کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
گمرک تخصصی فاوا (فناوری اطلاعات و ارتباطات) واقع در فرودگاه پیام است. امروز بیستم شهریورماه همایشی با همین عنوان در محل فرودگاه پیام برگزار شد.
در همایش اخیر دو پنل با حضور بخش خصوصی و دولتی برگزار شد و دو طرف انتظارات خود را از یکدیگر بیان کردند.
محورهای اصلی این همایش: جایگاه حملونقل هوایی و لجستیک در گمرک تخصصی فاوا، منطقه ویژه اقتصادی پیام به عنوان هاب صادرات و واردات کالای آیسیتی، بررسی انتظارات و مطالبات بخش خصوصی از گمرک تخصصی فاوا و فرصتهای سرمایهگذاری در منطقه ویژه پیام بود.
پنل اول با موضوعیت نقش حملونقل هوایی و لجستیک در گمرک تخصصی فاوا و با حضور محمد احمدی، معاون فنی و بازرگانی شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران؛ رضا خورشیدیزاده، مدیر کل گمرک استان البرز و محمد متشرعی، عضو هیئتمدیره نصر تهران و مسعود شکرانی، مدیرعامل گروه دادهورز جویا برگزار شد.
انتظارات فعالان حوزه زنجیره تأمین کالا
در ابتدا شکرانی در خصوص دغدغههای فعالان این حوزه در تأمین زنجیره کالا بهعنوان حلقههای مفقودهای که امروزه باید به آنها پرداخته شود، اشاره کرد. او این مباحث را از منظر قانونی و رگولاتوری و از منظر گمرکی مورد بررسی قرار داد و گفت: «به غیر از مسائلی همه اصناف با آنها درگیر هستند، صنف آیتی دچار تغییرات بسیار سریعی در حوزه خود است. برای مثال کالایی که در حوزه آی تی شش ماه پیش وارد میشود را دیگر نمیتوان به راحتی فروخت.»
او در ادامه افزود:«متاسفانه از نقطه قوت پیام که همان موقعیت استرتژیکی آن است نمیتوان استفاده کرد زیرا تحریمها این اجازه را نمیدهند. موقعیت فرودگاه پیام از لحاظ استراتژیکی و موقعیت جغرافیایی نسبت به فرودگاههای ترکیه و دبی موقعیت بهتری دارد و اگر تحریمها نبود این منطقه میتوانست هاب اتصال شرق به غرب باشد.»
مدیرعامل گروه دادهورز جویا در ادامه مسئله آموزش ارزیابان و کارمندان پیام را یک نقطه قوت برای صنعت آیتی کشور خواند و یکی از نقاط ضعف فرودگاه امام خمینی را همین عدم آشنایی و آموزش ارزیابان کالا این فرودگاه اعلام کرد. او در سخنان خود به نکات دیگری همچون لزوم پروازهای منظم و برنامهریزیشده در فرودگاه پیام، ثبات قیمت کالا در طول زمان به دلیل زمانبر بودن فرایند واردات و لزوم هماهنگی سایر نهادها با فرودگاه پیام اشاره کرد.
فرودگاه پیام میتواند زمان واردات کالا را کمتر کند
در ادامه پنل متشرعی صحبتهایش را در چهار قسمت مطرح کرد. او در بحث اول به یکی از مهمترین نکات برای واردکنندگان کالای آیتی که همان زمان است پرداخت و در این خصوص گفت: «مشکلی که برای فعالان اقتصادی وجود دارد این است که فرایند واردات حدود شش ماه طول میکشد. ترانزیت کالا تا بندرعباس، ترانزیت این کالاها از بندرعباس به استان مورد نظر و فرایند تخصیص ارز برای فعالان اقتصادی فرسایشی است و در عین حال زمان بازگشت سرمایه را به طور قابل توجهی طولانی میکند.»
او در ادامه بیان کرد: «اما فرودگاه پیام میتواند این فرایند طولانی را تا حد بسیار زیادی کاهش دهد. اگر بتوانیم پروازهای مدونی داشته باشیم، زمان ترانزیت از بندرعباس به پیام بسیار کوتاه خواهد شد و همچنین عمل ترخیص کالا از فرودگاه پیام آسانتر خواهد بود. نکته این است که فرودگاه پیام خود نعمتی است اما باید مشکلی که در برنامهریزی پروازها وجود دارد رفع شود.»
