کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
در چند سال اخیر لندتک‌ها یا پلتفرم‌های وام‌دهی، توانسته‌اند فناوری را وارد حوزه تسهیلات‌دهی کنند. در واقع این پلتفرم‌ها شرایطی را شکل می‌دهند که اعتبارات به شکل متفاوت و در موقعیت و زمان مناسب به مشتریان اختصاص یابد؛ به عبارتی لندتک‌ها می‌توانند نقش محرکی را در اقتصاد ایفا کنند و تحریک تقاضا برای اقلام و کالاهای مورد اهمیت مصرف‌کنندگان را رقم بزنند.
ازکی‌وام یکی از پلتفرم‌های اعتباردهی است که به پشتوانه برند ازکی که در حوزه خدمات بیمه فعال است، ایجاد شده تا خدمات مالی را به‌صورت اعتباری ارائه دهد. محمود میرزایی، هم‌بنیان‌گذار و مدیرمحصول ازکی‌وام در مطلب پیش رو به بیان چالش‌های فعالیت لندتک‌ها و ارزش‌افزوده خدمات ازکی‌وام پرداخته است.
متمرکزتر بر سرویس‌های ازکی‌وام
محمود میرزایی در ابتدای صحبت‌های خود گفت: «اولین محصول ما، خرید اقساطی کالا با بازپرداخت بلندمدت است که آن را در دو لاین B2B و B2C شکل داده‌ایم و در این محصول بر کالاهای پرتقاضا از سمت مشتری تمرکز کردیم. علاوه بر این کیفیت فروشگاه‌ها را به تعداد آنها ترجیح دادیم تا تجربه خوبی را از خرید اقساطی برای مشتریان رقم بزنیم..»
میرزایی از خدمات جدید ازکی‌وام در حوزه BNPL خبر داد و گفت: «زمانی که روند جهانی را بررسی کنیم، متوجه می‌شویم اتفاقات جدیدی در دنیا رخ داده است؛ اگرچه نسبت بهBNPL در دنیا اقبال وجود دارد، ولی ارائه این خدمات در ایران مستلزم بومی‌سازی است. با توجه به موضوعات اقتصادی و سیاست‌های کلان پیش‌بینی می‌کنیم که این خدمات می‌تواند با انجام برخی تغییرات و تفاوت نسبت به آنچه در دنیا وجود دارد، در ایران هم انجام شود و به نظر می‌رسد مورد استقبال مردم قرار گیرد.»
هم‌بنیان‌گذار ازکی‌وام در خصوص سیستم اعتبارسنجی در این پلتفرم توضیح داد: «در سیستم اعتبارسنجی ازکی‌وام، لازم است که پروسه اعتبارسنجی بانک مرکزی طی شود. برای اشخاص حقیقی اعتبارسنجی طبق قوانین بانک مرکزی انجام میشود و جهت تأیید اعتبارسنجی، افراد نباید اقساط معوق و چک برگشتی داشته باشند. همچنین به برخی اطلاعات خوداظهاری افراد از جمله میزان درآمد، تعداد افراد خانواده و تعداد اقساط هم نیاز است تا سقف اعتباردهی برای هر فرد تعیین شود.»
مدیرمحصول ازکی‌وام در تشریح مزیت‌های رقابتی و ویژگی‌های خدمات این پلتفرم گفت: «ازکی‌وام بیشتر روی منافع کاربران کار می‌کند و سعی کرده سرعت اعتباردهی در بهترین حالت باشد. در حوزه مالی شفافیت یک اصل اساسی است و ما سعی کرده‌ایم بدون سود پنهان، به‌سادگی و با شفافیت بالا، اطلاعات را ارائه دهیم؛ در این صورت مشخص میشود که افراد چه میزان اعتبار دریافت می‌کنند، به چه شکلی می‌توانند هزینه کنند و در چه بازه زمانی باید بازپرداخت را انجام دهند.»
عدم بلوغ بانکداری باز، چالش لندتک‌ها
او در بیان چالش‌های لندتک‌ها، مدل بانکداری باز در ایران را چالش اصلی صنعت لندتک دانست و گفت: «اکنون بانکداری باز به‌طور کامل در کشور پیاده‌سازی نشده، هرچند این موضوع تا حدی در حوزه پرداخت خوب پیش رفته؛ به صورتی که خیلی زود حوزه پی‌تک در ایران شکل گرفت و بانک‌ها و نهادهای مالی توانستند زمینه توسعه و حل نیازمندی‌های این حوزه را ایجاد کنند.
