زباله تخلیه شده‌اند. این آمارها نشان می‌دهد دستگاه‌هایی که در دوره کرونا کنار گذاشته شده‌اند، به احتمال زیاد سطح زباله‌های الکترونیکی تجاری را افزایش می‌دهند.
فشارهای زیادی به کسب‌وکارها وارد می‌شود که در مورد زباله‌های الکترونیکی‌شان مسئولانه عمل کنند. گزارشی نشان می‌دهد که ۶۲ درصد از مشتریان می‌خواهند شرکت‌هایی که از آن‌ها خرید می‌کنند، موضعی در قبال پایداری داشته باشند. خود کسب‌وکارها هم به این اهمیت واقفند. در واقع ۹۲ درصد از رهبران کسب‌وکارها می‌گویند کاهش انتشار کربن برایشان اهمیت زیادی دارد، اما اینجا تعارضی هم وجود دارد؛ به‌رغم تلاش کسب‌وکارها در راستای پایداری، فشار رقابت آن‌ها را وامی‌دارد که از آخرین فناوری‌ها برای سازگاری با شرایط جدید استفاده کنند. پس چگونه باید تعادلی میان این دو برقرار کرد؟

شیوع کرونا بسیاری از کامپیوترهای شخصی را در ادارات بیکار نگه داشته است و تقریبا یک‌سوم این کامپیوترها در فضای اداری «اضافه» هستند. در عوض، لپ‌تاپ‌ها و تلفن‌های همراه با اقبال بیشتری مواجه شده‌اند. در نتیجه با بازگشت به زندگی اداری، بسیاری از کسب‌وکارها با چالش چگونگی دفع دستگاه‌های غیرضروری مواجهند. اگر این دستگاه‌های اضافی به اشخاص ثالث فروخته شوند یا بازیافت شوند، سازمان‌ها می‌توانند از درآمد آن برای انتقال به شیوه‌های نوین و انعطاف‌پذیر کار استفاده کنند اما هنوز بسیاری از کسب‌وکارها این فرصت را درنیافته‌اند و این تجهیزات مازاد در خطر دفن‌شدن هستند.
راهکار این مسائل را باید در تغییر نگرش به مالکیت جست. برای کاهش هزینه‌ها، افزایش عملکرد و مدیریت زباله‌های الکترونیکی باید استراتژی استفاده از این دستگاه‌ها بر مبنای مدل اشتراک مبتنی بر خدمات باشد. سازمان‌ها باید به ‌جای رویکرد «بخر، استفاده کن، دور بینداز»، به رویکرد «بردار، بساز، دوباره استفاده کن، بازیافت کن» بپردازند.