اقساط مارکت به‌عنوان یکی از بازیگران فعال در صنعت لندتک ایران است. در گفت‌وگو با امین خادمی‌واحد، مدیرعامل این شرکت، به موضوعاتی پرداخته شد که فراتر از مشکلات معمول مانند محدودیت‌های رگولاتوری یا تأمین منابع مالی است.
او به تأثیر عمیق ساختارهای سنتی بانکی و بروکراسی پیچیده اشاره کرد که مانعی بزرگ برای نوآوری و تسهیل دسترسی مردم به خدمات مالی محسوب می‌شود.
خادمی‌واحد توضیح داد که چگونه با استفاده از فناوری و تحلیل هوشمند داده‌ها، اقساط مارکت فرایند دریافت تسهیلات را به شکلی ساده و سریع در اختیار مشتریان قرار داده، به‌طوری که تنها با کد ملی و در کمتر از هشت دقیقه امکان دریافت اعتبار وجود دارد.
همچنین به اهمیت حفظ بقا و پایداری شرکت‌های نوپا در مراحل ابتدایی صنعت و لزوم توجه ویژه بانک مرکزی و شبکه بانکی برای گسترش عدالت مالی و افزایش دسترسی اقشار کم‌درآمد به تسهیلات خرد اشاره کرد. این گفتگو تصویری روشن از چالش‌ها و فرصت‌های پیشروی صنعت لندتک در ایران ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که تحول این حوزه نیازمند همکاری میان بازیگران سنتی و نوآور است.
چالش‌های لندتک فراتر از رگولاتوری و تأمین مالی
باتوجه‌به رشد صنعت لندتک و مدل‌های خرید اقساطی در کشور، بسیاری از فعالان این حوزه معتقدند که چالش‌های پیش روی این صنعت تنها به مواردی چون مقررات یا تأمین منابع مالی محدود نمی‌شود، بلکه موانع عمیق‌تری مانند ساختارهای سنتی، بروکراسی پیچیده و مقاومت در برابر نوآوری نیز نقش پررنگی در کندشدن حرکت این اکوسیستم دارند.
امین خادمی‌واحد، مدیرعامل اقساط مارکت دراین‌خصوص بیان کرد: «در تمام صنایع نوظهور، وجود چالش امری طبیعی است و صنعت لندتک و BNPL نیز از این قاعده مستثنا نیست. اما آنچه کمتر درباره‌اش صحبت می‌شود، چالش‌هایی است که فراتر از رگولاتوری، تأمین مالی یا نیروی انسانی قرار می‌گیرند. ما در اقساط مارکت معتقدیم یکی از موانع جدی توسعه این صنعت، ساختارهای سنگین و بروکراتیک نظام بانکداری و اعتباری فعلی است.
این بروکراسی‌ها، به‌ویژه در زمینه چک‌های سنتی و فرایندهای زمان‌بر اعتبارسنجی، نه‌تنها با نیازهای روز هم‌خوانی ندارند، بلکه عملاً نوآوری را در حوزه فین‌تک و لندتک زیر سؤال می‌برند و آن را از مسیر اصلی خود منحرف می‌کنند.»
دریافت اعتبار کمتر از هشت دقیقه
خادمی‌واحد با اشاره به اهمیت ساده‌سازی فرایندهای مالی و افزایش دسترسی به تسهیلات، بیان کرد: «در اقساط مارکت با بیش از ده سال تجربه تلاش کرده‌ایم دقیقاً از همین نقطه ورود کنیم؛ یعنی با پر کردن فاصله بین بانک‌ها، سازمان‌ها و مشتریان، بستری طراحی کرده‌ایم که نه‌تنها بر بستر فناوری دیجیتال عمل می‌کند، بلکه فرایند دریافت تسهیلات را به شکلی بی‌سابقه ساده و سریع کرده است.
در مدل ما، مشتری بدون نیاز به مراجعه حضوری، بدون ارائه مدارک سنتی و تنها با واردکردن کد ملی خود می‌تواند در عرض کمتر از هشت دقیقه اعتبار دریافت کند و درست در همان لحظه، کالای مورد نظرش را مثل یک خرید نقدی تحویل بگیرد.
