هومن پشنگیان، مدیرعامل هلدینگ دکا مطرح کرد: نبود متولی واحد، عامل ناترازی بزرگ در صنعت لجستیک

هومن پشنگیان، مدیرعامل هلدینگ دکا در بیستمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی صنایع با محوریت راهکارهای مهندسی صنایع برای رفع ناترازی‌ها گفت: «هرجا صنعت و دانشگاه در کنار هم قرار گرفته‌اند، تفاوت‌های خوبی ایجاد شده است.»

به گزارش روابط عمومی هلدینگ دکا، هومن پشنگیان در میزگرد «بررسی سند آمایش مراکز لجستیک ایران» که با موضوع «نقش مراکز لجستیک در رفع ناترازی انرژی» در دانشگاه علم و صنعت برگزار شد، گفت: «متأسفانه کشور ایران از نظر شاخص جهانی LPI که شاخص عملکرد لجستیک است، در سال ۲۰۲۳ در رتبه ۱۲۳ در میان ۱۳۸ کشور جهان قرار گرفت که این به معنای یک سقوط آزاد است.»

او ادامه داد: «در سال ۲۰۱۸ ایران از لحاظ این شاخص در رتبه ۶۵ قرار داشت اما پس از آن به‌شدت تنزل پیدا کرد.»
او با اشاره به اینکه شاخص LPI، شش شاخص اصلی از جمله گمرک، زیرساخت، بین‌الملل، تحویل کالا، پیگیری مرسولات و شایستگی و کیفیت خدمات لجستیک را هرساله در کشورهای مختلف مورد بررسی قرار داده و از سوی بانک جهانی اعلام می‌کند، گفت: «لجستیک ایران در شاخص کیفیت و شایستگی خدمات، بسیار ضعیف بوده است.»

این فعال صنعت لجستیک اظهار کرد: «در ایران ۶۵۰۰ کیلومتر مرز زمینی، ۲۵۰۰ کیلومتر مرز دریایی، ۵ کریدور بین‌المللی ترانزیت، دسترسی به آب‌های آزاد و مناطق آزاد وجود دارد. همچنین از نظر دارا بودن مناطق ویژه، سوخت ارزان، همسایگی با ۱۳ کشور از طریق مرزهای دریایی و هوایی، داشتن زیرساخت‌های ریلی، هوایی، دریایی و… وضعیت بسیار خوبی برای ارتقای فعالیت‌های لجستیکی داریم اما متأسفانه درنهایت رتبه پایینی را در شاخص‌های جهانی به دست آورده‌ایم. این درحالی است که کشوری مانند امارات بدون داشتن بسیاری از این زیرساخت‌ها، رتبه ۸ را در LPI کسب کرده است.»
پشنگیان، نبود متولی واحد در صنعت لجستیک کشور را مورد اشاره قرار داد و گفت: «برای رسیدن یک محموله ترانزیتی از یک مبدأ به یک مقصد، حدود ۱۷ ارگان، وزارتخانه و متولی از جمله گمرک، اداره استاندارد، راهداری و وزارتخانه‌های مختلف دخیل هستند. با این بروکراسی آیا می‌توان تجارت جهانی با Transit Time پایین و کیفیت بالا ارائه داد؟ ما جغرافیای بی‌نظیری از نظر دسترسی به کریدورها داریم، اما متاسفانه کشورهای دیگر درحال دور زدن کریدورهای ایران و شکل دادن کریدورهای خود هستند، درحالی که بسیاری کشورها آرزوی داشتن چنین کریدورهای ترانزیتی را دارند.»

