کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
تقاضای جابهجایی مرسولات کاهش ۴۰ درصدی
رویکرد زیرکانه یک استارتاپ لجستیکی در تجارت الکترونیک پاکستان
تاریخ تأسیس الوپیک به اواخر سال ۱۳۹۵ برمیگردد؛ زمانی که مهدی نایبی، بنیانگذار الوپیک با بررسیهای زیادی که برای راهاندازی یک استارتاپ در ایران انجام میدهد، کسبوکار لجستیکی را نیاز بازار ایران تشخیص میدهد؛ بنابراین زندگی و کار را در خارج از ایران رها میکند و الوپیک را با همراهی مرصاد پزشک، همبنیانگذار خود و تیم ۲۰نفرهاش و با الگوبرداری از سرویس گوجک در آسیای شرقی (اندونزی) راهاندازی میکند.
مجید موسوی که از همان ابتدای کار در تیم حضور داشت، سال ۱۴۰۰ بهعنوان مدیرعامل الوپیک در تیم انتخاب و مشغول به کار میشود. موسوی از ابتدا در جریان راهاندازی سرویسهای مختلف در الوپیک بود، بنابراین در گفتوگو با کارنگ، درباره چگونگی راهاندازی هر یک از سرویسهای فعال یا در دست بررسی الوپیک و وضعیت فعلی این استارتاپ لجستیکی و البته آخرین تغییر و تحولات الوپیک که طی یکی، دو سال گذشته فرازوفرود زیادی داشته، صحبت کرده است.
الوپیک با بومیسازی و الهام از یک سرویس خارجی راهاندازی شد. این کار چگونه پیادهسازی شد؟
بنیانگذاران الوپیک در ابتدا با بررسیهایی که انجام دادند، سرویسهایی همچون گوجک را برای الگوبرداری انتخاب کردند، اما بعد از گذشت چند ماه از شروع کار، ترجیح دادیم برای توسعه سرویسهای الوپیک به نیازهای مشتریان خود بیشتر توجه کرده و سرویسهایی را بر اساس نیاز مشتریان راهاندازی کنیم. برخی سرویسها در مجموعه تعریف و اجرا شد. بهعنوان مثال، درخواست نیاز به تاکسی موتور (جابهجایی فرد با موتور) سرویسی بود که اوایل سال ۱۳۹۶ بر اساس همین نیاز شکل گرفت.
بعد از آن، این نیاز دیده شد که مرسولههای بزرگتر جابهجا شوند؛ بنابراین سرویس وانتبار به تفکیک وانت سبک و وانت سنگین شکل گرفت.
بعد از آن سرویس الوپست شکل گرفت. با امضای تفاهمنامه و قرارداد با شرکت پست، این سرویس راهاندازی شد. به این صورت که ارسالهای خارج از تهران، بهصورت مشترک با همکاری الوپیک و پست انجام میشود. در این سرویس از طریق اپلیکیشن الوپیک، درخواست مشتری از طرف نزدیکترین راننده به مبدأ (سفارشدهنده) پذیرفته میشود و بسته را از مشتری تحویل میگیرد و به نزدیکترین دفتر پست تحویل میدهد و ارسال از طریق پست انجام میشود.
بعد از سرویس الوپست، سرویس دیگری به نام الوفروش راهاندازی شد. این سرویس پوششدهنده درخواستهای COD است. COD مخفف کلمات Cash on Delivery است. سرویسهایی که نیاز دارند پرداخت مبلغ (ارزش مرسوله جابهجاشده) یا سفارش در مقصد یا از طریق دستگاه کارتخوان یا نقدی انجام شود.
در این سرویس، تأیید پایان سفر توسط راننده منوط به این است که مشتری مقصد از طریق درگاه پرداختی که بهصورت پیامک دریافت میکند، اقدام به پرداخت ارزش مرسوله کرده باشد. سفارشدهنده (مشتری الوپیک) از طریق دسترسی به پنل میتواند مبلغ فروش را بهصورت آنی دریافت کند.
