کارخانه نوآوری راه‌کار با همراهی هلدینگ دکا، سلسله‌نشست‌های تخصصی در حوزه لجستیک را باهدف بررسی چالش‌ها و فرصت‌های این صنعت برگزار می‌کند. این نشست‌ها همزمان با نمایشگاه بین‌المللی حمل‌ونقل، لجستیک و صنایع وابسته، از ۶ تا ۹ شهریورماه ۱۴۰۴ در استدیو «لجستیک‌بورد» واقع در سالن ۸/۹، غرفه ۲۱ محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برپا شد.
در دومین روز نشست «مدیریت زنجیره تأمین مدیریت زنجیره تأمین؛ کارنامه دانش، فناوری و تجربه یک صنعت» که همزمان با برگزاری نمایشگاه بین‌المللی حمل‌ونقل، لجستیک و صنایع وابسته برگزار شد، پنلی با مدیریت رضا جمیلی، مدیر توسعه کسب‌وکار کارخانه نوآوری راه‌کار و با حضور سعید قبیتی، مدیرعامل شرکت دکا شیپ، مهدی صفری مقدم، معاون استراتژی و توسعه کسب‌وکار هلدینگ دکا و عباس شمس‌والا، مدیرعامل دکایدک برگزار شد.
این نشست به بررسی جایگاه لجستیک در زنجیره تأمین، چالش‌های ناوگان و قطعات یدکی، فرسودگی و نوسازی ناوگان کشور و همچنین ضرورت ایجاد داده‌های شفاف و ساختار منسجم در این حوزه اختصاص داشت. همچنین موضوعاتی چون هزینه‌های بالای لجستیک در ایران، نبود نهاد سیاست‌گذار و سرویس‌پروایدرهای تخصصی و برنامه‌های هلدینگ دکا برای توسعه نوآوری و زیرساخت‌های فناورانه مطرح شد.
قلب تپنده مدیریت زنجیره تأمین، لجستیک است
عباس شمس‌والا، مدیرعامل شرکت دکا یدک، در نشست «مدیریت زنجیره تأمین؛ کارنامه دانش، فناوری و تجربه یک صنعت» با اشاره به اهمیت لجستیک در این حوزه مدیریت زنجیره تأمین درگذشته صرفاً به لجستیک محدود بود، اما امروزه طبق مدل زنجیره ارزش، فعالیت‌های لجستیکی بخشی از فعالیت‌های اصلی زنجیره تأمین هستند و درواقع قلب تپنده مدیریت زنجیره تأمین محسوب می‌شوند. او تأکید کرد که اگر لجستیک ضعیف باشد، بهره‌وری و کارایی کل زنجیره کاهش می‌یابد و گفت: «قدرت یک زنجیره به‌اندازه ضعیف‌ترین حلقه آن است. اگر لجستیک در حلقه زنجیره تأمین ضعیف عمل کند، کل زنجیره ارزش زیر سؤال می‌رود و کارایی آن کاهش می‌یابد.»
او در ادامه درباره فعالیت‌های شرکت دکا یدک گفت: «دکا یدک وظیفه نگهداری و پشتیبانی از ناوگان‌هایی را دارد که خدمات ارائه می‌دهیم. این ناوگان برای آماده‌به‌کار بودن نیازمند سرویس‌های نگهداری و تعمیر است و بزرگ‌ترین چالش ما تأمین قطعات است. اگر قطعات اصلی در دسترس نباشند و قابل‌اعتماد برای مشتری نباشند، کارایی ناوگان کاهش می‌یابد.»
مدیرعامل دکا یدک ادامه داد: «هدف ما این است که ناوگان را در سریع‌ترین زمان و با بالاترین درجه کارایی نگه داریم. یکی از مشکلات ما فقدان اطلاعات است؛ گاهی اطلاعات وجود دارد؛ اما حتی در سازمان‌های دولتی به‌درستی ردوبدل نمی‌شود. بر اساس آمار رسمی، تعداد ناوگان کشور حدود ۴۵۰ هزار دستگاه است، اما در آمار غیررسمی این عدد دوبرابر ذکر می‌شود که نشان‌دهنده تناقض اطلاعاتی است.»