البته صنعت لندتک نسبت به صنعت پرداخت جوان‌تر است و هنوز بانک‌ها و نهادهای مالی به این سو حرکت نکرده‌اند، اما به‌تازگی زمزمه همکاری‌ها با بانک‌ها شکل‌گرفته است.»
میرزایی با بیان اینکه یکی از کاربردهای اعتبارسنجی آنالیز رفتار مالی مشتریان است، گفت: «از طریق اعتبارسنجی می‌توان رفتار، سابقه و حجم اطلاعات افراد را بررسی کرد. این اطلاعات اکنون در اختیار رگولاتوری و بانک مرکزی است تا رتبه‌بندی مشتریان را تسهیل کند.»
میرزایی افزود: «با توجه اینکه بانک مرکزی به اطلاعات بسیار زیادی دسترسی دارد، می‌تواند این مسیر را شروع کند. از سوی دیگر شرکت‌های فعال در حوزه لندتک، پی‌تک و غیره می‌توانند اطلاعات مفید بسیاری در اختیار بانک مرکزی قرار دهند. این حوزه‌ها توانایی ارائه آنالیز رفتاری از مشتریان را دارند و می‌توانند به این سؤال پاسخ دهند که افراد با پول‌های خود چه کاری انجام می‌دهند و چه ریسک‌هایی را متحمل می‌شوند.»
مدیرمحصول ازکی‌وام در پاسخ به این سؤال که مقاومت بانک مرکزی برای چیست، گفت: «رگولاتور مالیات و بودجه دریافت می‌کند تا مدافع منافع مردم باشد و شرکت‌های فعال در این حوزه، منافع مردم را به خطر نیندازند؛ بنابراین اگر رگولاتور در این حوزه حرکت کند، دیگر سوءاستفاده و کلاهبرداری رخ نمی‌دهد.
از سوی دیگر نیز شرکت‌ها برای استفاده از فناوری و خلاقیت موانعی بر سر راه خود نمی‌بینند و راه‌حل‌های جدیدتری به بازار ارائه می‌دهند. اگر رگولاتور در چنین فضایی حرکت کند، دست خلاقیت باز می‌ماند.»
میرزایی ادامه داد: «دلیل شکل‌گیری استارتاپ‌ها این است که با خلاقیت و فناوری به وضع موجود ارزش‌افزوده‌ای اضافه کنند. زمانی که رگولاتور به مثابه یک مانع خودنمایی می‌کند، باعث میشود با ترس به سمت خلاقیت گام برداریم و کمتر شاهد خلاقیت در یک حوزه باشیم.»
زیرساخت‌ها در انحصار نهادهای دولتی
یکی از چالش‌های لندتک‌ها عدم دسترسی به اطلاعات پایه‌ای و زیرساختی است. لندتک‌ها با دسترسی به این اطلاعات، هزینه‌های اضافه‌ای جهت ایجاد بستر اعتبارسنجی و اعتباردهی را متحمل نمی‌شوند. طبیعتاً این دسترسی در اختیار بانک مرکزی به‌عنوان رگولاتور این حوزه قرار دارد.
میرزایی در این خصوص توضیح داد: « اگر بخواهید با شرایط موجود ارزش‌افزوده‌ای خلق کنید، مجبور هستید چرخ را از اول اختراع کنید؛ چراکه هیچ زیرساختی در اختیار استارتاپ‌ها قرار داده نمی‌شود. هیچ بانک و نهادی نیست که زیرساخت را در اختیار شما قرار دهد؛ زیرساختی که تجربه بسیار زیادی پشت آن است و منابع زیادی صرف آن شده، در انحصار نهادهای دولتی قرار دارد.
در حالی که اگر این زیرساخت‌ها با پلتفرم‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان به اشتراک گذاشته شود، تمرکز این شرکت‌ها به سمت خلق ارزش با کیفیت بالا جریان می‌یابد، اما در حال حاضر لندتک‌ها مجبور هستند برای تمامی اعتباراتی که داده میشود، زیرساختی با هزینه و زمان زیاد تولید کنند.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/u8jj