کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
عکس: نسیم اعتمادی
در پنل سود و زیان فیلترینگ برای بخش خصوصی مطرح شد / اینستاگرام با وجود فیلترینگ هنوز ویترین کسب‌وکارهاست
نمایشگاه اینوتکس ۲۰۲۳ در شرایطی از امروز (۱۹ اردیبهشت) به مدت چهار روز برگزار می‌شود که بخشی بزرگی از این کسب‌وکارهای حاضر در نمایشگاه در بیش از نیم‌سال گذشته به خاطر محدودیت‌های اینترنت و فیلترینگ آسیب‌ها و خسارت‌های جدی دیده‌اند. به همین بهانه یکی از پنل‌های اصلی این دور از نمایشگاه به فیلترینگ و اثرات اقتصادی آن روی کسبوکارها اختصاص یافت.
در این پنل که با حضور شهاب جوانمردی، مدیرعامل فناپ و پشوتن پورپزشک، مدیرعامل پادرو برگزار شد هر دو نفر بر این عقیده بودند که فیلترینگ نه‌تنها برای بخش خصوصی سودی ندارد که ضررهای جبران‌ناپذیری‌هم برای این بخش به همراه دارد. به باور جوانمردی، یکی از مشکلات اصلی در زمینه سیاستگذاری حفاظتی در فضای مجازی این است که سیاست‌گذاری‌ها در این بخش به‌صورت شفاف و مشخص مطرح نیست و بیشتر از اینکه برای حمایت از بخش خصوصی باشد، برای محدودیت این بخش در نظر گرفته شده است. همچنین پشوتن پورپزشک در این پنل اعلام کرد که سیاست‌های فیلترینگ در کشور موفقیت‌آمیز نبوده و با وجود فیلتر اینستاگرام هنوز کسبوکارها این شبکه فیلترشده را ویترین کسب‌وکار خود می‌دانند.
سیاست‌های حفاظتی از فضای مجازی مشخص نیست
در ابتدای این نشست شهاب جوانمردی در پاسخ به این سؤال که آیا فیلترینگ برای بخش خصوصی سودی هم به همراه دارد یا نه، اعلام کرد که این سؤال از اساس اشتباه است چون فیلترینگ نه‌تنها برای بخش خصوصی سودی به همراه ندارد که یک ضرر جمعی است.
او در این مورد گفت: «وقتی در مورد بخش خصوصی صحبت می‌کنیم، یعنی بخش مردمی اقتصاد یا وقتی راجع به کسب‌وکار صحبت می‌کنیم در مورد خلق ارزش پایدار در یک بازه زمانی برای تمام ذینفعان گفت‌وگو می‌کنیم، برای همین فروش فیلترشکن، استفاده سودجویانه افرادی از رنج و مشکلات دیگران به عقیده من در رده کسب‌وکار قرار نمی‌گیرد و اصولاً بخش خصوصی واقعی این کار را انجام نمی‌دهد، چون بخش خصوصی واقعی از مردم و برای مردم است و هر کاری می‌کند، یک سر سودش حتماً باید به مردم برسد.»
جوانمردی ادامه داد: «بنابراین باور ندارم موضوعی به نام فیلترینگ می‌تواند برای اقتصاد بخش خصوصی مؤثر باشد و بخش خصوصی با توجه به چیزی که گفتم بخواهد سودی از این جریان ببرد. همه می‌گویند مشکلی نیست فیلتر شده و همه دارند کارشان را انجام می‌دهند، ولی باید بگویم زمین بازی اینترنت، یک زمین بازی جهانی و یک خلق ارزش جهانی است برای اتصال به اکوسیستم‌های بین‌المللی و ما نمی‌توانیم همه را محدود کنیم و تعریف‌های جدیدی برای این ماجرا خلق کنیم و بگوییم اتفاقی نیفتاده است.»
او با اشاره به اینکه سیاست‌های حفاظتی از فضای مجازی کشور مشخص و شفاف نیست، گفت: «من فکر می‌کنم وقتی سیاست‌گذار نسبت به امر سیاستگذاری اول همه ذینفعان، دوم شرایط زمانی طولانی‌مدت و سوم وضع موجود تأمین‌کننندگان، شرایط قیمت، پشتیبانی و همه المان‌هایی که باعث می‌شود یک خدمت یا محصولی بتواند در بازار به صورت درازمدت جانمایی شود توجه داشته باشد، می‌تواند سیاست‌های حفاظتی تعریف کند.»