البته بخش عمده مشتریان الوفروش فروشگاههای اینستاگرامی بودند که اکنون با توجه به اینکه استفاده از اینستاگرام سخت و تقریباً ناممکن شده، سرویس الوفروش ما نیز تحتالشعاع قرار گرفته است.
حدود هفت ماه پیش نیز سرویس دیگری به نام «سفارش انبوه» راهاندازی کردیم. در این سرویس، مشتریانی که روزانه بیش از ۲۰ ارسال دارند، این ۲۰ مقصد را بهصورت فایل اکسل در نرمافزار و پنل (سفارش انبوه) الوپیک آپلود میکنند. بعد از آپلود، در بهینهترین حالت ممکن برای آنها مسیربندی میشود تا قیمت تمامشده پایینتری داشته باشند. این سرویس بیشتر برای کسبوکارهای بزرگ با تیراژ سفارش بالا مناسب است، زیرا به اندازه یکسوم قیمت سرویسهای بر اساس تقاضاست و از این حیث برای آنها بهصرفهتر است. البته این سرویس در مرحله آزمایشی است و هنوز درصدد رفع ایرادات این سرویس هستیم، به همین دلیل چندان روی آن تبلیغ نشده است.
در پنل سفارش انبوه روزانه بین ۲۰ تا ۲۰۰۰ ارسال میتوان آپلود کرد و بهصورت لحظهای فرایند ارسال آن انجام میشود.
برنامههای آتی الوپیک برای توسعه کار چیست؟
سرویسهای Same Day و Next Day نیز در همین سرویس سفارش انبوه تعریف شده که جزء برنامههای آتی الوپیک محسوب میشود و امیدواریم تا پایان سال بتوانیم آن را راهاندازی کنیم.
در این سرویس، محمولهها جمعآوری شده و به مرکز هاب یا توزیع وارد شده و در دو زمان مختلف (همان روز یا روز بعد) مرسولات برای مشتریان توزیع میشود. البته این کار جزء برنامههای آینده الوپیک و در دست بررسی است و بهزودی انبارهای مورد نیاز و موتورسواران اجارهای یا ثابت را به کار میگیریم.
برای راهاندازی سرویسهای بر اساس تقاضا برنامهای دارید؟
سرویسهای بر اساس تقاضا شامل سرویسهای الوفروش، تاکسی موتور و الوپست ما میشود که در حال حاضر نیز الوپیک در حال ارائه آن است. سرویس سفارش انبوه نیز میتواند مشابه سرویس Same Day باشد، زیرا همان روز جمعآوری و ارسال میشود. با این تفاوت که در هاب خود مشتری کار جمعآوری انجام میگیرد.
به این صورت که پنل در اختیار مشتری قرار میگیرد و مقاصد آپلود میشود و راننده در مکان خودتان حضور مییابد و مسیریابی ۱۰تایی یا ۲۰تایی صورت میگیرد و برای توزیع آماده میشود. در این صورت، قیمت تمامشده ارسالها برای مشتریان مقرونبهصرفهتر خواهد بود.
با چه تعداد نیروی انسانی و ناوگان کار را پیش میبرید؟
در حال حاضر حدود ۱۵۰ هزار راننده ثبتنامی موتور و وانت با ما همکاری دارند و این تعداد روزانه از طریق ثبتنام در پنل آنبوردینگ(safir.alopeyk.com) یا از طریق آفلاین توسط ۳۰ نفر از بازاریابان میدانی در سطح شهر، کار استخدامی آنها در حال انجام و آمارشان رو به افزایش است.
رانندهها بهصورت فریلنسری کار را پیش میبرند و هر روز که بتوانند، در سیستم آنلاین میشوند. البته کار اصلی حدود ۶۰ درصد از رانندهها این است، اما ۴۰ درصدشان شغل دیگری دارند و بهصورت پارهوقت همکاری دارند. حدود پنج تا شش میلیون کاربر نیز از مشتریان الوپیک هستند و ثبت سفارش انجام میدهند. پرسنل ستادی شرکت نیز حدود ۱۰۰ نفر هستند.