او درباره آینده ناوگان در ایران گفت: «طبق آمار منتشر شده از وزارت راه‌وترابری، حدود ۶۳ درصد ناوگان تجاری ایران بیش از ۲۵ سال عمر دارند. این موضوع دغدغه بسیاری از سازمان‌های دولتی و خصوصی است. تمرکز اولیه دکا یدک بر ناوگان خودمان است، اما در آینده قصد داریم، خدمات و مزیت‌های رقابتی خود را به سایر مجموعه‌ها نیز ارائه کنیم.»
شمس‌والا همچنین به نظام‌مند نبودن قطعات یدکی خودروهای سنگین اشاره کرد و گفت: «در ایران، به دلیل نبود آمار، اطلاعات و زیرساخت مناسب، هنوز به شیوه سنتی عمل می‌کنیم. برای توسعه این حوزه، لازم است ارتباط و یکپارچگی بین دولت، دانشگاه و فناوری‌های روز برقرار شود. ما از پایان‌نامه‌ها و تحقیقات انجام‌شده در زمینه خودروهای سنگین برای توسعه اکوسیستم حمایت می‌کنیم.»
متوسط سرعت ریلی کشور ۶ کیلومتر در ساعت است
سعید قبیتی، مدیرعامل شرکت دکا شیپ در نشست «مدیریت زنجیره تأمین؛ کارنامه دانش، فناوری و تجربه یک صنعت» گفت: به دنبال نیازهای هلدینگ، بخش لجستیک در گروه توسعه ایجاد شد که حمل‌ونقل ریلی، جاده‌ای، هوایی و دریایی را پوشش دهد و در همین راستا شرکت دکا شیپ تأسیس شد.
او با اشاره به وضعیت لجستیک کشور گفت: «کارنامه لجستیک در ایران چندان مطلوب نیست؛ ضعف زیرساخت‌ها، نبود هوشمندسازی، تجهیزات فرسوده، عقب‌ماندگی فناوری و کمبود نیروی متخصص از مهم‌ترین چالش‌هاست. به‌طوری که سرعت حمل‌ونقل ریلی کشور تنها ۶ کیلومتر در ساعت است.»
قبیتی درباره اهمیت لجستیک دریایی گفت: «در دو سال گذشته رویکرد توسعه دریا محور در دستور کار قرار گرفته است، چرا که حمل‌ونقل دریایی ارزان‌ترین شیوه جابه‌جایی کالا محسوب می‌شود. ایران باوجود مرزهای آبی گسترده، هنوز به جایگاه واقعی خود در این حوزه نرسیده است. ظرفیت حمل‌ونقل دریایی کشور حدود ۵۰۰ میلیون تن است؛ اما کمتر از نیمی از آن استفاده می‌شود، درحالی‌که در جهان نزدیک به ۸۰ درصد از ظرفیت دریایی بهره‌برداری می‌شود.»
او ادامه داد: «حدود ۳۰ درصد سوخت جهان از تنگه هرمز عبور می‌کند و این موضوع نشان‌دهنده فرصت‌های عظیم اقتصادی در حوزه دریاست. بر همین اساس، هلدینگ دکا باهدف راه‌اندازی حمل‌ونقل دریایی مستقل تأسیس شرکت‌های خدمات بندری و کشتیرانی کرده تا مدیریت واردات دریایی را از مبدأ به دست گیرد.»
مدیرعامل دکا شیپ همچنین به چالش‌های جهانی حمل‌ونقل دریایی اشاره کرد و گفت: «مهم‌ترین چالش فعلی، الزامات محیط زیستی و استفاده از سوخت‌های پاک است که باعث افزایش تقاضا برای کشتی‌های جدید و فناورانه شده است. این موضوع هزینه‌های بالایی دارد؛ اما نوسازی ناوگان دریایی کشور یک ضرورت است.»
