کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
نشست خبری دیانای یونیون برگزار شد
شش گروه کالای ضروری خانوار و تأثیرات آنها بر فعالیتهای مارکتینگ و انتخاب مصرفکننده بررسی شد
در نشست خبری گروه dnaunion که با حضور خبرنگاران رسانههای جمعی روز دوشنبه ۲۴ مرداد برگزار شد، ناصر پاشاپور نیکو، مدیرعامل گروه، محمد موسوی، مدیرعامل آژانس ارتباط تصویر اشاره و کامیار امامی، مدیرعامل شرکت پژوهش بازار و رسانه امروز «emrc» ضمن ارائه گزارش به سؤالات خبرنگاران پاسخ دادند.
گزارش بازار روغن خوراکی (جامد و مایع)
پاشاپور گفت: گزارشی که ارائه میشود بر پایهی نوسانات قیمتی و بحثهای کنترلی قیمتها و افزایش آنها ارائه میشود که در مورد روغن خوراکی در مقایسه نقطهبهنقطه از فروردین ۱۴۰۰ تا فروردین ۱۴۰۱، افزایش چندانی در قیمتها مشاهده نشده اما در همین بازه زمانی یعنی از خرداد ۱۴۰۰ تا خرداد ۱۴۰۱ حدود ۲۹۲ درصد گزارش افزایش قیمت بوده به ازای هر کیلو روغن خوراکی شامل مایع و جامد بوده است.
درواقع این موضع منجر به کاهش حجم تبلیغات در این مورد نبوده و در مقایسه بهار ۱۴۰۰ تا بهار ۱۴۰۱ شاهد افزایش ریالی تبلیغات به میزان ۲۵۲ درصد بودیم.
به این منظور که با افزایش قیمت، شرکتهای تولیدکننده اقدام به افزایش تبلیغات داشتند تا بتوانند سهم بازارشان را از دست ندهند و تأثیر این رفتار روی مصرف باعث افزایش ۱۳ درصدی گرایش به خرید روغن جامد در ۱۴۰۱ بوده است که این رقم در ۱۴۰۰ حدود ۴ درصد بوده که نتایج تحقیق حاکی از تمایل مصرفکننده به خرید روغن جامد بوده که به دلیل پایینتر بودن قیمت آن نسبت به روغن مایع است.
در مورد بستهبندی نیز ۹۱ درصد کاهش خرید بستههای کوچکتر گزارششده که درنهایت افزایش خرید روغن جامد در بستهبندی بزرگتر را نشان میدهد؛ و موضوع جالب دیگر در مورد محصول روغن اینکه با توجه به افزایش ۳۹۷ درصدی که از بستهای ده هزار تومان به هر بسته ۲۵ هزار تومان رسیده ولی بازهم مثلاً در مورد پرفروشترین بسته که ۱۳۸ درصد اضافهشده شاهد افزایش تعداد فروش هستیم و در خردادماه میزان خرید مصرفکننده نسبت به مصرف کلی، افزایش داشته که ممکن است بهقصد انبار کردن محصول این خرید صورت گرفته باشد که بیشتر از میزان مصرف خرید انجامشده است.
گزارش بازار نان
پاشاپور در ادامه تأکید کرد گزارش ارائهشده در مورد نان صرفاً مربوط به نانی است که در خردهفروشهای عرضهشده و نانواییها موردنظر نبوده است، بر اساس گزارش نقطهبهنقطه از اردیبهشت ۱۴۰۰ تا اردیبهشت ۱۴۰۱ حدود ۷۴ درصد افزایش قیمت و در همین بازه زمانی در خرداد ۹۰ درصد افزایش قیمت داشته که تحقیقات نشان داده نان نسبت به روغن افزایش قیمت کمتری را تجربه کرده است؛ و هیچ تفاوت تبلیغاتی قابلملاحظهای در استفاده از تبلیغات تلویزیونی ملاحظه نشده است.
چهار آیتم پرفروش به ترتیب (۱۵۰ درصد، ۱۱۰ درصد ۱۱۶ درصد و ۱۲۷ درصد) نشان میدهد که پرفروشها بیشتر افزایش قیمت داشتند و مصرفکننده بیشتر برای خرید به نانوایی مراجعه کرده است.
گزارش بازار پنیر
پاشاپور در این گزارش از فروش ۴۴ درصدی پنیر خبر داده که در اردیبهشت ۱۰۳ درصد و در خرداد این میزان ۱۲۲ درصد افزایش داشته است و رفتار مصرفکننده در این بخش روی بستهبندی نبوده بلکه نوع پنیر سفید استقبال بیشتری را از مصرفکننده دریافت کرده است؛ که در آیتمها شامل ۱۰۶ درصد و ۱۰۴ درصد و ۱۰۸ گزارششده ولی پنیر سفید ۱۳۶ درصد رشد داشته است.