او در ادامه در خصوص لجستیک کالا گفت: «در این باره جلسهای با اداره پست کشور داشتیم و قرار شد اداره پست سولهای در پیام داشته باشد تا مسئله ارسال مرسولات آسانتر شود.»
توزیع کالا در قیمت تمامشده برای مصرفکننده تأثیرگذار است
در ادامه پنل محمد احمدی، معاون فنی و بازرگانی شرکت پست در خصوص لجستیک کالا و تصویر لجستیک خردهفروشی و نقش آنها در اقتصاد گفت: «واقعیت این است که در زنجیره تولید کالا نقش توزیع در میانگین جهانی شش درصد از قیمت تمامشده را به خود اختصاص داده و اگر بخواهیم کل زنجیره لجستیک یعنی حملونقل در توزیع مواد اولیه و در نهایت رساندن آن به مصرفکننده را بررسی کنیم، حدود ۱۵ یا ۱۶ درصد خواهد بود. آمار این حوزه در کشور خودمان دوبرابر این عدد است. نقشی که شبکههای توزیع و شبکههای پستی در قیمت تمامشده کالا ایفا میکنند بسیار پررنگ است.»
اولین بند قانون اساسنامه در خصوص شبکههای پستی جهانی میگوید که ادارات پست جهان یک قلمرو واحد پستی را ایجاد میکنند که بهمرور زمان ظرفیتهای متنوعی برای خدمات متنوع ایجاد میکند. این ظرفیتها نیز در زیرساختهای فناورانه به وجود میآید.
او در ادامه بیان کرد که مشتریان در مناطق ویژه توقع دارند تا کالایشان قابل ردیابی و رصد باشد و این موضوع بخشی از زیرساخت جهانی است که اعضای جهانی نیز برای آن از سیستمهای جهانی استفاده میکنند.
معاون فنی و بازرگانی شرکت پست همچنین اعلام کرد: «اتفاقاً در جهان خدمات گمرکی و فرایندهای آن توسط پست و بدون حضور فیزیکی افراد انجام میشود. در نتیجه تعامل ویژهای بین پست و گمرک در جهان وجود دارد که حتی شکل مشاورهای هم به خود میگیرد.»
احمدی در آخر بیان کرد: «بحث دیگری که وجود دارد؛ بهویژه در این دوره که تجارت الکترونیک رواج بسیاری دارد، بحث تجربه مشتری است. باید بگویم در یک الگوی یکپارچه که تمامی بازیگران نقش خود را بهدرستی ایفا کنند و پروازهای بهینه منظم وجود داشته باشد، کمک بیشتری به فرایندهای اقتصادی میشود.»
تفاوت گمرک عادی با گمرک تخصصی
خورشیدیزاده در آخرین گفتوگوی پنل با توجه به مصوبات دولت درباره گمرک خصوصی، تفاوتهای اصلی بین گمرک معمولی و گمرک تخصصی را بیان کرد: «در راستای سیاست دولت در ارائه خدمات مطلوب، گمرک جمهوری اسلامی ایران خود را مکلف کرده که گمرکات را به سمت تخصصی شدن پیش ببرد و در این راستا فرودگاه پیام بهعنوان گمرک تخصصی آیسیتی معرفی شد.»
او در ادامه گفت: «یک کارشناس معمولی گمرک نمیتواند در امر کالای تخصیصی مثل کالاهای آیتی نظردهی کند و وقتی گمرکات به سمت تخصصیشدن پیش برود، هر گمرکی در حوزه فعالیت خود آموزشهای لازم را خواهد دید. ما در گمرکات تخصصی نسبت به شناخت کالاهایی که عمده واردات را دارند، شناخت ایجاد میکنیم که در واردات کالا تسهیل ایجاد میکند.»
مدیر کل گمرک استان البرز همچنین بیان کرد: «در گمرکات دیگر بررسی کالاها از طریق کارشناسان مجازی و از سراسر نقاط کشور انجام میشود اما در منطقه ویژه گمرک پیام این کارشناسان به صورت مقیم در فرودگاه حضور دارند و این امر در تسهیل ترخیص کالا بسیار کمککننده است.»
او در ادامه گفت: «کالاهایی که از طریق کارگو هوایی وارد منطقه ویژه اقتصادی فرودگاه پیام میشوند، بلافاصله وارد مرحله ترخیص میشوند.»
خورشیدی در خصوص ترانزیت کالاهایی که در فرودگاه پیام انجام میشود نیز بیان کرد که کالاها میتوانند بعد از ورود به فرودگاه پیام وارد مرحله ترانزیت شوند.