ما تلاش کرده‌ایم تجربه خرید اقساطی را از یک فرایند پیچیده و زمان‌بر به تجربه‌ای سریع، ساده و در دسترس برای همه تبدیل کنیم. این همان چیزی است که باور داریم می‌تواند آینده صنعت لندتک را در ایران شکل دهد.»
بقای بازیگران اولیه؛ شرط اول توسعه لندتک
در پاسخ به این پرسش که در شرایط فعلی اقتصادی و محدودیت‌های رگولاتوری موجود، چگونه می‌توان مدل‌های لندتک را برای دسترسی بیشتر اقشار کم‌درآمد به تسهیلات خرد توسعه داد، خادمی‌واحد چنین توضیح داد «واقعیت این است که در ابتدای شکل‌گیری هر صنعت نوپا، مهم‌ترین اصل، حفظ بقا و پایداری بازیگران اولیه آن صنعت است.
این موضوع در مورد لندتک نیز کاملاً صدق می‌کند. ما نمی‌توانیم در همان مراحل ابتدایی انتظار داشته باشیم که تمامی اقشار جامعه – به‌ویژه گروه‌های پرریسک یا فاقد سابقه مالی مشخص به‌صورت یکسان تحت پوشش قرار بگیرند. چرا که چنین رویکردی می‌تواند منطق اقتصادی و پایداری مدل‌های لندتک را از اساس تضعیف کند.
اما درعین‌حال، شرکت‌هایی که بتوانند به‌جای اتکا صرف بر مدل‌های سنتی اعتبارسنجی، از داده‌های واقعی‌تری مانند حقوق دریافتی افراد، رفتار مالی گذشته، و الگوهای مصرفشان استفاده کنند، این قابلیت را خواهند داشت که قدم‌های مؤثرتری در مسیر شمولیت مالی بردارند، حتی برای اقشار کم‌درآمد.»
باز کردن راه دسترسی مالی برای همه با تحلیل دقیق رفتار کاربران
مدیرعامل اقساط مارکت با تأکید بر اهمیت استفاده از داده‌های متنوع و تحلیل هوشمند در اعتبارسنجی عنوان کرد: «در اقساط مارکت تلاش کرده‌ایم این نگاه را به‌صورت عملیاتی پیاده‌سازی کنیم.
یعنی اعطای اعتبار را صرفاً بر مبنای اسناد مرسوم یا سابقه بانکی نگذاریم، بلکه ترکیبی از داده‌های قابل‌استناد، اما ساده‌تر؛ مانند درآمد ماهانه یا سابقه دریافت حقوق را در کنار تحلیل هوشمند رفتار مالی افراد، مبنای ارزیابی و تصمیم‌گیری قرار دهیم. این کار باعث شده افراد بیشتری بتوانند از این مدل بهره‌مند شوند، بدون آن که سیستم در معرض ریسک بالا قرار گیرد.
بااین‌حال، اگر هدف ما پوشش حداکثری اقشار جامعه است – که یک هدف ملی و استراتژیک محسوب می‌شود این مسئله فراتر از توان و اختیارات پلتفرم‌های لندتک است و نیازمند ورود جدی بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور است.
بانک‌ها باتوجه‌به پشتوانه‌های مالی و قانونی که دارند، قدرت ریسک‌پذیری بیشتری دارند و اگر با نگاهی باز و حمایتی وارد این فضا شوند، می‌توانند از طریق همکاری با لندتک‌ها، زیرساخت‌های لازم برای دسترسی گسترده‌تر اقشار کم‌برخوردار به تسهیلات خرد را فراهم کنند.این همان نقطه‌ای است که بازیگران سنتی و نوآور باید به یک درک مشترک برسند و با هم‌افزایی، مسیری پایدار برای عدالت مالی و رشد فراگیر اقتصادی ترسیم کنند.»
