کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
بیش از یک ماه است که برخی عناصر اقتصادی جامعه ایران، اعم از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، کسب‌وکارهای اینترنتی و مردم با چالش‌های ناشی از قطع عمدی اینترنت مواجه شده‌اند. کسب‌وکارهای اکوسیستم تجارت الکترونیک کشور، سهم بازارشان را از دست داده‌اند و مردم نه توانایی و نه رغبتی برای خرید دارند و چرخ اقتصاد کندتر از همیشه می‌چرخد.
رکود اقتصادی برای کشورهای در حال توسعه موضوع جدیدی نیست و مردم ایران در دوره‌های متفاوت طیف‌های گوناگونی از ناتوانی اقتصادی و از‌دست‌دادن قدرت خرید را تجربه کرده بودند. در آن شرایط، شرکت‌های لندتکی به کمک مردم آمدند و با اعتماد به رفتار مالی آنها، اعتبار خرید در اختیارشان گذاشتند و ریسک نکول را برای فرهنگ‌سازی خرید اعتباری در ایران پذیرفتند.
حدود یک ماه قبل اینترنت ایران محدود و در مراتب بعدی قطع شد و شرکت‌های ارائه‌دهنده اعتبار که با درخواست‌های مردم معنا پیدا می‌کنند و مأموریت‌شان افزایش توان خرید مردم است، با ریزش ۷۰درصدی مواجه شدند. این شرایط نه‌فقط به لندتک‌ها و اعتباردهندگان لطمه زده، بلکه مردم آسیب‌پذیر را نیز از دریافت اعتبار خرد محروم کرده است.
ازکی‌وام یکی از شرکت‌های ارائه‌دهنده تسهیلات است که در چهار مرحله غیرحضوری به افراد اعتبار خرد می‌دهد و از جمله لندتک‌های پرمخاطب محسوب می‌شود. درخواست‌های ازکی‌وام در یک ماه گذشته ۷۰درصد کاهش داشته و به گفته مدیرعامل این شرکت، کاربران به پرداخت وام و اعتبارشان تمایلی ندارند و ازکی وام شاهد ازبینرفتن ابزارهای بازاریابی دیجیتال خود است.
تالی هم که از فعالان حوزه bnpl است و با فروشگاه‌های زنجیره‌ای، آنلاین و فیزیکی قرارداد دارد، در نتیجه قطعی اینترنت با افت ۵۰درصدی درخواست‌ها مواجه شده است. مدیر توسعه کسب‌وکار آپسان می‌گوید تا زمان رفع‌نشدن اختلال‌ها، آماری از نرخ نکول‌مان نخواهیم داشت.
مسئول کارگروه لندتک کمیسیون فین‌تک سازمان نصر تهران معتقد است اختلالات اینترنت و مشکلات ارسال پیامک، روند اعتبارسنجی لندتک‌ها را مختل می‌کند و لندتکی که نتواند اولین مرحله ارائه سرویس خود را که اعتبارسنجی است انجام دهد، بی‌شک در ادامه هم موفق نخواهد بود.
کاهش درخواست‌های ازکی‌وام
به گفته مهدی مؤمنی، مدیرعامل ازکی‌وام، درخواست‌های این شرکت از زمان قطع اینترنت ۷۰ درصد کاهش داشته و میزان اقساط پرداخت‌نشده نسبت به گذشته بیشتر شده است. مؤمنی می‌گوید: «در شرایط پرریسک کنونی، افراد تمایلی به پرداخت وام و اعتبار ندارند و پرداخت اقساط نیز با مشکل مواجه شده و میزان اقساط پرداخت‌نشده افزایش پیدا کرده است.»
او درباره تأثیر قطعی اینترنت بر لندتک‌ها که یکی از اولویت‌هایشان تسهیل فرایند دریافت اعتبار است، توضیح داد: «قطعاً در این شرایط افراد تمایل بیشتری برای دریافت وام نقدی دارند؛ اعتباری که ما در ازکی‌وام ارائه می‌دهیم برای خرید کالاها و خدماتی مانند کالای دیجیتال، لوازم خانگی، سفر و… است که به افزایش رفاه افراد کمک می‌کند؛ بنابراین در این شرایط اعتبار خردی که ارائه می‌دهیم، کاهش پیدا کرده، اما احتمالاً به دلیل بالارفتن ریسک‌ها و آسیب‌هایی که به زندگی مردم وارد می‌شود، درخواست وام نقدی از بانک‌ها افزایش داشته است.»