هومن پشنگیان اعلام کرد: «به عنوان نمونه ما برای سه شرکت خود، سه مجوز جداگانه از سه وزارتخانه دریافت کرده‌ایم. درحالی که اگر یک نهاد متولی واحد وجود داشت، بسیاری از فرآیندها بهینه می‌شد. تعدد وزارتخانه‌ها و نداشتن تمرکز در حوزه لجستیک خود یک ناترازی بزرگ را در کشور ما ایجاد کرده است. بنابراین نیازمند یک متولی واحد در بخش لجستیک هستیم و به همین دلیل پیشنهاد ایجاد یک وزارتخانه مستقل را مطرح کردیم.»

او افزود: «در هلدینگ دکا از ابتدا به دنبال ایجاد یک زنجیره ارزش لجستیک برای صنایع مختلف بودیم که کار دشواری بود اما با تشکیل شرکت‌های تخصصی این موضوع را عملی کردیم. درحال حاضر در صنایع مختلف از جمله لوازم خانگی، پتروشیمی، نفت و گاز، ساختمان و … خدمات لجستیکی را ارایه می‌دهیم. با تشکیل این زنجیره واحد، بسیاری از هزینه‌ها مدیریت شد و بحث ترانزیت‌تایم (مدت‌زمان حمل کالا) کاهش یافت.»

او با بیان اینکه متأسفانه بروکراسی موجود در کشور، سرمایه‌گذار داخلی و خارجی را از سرمایه‌گذاری در این صنعت منصرف می‌کند، گفت: «به عنوان نمونه کشوری مانند ترکیه ۱۰۰ تیرپارک(محل توقف کامیون‌ها در راه‌های بین‌شهری) دارد، درحالی که ما در ایران هنوز تیرپارک واقعی نداریم و مجموعه‌های رفاهی و خدماتی، بیشتر بر خدمات رفاهی جاده‌ای برای ماشین‌های سبک متمرکز هستند. وقتی سرمایه‌گذار در این زمینه ورود می‌کند با بروکراسی زیادی مواجه می‌شود. این درحالی است که یکی از دغدغه‌های رانندگان ترانزیت که از دیگر کشورها وارد ایران می‌شوند نبود تیرپارک‌های استاندارد است و نبود این خدمات رفاهی استاندارد باعث می‌شود مسیر ترانزیتی دیگری را انتخاب کنند. از سوی دیگر متأسفانه نرخ بازگشت سرمایه به نسبت هزینه‌ای که سرمایه‌گذار خواهد داشت، بسیار پایین است و برگشت سرمایه توجیهی ندارد.»

پشنگیان ادامه داد: «در دیگر کشورها نه تنها سرمایه‌گذار را برای ورود به یک صنعت ترغیب می‌کنند، بلکه دولت آن‌قدر تسهیلگری کرده و شرایط را برای سرمایه‌گذار خصوصی باز می‌گذارد که در دیگر صنایع نیز وارد شود و سرمایه‌گذاری خود را توسعه دهد.»

او مهاجرت نیروی انسانی متخصص و فارغ‌التحصیلان دانشگاه را مشکل بزرگ دیگری در این صنعت دانست و بیان کرد: «هوش مصنوعی، ضعف فناوری و مهاجرت نیروی انسانی به کمپانی‌های بزرگ دنیا، در آینده به معضلات اصلی ما تبدیل خواهد شد.»

مدیرعامل هلدینگ دکا اظهار کرد: «در بهترین حالت به سالانه ۲۰ میلیون تن ترانزیت در کشور دست یافته‌ایم، درحالی که در برنامه هفتم توسعه صحبت از ۴۰ میلیون تن بوده است. همچنین شبکه ریلی سالانه بین ۱.۵ تا ۲ میلیون تن خدمات ترانزیت را پوشش می‌دهد؛ به این معنا که تقریباً ۱۰ درصد از ترانزیت کل کشور توسط شبکه ریلی انجام می‌شود. فاصله‌ای که بین خدمات جاده‌ای و خدمات ریلی وجود دارد و مشکلات زیرساختی موجود، نشان‌دهنده همان ناترازی‌ها است که حاکمیت باید بیشتر بر آن تمرکز کند.»