کارخانه نوآوری راه‌کار با همراهی هلدینگ دکا، سلسله‌نشست‌های تخصصی در حوزه لجستیک را باهدف بررسی چالش‌ها و فرصت‌های این صنعت برگزار می‌کند. این نشست‌ها همزمان با نمایشگاه بین‌المللی حمل‌ونقل، لجستیک و صنایع وابسته، از ۶ تا ۹ شهریورماه ۱۴۰۴ در استدیو «لجستیک‌بورد» واقع در غرفه هلدینگ دکا، در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برپا است.
در دومین روز از نمایشگاه بین‌المللی حمل‌ونقل، لجستیک و صنایع وابسته، نشست «برون‌شهری: حمل‌ونقل داخلی و نیازمندی کسب‌وکارهای بزرگ‌مقیاس» در «استدیو لجستیک‌بورد» و با راهبری مینا حاجی، سردبیر ماهنامه عصر تراکنش، و حضور هومن پشنگیان، مدیرعامل هلدینگ دکا، و حسن دوست‌حقی، مدیرعامل سابق شرکت شتابان شمال، برگزار شد.
در این نشست چالش‌ها و فرصت‌های شرکت‌های بزرگ‌مقیاس در حوزه لجستیک بررسی شد و بر ضرورت شرکت‌های بزرگ‌مقیاس و توسعه پلتفرم‌های جامع برای رشد اقتصادی و آمادگی لجستیک در شرایط بحرانی تأکید شد.
ضرورت اعتماد سرمایه‌گذاران داخلی برای رشد صنعت لجستیک
هومن پشنگیان، مدیرعامل هلدینگ دکا، در نشست «برون‌شهری: حمل‌ونقل داخلی و نیازمندی کسب‌وکارهای بزرگ‌مقیاس» به تشریح وضعیت لجستیکی شرکت‌های بزرگ‌مقیاس پرداخت و مشکلات اصلی این حوزه را مطرح کرد. او درباره عملکرد صنعت حمل‌ونقل در کشور در حوزه شرکت‌های بزرگ‌مقیاس، گفت: «مشکل اصلی ما نداشتن یک متولی واحد برای هماهنگی و مدیریت لجستیک در سطح کشور است. تعدد بخش‌های اجرایی و پیچیدگی‌های بوروکراسی باعث سردرگمی شرکت‌ها شده و هر شاخه لجستیکی زیر نظر یک وزارتخانه مختلف فعالیت می‌کند.»
پشنگیان تأکید کرد که نابسامانی در حاکمیت و صدور مجوزها، محدودیت و سردرگمی شرکت‌های بزرگ‌مقیاس را تشدید کرده و باعث شده ماهیت این شرکت‌ها به‌مرور از بین برود. او گفت: «در یک سال گذشته تعداد شرکت‌های بزرگ‌مقیاس تقریباً سه برابر شده، اما بسیاری از اهداف و رسالت‌هایی که این شرکت‌ها باید محقق می‌کردند، محقق نشده است و ماهیت شرکت‌های بزرگ‌مقیاس در حوزه لجستیک از بین رفته است. همچنین بخشنامه‌ها و محدودیت‌های جدید، فعالیت این شرکت‌ها را با چالش جدی مواجه کرده است.»
او همچنین با اشاره به تأثیر تحریم‌ها و محدودیت‌های داخلی بر جذب سرمایه‌گذاری گفت: «اگر اعتماد لازم برای سرمایه‌گذاری داخلی ایجاد نشود، رشد صنعت لجستیک ممکن نخواهد بود.»
پشنگیان در مورد زیرساخت‌ها و کمبود نیروی انسانی متخصص در حوزه لجستیک هشدار داد و گفت: «یکی از چالش‌های آینده، کمبود راننده خواهد بود. کشور ما مهاجرپذیر نیست و نسل جدید نیز تمایل کمتری به فعالیت در این حوزه دارد. اگر سرمایه‌گذاری و آموزش لازم انجام نشود، مشکلات جدی خواهیم داشت.»
او درباره ناوگان اشتراکی نیز افزود: «تاکنون نتوانسته‌ایم سیستم ناوگان اشتراکی را جا بیندازیم، چرا که پلتفرم جامع و فرهنگ استفاده از آن هنوز در کشور شکل نگرفته است. این ضعف بزرگ، رسیدن به استانداردهای جهانی را دشوار می‌کند.»
