کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
بابک سهرابی، مدیرعامل جاجیگا، در گفتوگو با «کارنگ» دلایل حجم بالای سفر به استانهای شمالی کشور را بررسی کرد. به گفته او فرهنگسازی و سیاستگذاریهای مناسب در حوزه گردشگری و همچنین تعطیلی دوروزه آخر هفته میتواند باعث پخششدن مسافران به سراسر کشور شود.
شکل انتخابی مسافران برای اقامت نیز از دیگر موضوعات مطرح شده در این گفتوگو است. مسافران شمال کشور در تعطیلیهای اخیر شهریور سال جاری از چادرهای شخصی برای محل اقامت استفاده کردند؛ بابک سهرابی ضمن اشاره به اینکه چادر زدن یک سبک سفر است، عنوان کرد که اتفاق این روزها را بیشتر از جنس مشکلات اقتصادی میداند.
چرا مردم بیشتر به شمال کشور سفر میکنند و چه راهحلی برای عدم تمرکز در سفر به شمال پیشنهاد میدهید؟
سرزمین سبز شمال ایران یک نوار باریک متشکل از سه استان است که به دلیل قرارگیری در بین رشتهکوه البرز و دریای خزر پرآبتر از سایر مناطق ایران است و به همین دلیل با وجود جنگلهای هیرکانی و سواحل دریا، جاذبه طبیعی زیادی برای گردشگران دارد. همچنین با توجه به فاصله سه الی پنجساعته پایتخت یعنی بزرگترین کلونی جمعیتی کشور، حجم بالایی از مسافر را در تعطیلات به خود جذب میکند.
اما میتوان با سیاستگذاری و ایجاد زیرساخت و فرهنگسازی و تبلیغ مناسب، سفر به سایر مناطق را که جذابیت طبیعی دارند رونق بخشید و توجیهپذیر کرد. برای مثال در بهار امسال در کردستان، جاجیگا توانست با برنامه و پرداخت به توجهی که در فضای مجازی به جشنهای فصلی آن خطه به وجود آمد، رشد رزرو سهبرابری را نسبت به سال گذشته رقم بزند.
سفر شهروندان به شمال کشور، بهویژه در تعطیلات اخیر، که اغلب به شکل اقامت در چادر بود، کمکی به اقتصاد گردشگری در شهر مقصد میکند؟
اقامت در چادر یکی از روشهای پذیرفتهشده سفر در دنیاست، اما دلیل گستردش یکباره این نوع سفر در سالهای اخیر، نابسامانی اقتصادی فعلی در کشور است. متأسفانه مشکلات اقتصادی و کمتر شدن امکانات طبقه متوسط باعث تغییر سبک سفر در میان شهروندان شده و چادرخوابی و ماشینخوابی و پیادهروخوابی به واقعیتی ناهنجار در شهرهای مقصد گردشگری تبدیل شده است. این موضوع بهطور مستقیم به اقتصاد نحیف گردشگری داخلی که بخش عمده آن مردمی و بینصیب از حمایتهای حاکمیت است ضربه وارد میکند.
آیا شهروندان به دلیل اشباع اقامتگاهها چادر میزنند یا ترجیح خودشان است؟
همانطور که گفته شد چادر زدن یک سبک سفر است، اما من اتفاق این روزها را بیشتر از جنس مشکلات اقتصادی میدانم. البته در موقعیتی مشابه تعطیلات اخیر، موضوع کمبود اقامتگاه هم وجود داشت؛ بهویژه اقامتگاههایی که قیمت مناسب و صرفه اقتصادی دارند، اما کمبود اقامتگاه «بهقیمت» نیز خود معلول اقتصاد بیمار است. هنگامی که سفر در سبد مخارج خانوار کمرنگ میشود و ضریب اشغال اقامتگاهها در طول سال کاهش مییابد، این کار غیراقتصادی میشود و بهتدریج سرمایهگذاری در این حوزه کمتر میشود و در نتیجه عرضه کمتری در سمت اقامتگاهها اتفاق میافتد که خود موجب کمبود بیشتر واحد اقامتی در روزهای پیک سفر میشود.
طبق آمار پلتفرم جاجیگا، نرخ تورم میانگین هزینه «نفر شب اقامت» در سال جاری حدود ۱۵ درصد بوده که بسیار کمتر از نرخ تورم واقعی است. این موضوع ناشی از فشار اقتصادی در سمت مصرفکننده است که باعث کاهش درآمد و غیراقتصادی شدن فعالیت مالکان اقامتگاهها میشود.
با وجود آگاهی از این موضوع که اقبال مسافران به شمال کشور بسیار زیاد است چه زیرساختهایی باید برای ایجاد مشکل کمتر در این شهرهای شمالی وجود داشته باشد؟
وضعیتی که در تعطیلات هفته گذشته مشاهده شد به چند روز انگشتشمار در طول سال منحصر است و از نظر من منطقی و اقتصادی نیست برای گسترش زیرساختی که فقط چند روز در سال کاربرد دارد سرمایهگذاری شود. به جای آن باید با تصمیمات درست و سپس فرهنگسازی، تعطیلات را در طول سال به شکل همگن پخش کرد تا از فشار غیراصولی و یکباره به منابع و زیرساختهای شهری و روستایی در مقاصد محبوب گردشگری کاسته شود. با همگن شدن پراکندگی تعطیلات در طول سال و فصلهای مختلف، ضمن جلوگیری از زیان اقامتگاهها در اغلب روزهای سال، از فشار مضاعف به منابع و زیرساختهای ملی و محیط زیست و مردم ساکن در مقاصد محبوب گردشگری جلوگیری میشود. برای مثال تصویب و اجرای تعطیلات دوروزه آخر هفته میتواند اقدامی در همین راستا باشد.
تعطیلات اخیر چه میزان در رشد استفاده از خدمات شما تأثیر داشته است؟
ما پیک پرترافیکی را پشت سر گذاشتیم؛ البته ماه شهریور برای جاجیگا بهصورت سنتی شلوغترین و پررزروترین ماه سال محسوب میشود و برای این موضوع آماده بودیم. اما چون تجربه نهایی کاربر برای ما در اولویت است ترجیح ما این است که به جای هجوم یکباره و پیک چندروزه که تبعات ناخوشایندی برای کاربران مهمان و میزبان و همچنین شهروندان ساکن در مقاصد سفر دارد، سفرها در طول سال همگن و پراکنده شود تا بتوانیم در وضعیت متعادل و نرخ متعادل، سرویس باکیفیت و تضمینشدهای را به مهمانهای ارزشمندمان ارائه دهیم.