قبیتی در پایان گفت: «رویکرد دکا شیپ استفاده از فرصت‌های موجود بازار و فناوری‌های نوین برای افزایش سرعت و کاهش هزینه‌هاست. در گام نخست، اخذ نمایندگی شرکت‌های مطرح جهانی را دنبال می‌کنیم و سپس در برنامه داریم به سمت خرید کشتی و کانتینر برویم تا با کاهش هزینه‌ها، فشار مالی از دوش خریداران داخلی نیز برداشته شود.»
حمل‌ونقل جاده‌ای بالای ۵۰۰ کیلومتر تنها در ایران مرسوم است
مهدی صفری مقدم، معاون استراتژی و توسعه کسب‌وکار هلدینگ دکا، در نشست «مدیریت زنجیره تأمین؛ کارنامه دانش، فناوری و تجربه یک صنعت» به چالش‌های موجود در حوزه لجستیک کشور اشاره کرد و گفت: «تحریم‌ها، قطع همکاری با شرکت‌های بزرگ بین‌المللی و مشکلات اقتصادی از مهم‌ترین عواملی هستند که مانع بهره‌گیری از دانش فنی و مدل‌های نوین لجستیک در ایران شده‌اند.»
او با بیان اینکه رویکرد اصلی لجستیک ایجاد بهره‌وری و کاهش هزینه برای افزایش مزیت رقابتی در تولید است، گفت: «در اقتصاد ایران بسیاری از انگیزه‌های بهره‌وری در صنعت از بین رفته و سرمایه‌گذاری در ایجاد کسب‌وکارهای فعال در حوزه لجستیک جذابیت خود را ازدست‌داده است. به همین دلیل همچنان با روش‌های چند دهه قبل کار می‌کنیم و عملاً وارد عصر لجستیک در ایران نشده‌ایم.»
صفری مقدم نبود آمار دقیق و شفاف از وضعیت لجستیک در ایران را یکی دیگر از مشکلات اساسی دانست و ادامه داد: «درحالی‌که سهم هزینه‌های لجستیکی در قیمت تمام‌شده محصولات در جهان حدود ۱۰ درصد است، در ایران این رقم دوبرابر برآورد می‌شود. همچنین حمل‌ونقل جاده‌ای بالای ۵۰۰ کیلومتر تنها در ایران مرسوم است.»
به گفته او، نبود نهاد مشخص برای سیاست‌گذاری، ناکارآمدی ساختارهای موجود و عدم شکل‌گیری سرویس‌پرووایدرهای لجستیکی، از موانع اصلی توسعه این صنعت محسوب می‌شوند. صفری مقدم تأکید کرد: «خدمات لجستیکی شامل حمل‌ونقل بین‌المللی، ترخیص کالا، انبارداری مواد اولیه و محصول نهایی و توزیع است. هدف ما در هلدینگ دکا ایجاد شرکت‌هایی تخصصی در هر حلقه این زنجیره و درعین‌حال شکل‌دهی به یک شبکه کامل خدمات لجستیک است تا شرکت‌های طرف قرارداد بی‌نیاز از بازیگران پراکنده شوند.»
معاون استراتژی و توسعه کسب‌وکار هلدینگ دکا از دو اقدام این مجموعه در راستای توسعه لجستیک خبر داد: «نخست، ایجاد مرکز رشد برای جذب تیم‌های نوآور و خلاق در این حوزه و پیونددادن آن‌ها به اکوسیستم نوآوری کشور. دوم، همکاری با دانشگاه‌ها از جمله دانشگاه علم و صنعت از طریق پارک فناوری و ایجاد مرکز رشد هلدینگ دکا به‌منظور توسعه زیرساخت‌های نرم‌افزاری و فناورانه موردنیاز کسب‌وکارهای لجستیک.»