مؤمنی ادامه داد: «مهم‌تر از آن تمایل مردم برای خرید نیز به دلیل وضعیت روحی‌ای که در جامعه ایجاد شده، کاهش پیدا کرده است. تمامی این عوامل در کنار افزایش ریسک احتمال بازپرداخت اقساط و مهاجرت نیروهای فنی و غیرفنی باعث آسیب چشم‌گیر به فضای لندتک شده است.»
او صراحتاً اعلام کرد که ازکی‌وام مانند تمام کسب‌وکارهای مبتنی بر اقتصاد دیجیتال، شاهد ازبینرفتن ابزارهای بازاریابی دیجیتال خود است.
درخواست‌های تالی نصف شد
مصطفی ابراهیم‌زاده، مدیر توسعه کسب‌وکار آپسان اعلام کرده که درخواست اعتبار تالی در ماهی که گذشت حدود ۴۰ الی ۵۰ درصد کاهش داشته است.
او با تأکید بر اینکه قطعی اینترنت، تعداد تراکنش‌های ناموفق را افزایش داده، اعلام کرد که هنوز به دلیل شفاف‌نبودن نرخ نکول، میزان خسارات واردشده به شرکت مشخص نیست؛ «در نتیجه برخی اختلالات اینترنتی، تراکنش‌های باز و پرداخت‌های ناموفق در سطح کلی افزایش پیدا کرد؛ بنابراین در حال حاضر نمی‌توانم به طور دقیق افزایش نرخ نکول را اعلام کنم. تمام‌نشدن پرداخت‌ها و ناقص‌ماندن آنها، شفافیت این بخش را کاهش داده و تا زمانی که اختلال‌ها به طور کامل رفع نشود، گزارش دقیقی در دست نداریم.»
ابرهیم‌زاده درباره تأثیر قطع اینترنت بر لندتک‌ها نیز گفت: «با توجه به اینکه بیشتر لندتک‌ها بر بستر فضای مجازی فعالیت می‌کنند، طبیعتاً دریافت اعتبار دیجیتال کارکرد ویژه‌ای برای کاربران نخواهد داشت. آمار و ارقام آپسان گویای همین موضوع است.» به تصور او، سایر رقبا نیز بر اساس نوع و اشتراک کاری، تجربه متفاوتی ندارند.
تأمین منابع؛ دغدغه دیگر لندتک‌ها
محمدصادق آزادانی، مسئول کارگروه لندتک کمیسیون فین‌تک سازمان نصر تهران درباره تأثیر اختلالات اینترنت بر لندتک‌ها گفت: «اعتبارسنجی اساس فرایندهای اعطای اعتبار است که عمدتاً به‌صورت غیرحضوری و آنلاین انجام می‌شود. اختلالات اینترنت روند اعتبارسنجی را مختل می‌کند. آخرین نمونه آن هم موضوع متوقف‌شدن فعالیت پنل‌های پیامک‌های خدماتی است.»
او ادامه داد: «لندتکی که نتواند اولین مرحله سرویس خود، اعتبارسنجی را انجام دهد، بی‌شک در ادامه هم موفق نخواهد بود.»
آزادانی در ادامه عنوان کرد که فضای عدم قطعیت، تأمین‌کنندگان مالی را برای حضور در فضا محتاط‌تر می‌کند و در نتیجه این اتفاق، لندتک‌ها با مشکل تأمین منابع هم روبه‌رو می‌شوند.
او با بیان اینکه لندتک‌ها از سمت کاربران هم متضرر خواهند شد، توضیح داد: «در شرایط بحرانی و ناگهانی تعهدات طرفین تغییر می‌کند و ممکن است کاربران نه به‌عمد، بلکه واقعاً توان بازپرداخت اعتبار دریافتی‌شان را نداشته باشند.»
آزادانی تصریح کرد که اختلالات اینترنت به طور مستقیم موضوع تجارت الکترونیک را تحت تأثیر و این اکوسیستم را در شرایطی مخاطره‌آمیز قرار می‌دهد و استمرار آن به افزایش نرخ نکول شبکه بانکی و به تبع آن افزایش نرخ نکول لندتک‌ها منجر خواهد شد.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/w1z1