به باور جوانمردی، سیاست حفاظتی نمی‌تواند فقط تأمین‌کننده مصالح و منافع یک ذی‌نفع باشد و باید تمام ذینفعان را ببیند. او در این مورد توضیح داد: «من هنوز نفهمیده‌ام سیاست حفاظتی ارکانش چه هست و چطور سیاستگذاری می‌شود و آیا سیاستگذاری در این خصوص بدون حضور ذینفعان، نمایندگان تشکل‌‌ها، اصناف و اتاق‌هایی که افراد را نمایندگی می‌کنند معنادار است یا نه. نمی‌شود همه را بچه صغیر فرض کرد و سیاست حفاظتی برایشان در نظر گرفت تا شکست نخورند. کجا چنین سیاستی اتخاذ شده و نتیجه گرفته‌ایم؟ سؤالی که دارم این است که آیا با این سیاست‌های فضای مجازی تولید‌کنندگانی در سطوح منطقه‌ای و جهانی به وجود آورده‌ایم؟ آیا بازارهای بزرگتری درست کرده و ارزش افزوده جدیدی خلق کرده‌ایم؟ آیا موجب کسب رضایت خاطر مصرف‌کننده شده‌ایم؟ اگر به این سؤالات پاسخ مثبت داده شود من دست کسانی که این سیاست‌ها را اتخاذ کرده‌اند می‌بوسم.»
به باور جوانمردی، اگر می‌خواهیم تصمیم سیاستی بگیریم باید وضعیت موجودمان شامل قابلیت‌ها، مشکلات، تنگناها و… را به‌درستی بشناسیم و دقیقاً ببینیم چه ارزشی را می‌خواهیم به کدام ذی‌نفع برسانیم. او تأکید کرد که ما هیچ شباهتی به چین از نظر سایز بازار و نوع تولیدات نداریم که حالا بخواهیم سیاست‌های فضای مجازی آنها را در فضای اقتصاد دیجیتال خود پیاده‌سازی کنیم.
اینستاگرام هنوز ویترین کسب‌وکارهاست
پشوتن پورپزشک، مدیرعامل پادرو نیز در این پنل از ضررهایی گفت که این کسب‌وکار بابت فیلترینگ اینستاگرام دیده است.
او درباره تأثیر فیلترینگ بر کسب‌وکارش اظهار کرد: «یکی از محصولاتی که پادرو به مشتریان خود ارائه می‌دهد، ارائه سرویس فروشگاهساز به کسب‌وکارهای خرد است. با توجه به اینکه اجتماع این کسبوکارها در اینستاگرام است، با فیلترینگ اینستاگرام هم پادرو و هم کسب‌وکارهایی که با آن کار می‌کردند، آسیب دیدند؛ زیرا پادرو دیگر نمی‌توانست به آنها سرویس فروشگاهساز بدهد.»
او با بیان اینکه آسیب‌های فیلترینگ فقط محدود به زمان بعد از فیلترینگ نمی‌شود؛ بلکه قبل از آن در زمان شروع کسب‌وکار هم برای شناخت بازار هدف و جذب سرمایه آسیب می‌بینند، ادامه داد: «سرویس دیگر پادرو، ارائه لجستیک به کسب‌وکارهای آنلاین است که ۸۰ درصد ترافیک آن از سمت اینستاگرام می‌آید و با فیلترینگ اینستاگرام هنوز این ترافیک برنگشته است. البته به‌رغم فیلترینگ همچنان کسبوکارها ترجیح می‌دهند که با وی‌پی‌ان به اینستاگرام متصل شوند و در آن بستر کار کنند.»
مدیرعامل پادرو در پاسخ به اینکه آیا کسب‌وکاری بوده که از فیلترینگ سود برده است؟ گفت: «اگر فرض کنیم که کسب‌وکارهایی همچون vodها از فیلترینگ سود می‌برند، اما محدودیت‌های رگولاتور و انحصارهای که در این حوزه وجود دارد به آنها آسیب می‌زند.»
او درباره تأثیر فیلترینگ بر تولید نیز توضیح داد: «یکی از وظایف بخش‌های زیرساختی شرکت‌های نرم‌افزاری، ایجاد دسترسی برای نیروهای شرکت به ابزارهای ارتباطی است که تحت تأثیر فیلترینگ بخش زیادی از منابع سازمان صرف هزینه در این زمینه می‌شود تا بتوانیم حداقل‌های ارتباطی را برای نیروهای سازمان فراهم کنیم.»
مدیرعامل پادرو ادامه داد: «از سوی دیگر، از آنجا که سرمایه انسانی ترجیح می‌دهد با شرکت‌های خارجی فعالیت کند، به همین راحتی با فیلترینگ، نیروی مولد از چرخه تولید خارج می‌شود و هزینه تولید برای شرکت‌های نرم‌افزاری بالا می‌رود؛ بنابراین تخصیص منابع برای فراهم‌کردن حداقلی‌ترین بسترهای ارتباطی، کاهش کیفیت و افزایش هزینه از جمله تأثیرات منفی فیلترینگ برای کسب‌وکارهاست.»
پورپزشک با بیان اینکه همچنان اینستاگرام ویترین کسب‌وکارهاست، گفت: «با فیلتر اینستاگرام ۲۵ درصد از حجم بازار برای ارائه فروشگاهساز ریخته است؛ اما همچنان کسبوکارها ویترین خود را اینستاگرام انتخاب می‌کنند. ماهیت اصلی کار در این فضا ترافیک است و کسب‌وکار به جایی می‌رود که ترافیک و مشتری بیشتری از آن محل دریافت کند.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/8cos