کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
برای مدیرعامل دیوار یک سال حبس بریدهاند! دلیل آن هم چندان نیاز به کنکاش ندارد. اشکان آرمندهی گفته شخص یا گروهی روی دیوار یک آگهی گذاشتهاند و بعد مشخص شده این آگهی در راستای انجام یک کار خلاف بوده. گروهی که این کار را کرده، توسط مراجع انتظامی و قضایی ردیابی و دستگیر شدهاند اما قاضی دادسرا در کنار مجرم شناختن مجرمان واقعی، سایت دیوار را هم بابت درج آن آگهی مجرم شناخته و مدیرعامل آن را به یک سال حبس محکوم کرده است!
دیوار هرچه استدلال آورده که هیچ محتوای مجرمانهای در آگهیای که منتشر کرده وجود نداشته، باز هم مورد قبول واقع نشده و رأی اولیه صادر شده است. اگرچه باید امیدوار بود که این رأی در دادگاه تجدیدنظر شکسته شود اما ماجرای دیوار یک بار دیگر نیاز به بازنگری رگولاتوری و نظارت بر پلتفرمها و تدوین قوانین تازهای که نیازمند مواجهه با این پلتفرمهاست، مطرح کرده است. پلتفرمهایی که هنوز از سمت نهادهای قضایی و نظارتی به عنوان مسئول اول و آخر محتوا شناخته میشوند و هرچه هم فعالان اکوسیستم استارتاپی استدلال میآورند که پلتفرم، ناشر محتواست نه تولیدکننده و ذینفع آن، گوش شنوایی پیدا نمیکنند. فقط تصور کنید بابت یکی از صدها آگهی «پدیده شاندیز» که صداوسیما منتشر کرده، رئیس صداوسیما را مجرم میشناختند!
تقریبا 10 ماه پیش بود که حکم حبس ده ساله برای محمدجواد شکوریمقدم مدیرعامل آپارات هم پرسشهایی مشابه را ایجاد کرد. ویدئویی روی آپارات منتشر شده بود که از کودکان درباره نحوه تولد آنها میپرسید و به دلیل همین ویدئو که توسط اشخاص دیگری ساخته و توسط کاربری دیگر منتشر شده بود، آپارات و مدیر آن مجرم شناخته شدند. موضوعی که برای زرینپال هم رخ داده، برای تخفیفان هم اتفاق افتاده، برای کافهبازار و شیپور و هر پلتفرم دیگری هم یا رخ داده یا با این رویه حتما رخ خواهد داد.
پلتفرمها و مسئولیت آنها در برابر محتوایی که کاربران تولید یا بازنشر میکنند، هنوز یک نقطه مبهم در بحث قانونگذاری و جرمانگاری نظام تقنینی و قضایی ایران است. ابهامی که جز خبرهای نگرانکننده و دور از شأنی چون محکومیتهای کارآفرینان نتیجهای ندارد. انتظار اکوسیستم کارآفرینی و نوآوری کشور این است که مفهوم و بیزینسمدل پلتفرمها از سوی نهادهای نظارتی و قضایی به رسمیت شناخته شود و تعریف محتوای مجرمانه در گام نخست و بعد مسئولیت محتوای مجرمانه در فضای مجازی یک بار برای همیشه تعیین تکلیف شود. (عجیب اینکه در مورد دیوار، به خود محتوا هیچ ایرادی وارد نبوده است.)
باید تکرار کرد حتی خبر احکامی از این دست در روزهایی که اقتصاد نوآوری کشور بیش از هر زمان دیگری به ایدهها و آدمهای ثابتقدم نیاز دارد، حاصلی جز سرخوردگی بیشتر کارآفرینان و کمانگیزه شدن تازهواردهای این حوزه نخواهد داشت.