روزانه چه تعداد مرسوله را جابهجا میکنید؟
در حال حاضر با توجه به فیلترشدن فضاهای مجازی مانند اینستاگرام و محدودیت استفاده از اینترنت، بین ۲۰ تا ۲۵ هزار مرسوله در روز توسط الوپیک جابهجا میشود، اما قبل از فیلترشدن، این رقم ۴۰ درصد بالاتر بود و بهراحتی به حدود ۳۰ تا ۳۵ هزار سفارش در روز میرسید.
کل نیاز بازار تهران برای ارسال مرسوله با پیک، چه میزان برآورد شده است؟
بر اساس آخرین برآوردهایی که انجام شده، در تهران روزانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار سفارش برای ارسالهای
Same Day و Next Day از طریق ارسال پست، زمینی و حتی هوایی از تهران به تهران و از تهران به شهرستان (مبداء تهران) در حال انجام است.
همچنین برآورد شده در بازار بر اساس تقاضا، حدود ۲۰۰ هزار ارسال در روز در تهران جابهجا میشود و در این تعداد، هم ارسالهای تندمصرف و هم ارسالهای همان روز انجام میشود و بر اساس این آمار، الوپیک بهطور متوسط حدود یکدهم بازار تهران را پوشش میدهد.
برای تجهیز موتورسواران به فناوری روز چه تمهیداتی اندیشیدهاید؟
شرکت برای تجهیز موتورسواران به فناوری روز، تسهیلاتی از قبیل اعطای وام برای خرید گوشی تلفن همراه در نظر گرفته تا بتوانند بهراحتی از نسخههای جدید نرمافزاری استفاده کنند.
همچنین اگر موتورسواران الوپیک موتورهای فرسوده و پرمصرف داشته باشند، برایشان وام خرید موتور در نظر گرفتهایم.
برای مشتریان چه خدماتی مطابق با فناوری روز ارائه دادهاید؟
بهمنظور رفاه حال مشتریان نیز سرویسهایی همچون API را به زبانهای مختلف در اختیار فروشگاههای اینترنتی قرار دادهایم، همچنین الوفروش را برای اینستاگرامیها راهاندازی کردهایم و… که هر روز در حال ارتقای آنها هستیم.
وضعیت فعلی کسبوکارهای لجستیکی را چگونه برآورد میکنید؟
در شرایط فعلی حتی نوسان قیمت دلار نیز روی خرید مردم تأثیر دارد و از طرفی قطعی اینترنت و فیلترشدن فضاهای مجازی مانند اینستاگرام و واتساپ روی خرید مردم از فروشگاههای اینترنتی تأثیر گذاشته است. برآوردی که از آینده این کسبوکار میشود، با توجه به آیتمهای متغیر و تأثیرگذار بر آن، مبهم است، اما با توجه به شرایط بیثباتی که در حال حاضر بر کسبوکارهای اینترنتی حاکم شده، وقتی درآمدها به یکباره کاهش مییابد، گرداندن کار نیز با سختیهای زیادی مواجه خواهد بود، چه رسد به اینکه بخواهیم به فکر توسعه کار باشیم.
این شرایط تقریباً برای تمام کسبوکارهایی که بهنوعی نوآور شدهاند و با اینترنت سروکار دارند، سخت و دشوار شده و فعلاً راه گریزی از آن وجود ندارد.
البته ممکن است فعالیتهای فروشگاههایی که از طریق سایت و فضاهای مجازی و بازارهایی مانند باسلام و… فعالیت میکردند، اندکی کاهش یافته باشد، اما کسبوکارهای خانگی و کوچک که از طریق اینستاگرام امرار معاش میکردند، بیشترین ضربه را خوردهاند. فعلاً نیز فضایی مشابه اینستاگرام وجود ندارد که این کسبوکارها و مردم به جایگزینکردن آن علاقهمند باشند.
این روزها خبری از بنیانگذاران اولیه الوپیک نیست و حتی مدتی صحبت از این بود که این کسبوکار رها شدهاند. در حال حاضر اوضاع مدیریتی الوپیک به چه شکل است؟
اینگونه نیست. در حال حاضر مهدی نایبی و مرصاد پزشک هر دو از اعضای هیئتمدیره الوپیک هستند و علی فیاضبخش هم ریاست هیئتمدیره الوپیک را بر عهده دارد.