در مورد تبلیغات وی خاطرنشان کرد: در بهار ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ تبلیغات پنیر ۵۶۲ درصد بیشتر شده که این موضوع نشانه آن است که تولیدکننده یا نگران سهم بازار و میزان فروش و کاهش حجم بازار بوده که بیشتر تبلیغ داشته است.
همینطور آیتمهای پرفروش در گزارش از ۸۶ درصد تا ۱۸۱ درصد پنیر سفید افزایش قیمت داشته و کاهش حجم فروش مشاهدهشده که نشانه این است که مصرفکننده کمتر پنیر خریده البته بهجز مورد پنیر سفید شرکت پگاه.
گزارش بازار ماکارونی و اسپاگتی
در مورد بازار ماکارونی گزارش حاکی از این است که تفاوتی در نوع بستهبندی نبوده و از ۵۹ درصد رشد در اردیبهشت ۱۴۰۰ تا در ۱۴۰۱ حدود ۱۳۸ درصد در اردیبهشت و ۱۵۴ درصد در خرداد رشد داشته و هیچ جهتی هم نسبت به انتخاب انواع بستهبندی دیده نشده که بهتر بود کارخانههای تولید این محصول دو کیلویی یا ۴ کیلویی هم تولید میکردند که این اتفاق نیفتاد.
در مقایسه با نان که افزایش قیمت ۹۰ درصدی داشته محصول ماکارونی افزایش بیشتری را تجربه کرده که علت آن میتواند در نوع آرد مصرفی باشد که برای تولید نان بیشتر از آرد محلی استفاده میشود ولی آرد ماکارونی تحت تأثیر نرخ ارز بوده است.
پاشاپور در ادامه در مورد تبلیغات تلویزیونی محصول ماکارونی گفت: حدود ۳۷۰ درصد هزینه بیشتری در تبلیغات صورت گرفته در ۴ آیتم فروش شامل ۱۶۸ درصد ۱۵۵ درصد ۱۷۵ درصد و ۱۸۱ درصد افزایش قیمت بوده است.
که درمجموع یا کاهش خرید داشته یا ثابت بوده است.
گزارش بازار پوشک بچه
پاشاپور گفت: بازار پوشک بچه حدود ۵۳۴ درصد افزایش بودجه تبلیغاتی داشته که این افزایش در تعداد آگهی نبوده بلکه در نرخ ریالی تبلیغات محاسبهشده است.
آیتمهای پرفروش هریک ۲/۸ درصد ۴۲ درصد و ۵/۶ درصد و ۹/۳۰ درصد افزایش قیمت داشته و مصرف آنها تقریباً هیچ تغییری نداشته و رقمهای ۱۳ درصد و ۱۸ درصد که در گزارش درجشده بالاترین تغییراتشان بوده است.
گزارش بازار شویندهها
پاشاپور در ادامه گفت: یکی از شویندههای پرمصرف که در این تحقیق مورد ارزیابی قرارگرفته که در مورد مایع ظرفشویی بوده که حدود ۳۰ و ۳۸ درصد افزایش قیمت را داشته و در مقایسهای که در فروردین ۱۴۰۰ تا همین بازه زمانی ۱۴۰۱ بوده حدود ۳۰ درصد و در خرداد ۳۸ درصد افزایش قیمت داشته و در حوزهی تبلیغات ۲۷۰ درصد افزایش بودجه تعرفهای داشته است.
آیتمهای پرفروش به ترتیبت شاهد رشد ۳۶ درصدی ۴۵ درصدی ۳۶ درصدی و ۲۸ درصدی بودند.
در حوزه مصرف تغییرات محسوسی نبوده فقط شرکت گلی ۳۹ درصد افزایش فروش را در این بازه زمانی ذکرشده در گزارش تجربه کرده است.
در ادامه مدیرعامل گروه dnaunion از آغاز به کار فنّاوری شتاب دهی و نوآوری بازار مالی در ایران توسط این گروه خبر داده و افزود: طی سالهای گذشته فنّاوری مالی با عنوان فینتک در ایران مطرحشده که ما در این مجموعه در دو بخش «مارتک» که منحصر به بخش مارکتینگ است و «ادتک» که به حوزهی تبلیغات مربوط است متمرکز هستیم البته بیشتر تمرکز روی بخش مارکتینگ خواهد بود و مجوز فعالیت این مرکز شتاب دهی و نوآوری را از معاونت ریاست جمهوری دریافت کردیم و برای گروههای داخلی گروه نیز کارهایی انجامشده است.
وی افزود: پذیرش برای تمام کسانی که صاحب ایده هستند در ۲ مرحله خواهیم داشت که مرحله اول در شهریورماه در مرکز «آو» شتاب دهی خواهیم داشت و در مرحله بعد در آذرماه و نوبت بعدی در اسفند خواهد بود و حمایتهای ما که شامل دوره آموزش تخصصی و حمایت مالی و سرمایهگذاری در دو بخش «ادتک» و «مارتک» به شکل شتاب دهی صورت میپذیرد.