پشنگیان در پایان گفت: «شرکت‌های استارتاپی در حوزه لجستیک دستاوردهای خوبی داشته‌اند، اما انگیزه و هماهنگی میان آن‌ها باید حفظ شود. اتصال صنعت لجستیک و استارتاپ‌ها ضروری است تا زنجیره لجستیکی کشور کامل شود. با ایجاد شرکت‌های بزرگ‌مقیاس که تنها هدفشان این است که برای ایران و ایرانی فعالیت کنند، می‌توانیم در شرایط بحرانی مانند جنگ یا بحران‌های طبیعی، حمایت لازم از مردم و صنعت را داشته باشیم.»
شرکت‌های بزرگ‌مقیاس باهدف تغییر نگاه سنتی به لجستیک وارد شده‌اند
حسن دوست‌حقی، مدیرعامل سابق شرکت شتابان شمال، در نشست «برون‌شهری: حمل‌ونقل داخلی و نیازمندی کسب‌وکارهای بزرگ‌مقیاس» گفت: «ما در زمینه لجستیک ضعف داشته‌ایم و هنوز برند قدرتمندی در این حوزه شکل نگرفته است.» او تأکید کرد: «وقتی نتیجه سیستم غلط است، باید مهندسی مجدد شود. تجربه کشورهای دیگر نشان می‌دهد تقسیم‌بندی لجستیک به بخش‌های کوچک نتوانسته باعث شکل‌گیری یک صنعت لجستیک قوی در کشور شود.»
دوست‌حقی افزود: «نبود نگاه یکپارچه و ساختار مناسب باعث شده وضعیتی که امروز داریم، پیش بیاید. ما نه زیرساخت کافی داریم و نه ساختار منسجم.» او اشاره کرد که از نظر شاخص عملکرد لجستیکی (LPI)، ایران در بین ۱۲۳ کشور، رتبه‌ای پایین قرار دارد.» مدیرعامل سابق شتابان شمال ادامه داد: «شرکت‌های بزرگ‌مقیاس باهدف تغییر نگاه به لجستیک وارد شده‌اند. هر یک درصد توسعه لجستیک، دو درصد به رشد اقتصادی کشور کمک می‌کند.»
او فاصله میان صنعت و دولت را بسیار زیاد دانست و گفت: «اگر می‌خواهیم کشور رشد واقعی داشته باشد، باید اجازه دهیم شرکت‌های بزرگ فعالیت کنند و بازار رقابتی باشد، نه دستوری.» حقی گفت: «نگاه به لجستیک در حال تغییر است، اما بخشنامه‌های محدودکننده مشکل‌آفرین هستند. ما مجبور به یکپارچه‌سازی حوزه لجستیک هستیم و هرچه زودتر این واقعیت را بپذیریم، بهتر است.» او افزود: «اگر قرار بود شرکت‌های خصوصی با بخشنامه‌ها امید خود را از دست بدهند، شرکت‌هایی مانند دکا باقی نمی‌ماندند، پس هنوز به آینده امیدواریم. باید اقتصاد کشور را به سمت بهینه‌سازی حرکت دهیم.»
حسن دوست‌حقی، به بررسی نقش استارتاپ‌ها و شرکت‌های بزرگ‌مقیاس در صنعت لجستیک کشور پرداخت. او با اشاره به اینکه بسیاری از استارتاپ‌ها از دل دانشگاه‌ها شکل‌گرفته‌اند، تأکید کرد که اختلاف نگاه دانشگاه و صنعت باعث شده است بسیاری از دستاوردهای استارتاپ‌ها پاسخگوی نیاز واقعی صنعت نباشد. او افزود: «فارغ‌التحصیلان نخبه دانشگاه‌های برتر، مانند دانشگاه شریف، بخشی از ظرفیت‌های کشور را تشکیل می‌دهند، اما بخش زیادی از آینده‌ای که می‌توانستند در ایران بسازند، اکنون خارج از کشور توسعه پیدا می‌کند.» بااین‌حال، او به وجود استارتاپ‌های موفق اشاره کرد و گفت که این شرکت‌ها می‌توانند در آینده جایگاه خود را تثبیت کنند.
دوست حقی همچنین اهمیت شرکت‌های بزرگ‌مقیاس را در شرایط بحرانی موردتأکید قرار داد و گفت: «تجربه جنگ ۱۲ روزه نشان داد که ساختارهای لجستیکی بزرگ‌مقیاس و شرکت‌های پخش خصوصی، نقش حیاتی در پشتیبانی از کشور ایفا می‌کنند.» او تأکید کرد که ورود بخش خصوصی به صنعت لجستیک می‌تواند نه‌تنها در شرایط عادی، بلکه در بحران‌ها نیز اثرگذاری بالایی داشته باشد.