پاشاپور با اشاره به سیاست جدید اقتصادی دولت و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و تزریق ماهیانه ۲۴ هزار میلیارد تومان یارانه نقدی، گفت: طی دو الی سه ماه اخیر بهصورت مشخص سایز بازار محصولات اساسی کوچکتر و حاشیه سود شرکتها کاهش قابلتوجهی داشته است، این در حالی است که افزایش هزینهها ازجمله هزینههای جاری مربوط به حقوق و دستمزد و مواد اولیه رشد چشمگیری داشته است. باوجود تزریق ۲۴ هزار میلیارد تومان یارانه نقدی سایز بازار محصولات اساسی ازجمله روغن، لبنیات و… کوچکشده است و تولیدکننده از حاشیه سود جدید ناراضی است چراکه با حجم فروش بسیاری کمتری روبهرو شده است.
همچنین ایشان افزود: میان دولت و بخش خصوصی بر سر تعیین قیمت محصولاتی مانند رب گوجهفرنگی و تن ماهی بحث زیادی درگرفته، این در حالی است که بخش خصوصی با افزایش هزینههای تمامشده تولید مواجه است و از طرف دیگر اگر قیمت محصولی مانند تن ماهی به بیش از ارقام فعلی برسد، مردم قادر به خرید آن نخواهند بود، گفت: این کالاها برای تولید نهایی فقط به گوجهفرنگی و ماهی نیاز ندارند بلکه نیازمند اقلام دیگری ازجمله قوطی هستند که فقط قیمت قوطی نسبت به پارسال ۳ تا ۴ برابر شده است.
پاشاپور اضافه کرد: از طرفی هزینههای حملونقل، انرژی، دستمزد و… نیز افزایش چشمگیری داشته است بهطوریکه برای بسیاری از شرکتها تولید این محصولات با حاشیه سود صفر و یا حتی زیان همراه است.
وی با بیان اینکه ممکن است برخی شرکتهای بزرگ بتوانند تولید خود را به نحوی حفظ کنند، افزود: اما شرکتهای کوچکتر در شرایط فعلی از بازار حذف خواهند شد و دولت باید در بحث قیمتگذاری دستوری این مسائل را لحاظ کنند.
پاشاپور گفت: اقدام دولت در اعطای یارانه قابلستایش است اما تأثیرگذار نیست و در کشورهای دیگر اقداماتی مانند یارانه و کوپن و کالابرگ برای امور زیربنایی و زیرساختها استفاده میشود.
افزایش قیمت منجر به کاهش فروش نشده
محمد موسوی مدیرعامل آژانس ارتباط تصویر اشاره در مورد رفتار مصرفکننده در مقابل افزایش قیمتها گفت: در گزارشهایی که در مورد افزایش قیمت محصولات مشاهدهشده تعداد انگشتشماری را میتوان ذکر کرد که افزایش قیمت منجر به کاهش فروش محصول آنها شده باشد، ولی در هریک از این موارد باید نوع محصول را در نظر گرفت بهعنوانمثال محصولی که رهبر بازار است و مصرفکننده به آن اعتماد دارند از سبد خردی مصرفکننده حذف یا کم نمیشود و در این میان محصولات متفرقه زودتر حذف میشوند اما در جنگ قیمتی اگر یمن محصولات متفرقه توان رقابت و حضورداشته باشد میتوانند ادامه مسیر داده و در بازار ازنظر میزان فروش توسعه داشته باشند.
اما در گزارشها شاهد هستیم که کماکان به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه و هزینههای نیروی انسانی و تولید و مواد اولیه و… سودآوری شرکتها کمتر شده ولی دیتاهایی هم نمایانگر این است که ممکن است فروش شرکتهای تولیدکننده افرایش داشته باشند که هزینههای فروش نیز به همان میزان افزایش داشته و این عامل باعث شده میزان سودآوریشان حتماً کمتر از قبل باشد.
کامیار امامی مدیرعامل شرکت تحقیقات بازار و رسانه امروز «emrc» در مورد ایجاد بازارهای جدید و پاسخ به نیاز مصرفکنندگان تصریح کرد: این کاری است که همهی تولیدکنندگان باید به آن توجه داشته باشد و هرچقدر سرمایهگذاری در این حوزه بر پایهی تحقیقات بازار و اطلاعاتی باشد که وجود دارد، امکان موفقیت محصولی که بر این مبنا وارد بازار شده بیشتر است. وی همچنین وجود فروشگاههای زنجیرهای که تخفیف در استراتژی فروششان به شکل دائم قرار دارد را عامل مهم تمایل مصرفکننده برای مراجعه به آنها دانست و فروشگاههای مدرن را محل مناسبی برای خریدهای کلی مصرفکنندگان عنوان کرد.