نشست «انبار و انبارداری؛ فراموش‌کردن یک زیرساخت حیاتی» با حضور میثم سلیمانی، سردبیر راه پرداخت، سامان حبیب‌اللهی، مدیرعامل مسترلجستیک، سید رضا آیتی، معاون فروش و بازاریابی فولفیلمنت ایفا، و احسان مرادیون، معاون عملیات لجستیک چاپار در استدیو «لجستیک‌بورد» برگزار شد. در این نشست بر لزوم گذر از انبارداری سنتی به سمت مدل‌های مدرن، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، سرمایه‌گذاری زیرساختی و نقش سیاست‌های حمایتی دولت در توسعه لجستیک ایران تأکید شد.
این نشست بخشی از سلسله برنامه‌های تخصصی کارخانه نوآوری راه‌کار با همراهی هلدینگ دکا است که به‌صورت موازی با نمایشگاه، به بررسی چالش‌ها و فرصت‌های صنعت لجستیک کشور می‌پردازد. «لجستیک‌بورد» از ۶ تا ۹ شهریور ۱۴۰۴ از ساعت ۹ الی ۱۶ در سالن ۸/۹، غرفه ۲۱ محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برپا است. میثم سلیمانی، سردبیر راه پرداخت که مدیریت نشست برعهده داشت با تأکید بر اهمیت رویکرد فرهنگی در انبارداری بیان کرد که تغییر نگاه سنتی ضروری است و شرکت‌های لجستیکی باید برای آن سرمایه‌گذاری کنند و ادغام فرهنگ و فناوری می‌تواند بسیاری از چالش‌های این حوزه را کاهش دهد.
مهم‌ترین چالش در حوزه لجستیک، ضعف زیرساخت‌هاست
احسان مرادیون، معاون عملیات لجستیک چاپار در نشست «انبار و انبارداری؛ فراموش‌کردن یک زیرساخت حیاتی» با اشاره به چالش‌های موجود در حوزه انبارداری گفت: «مهم‌ترین چالش ما در این بخش، ضعف زیرساخت‌هاست. هرچند در توسعه فیزیکی انبارها پیشرفت‌هایی داشته‌ایم، اما همچنان مفهوم انبارداری در کشور سنتی باقی‌مانده، درحالی‌که بسیاری از کشورها مدل‌های نوین انبارداری را پیاده‌سازی کرده‌اند و ما بیشتر از انبار، در لجستیک انباری داریم.» او با تأکید بر لزوم سرمایه‌گذاری در این بخش افزود: «تا زمانی که فضای سرمایه‌گذاری فراهم نشود، هزینه‌های انبارداری سنتی چندین برابر بیشتر از انبارهای مدرن خواهد بود. علاوه بر این، شرایط تورمی در کشور باعث شده فرایند انبارداری پیچیده‌تر شود و خواب کالا در ایران نسبت به سایر کشورها بالاتر باشد.»
مرادیون ادامه داد: «ساختار صنعت لجستیک در ایران نیمه‌خصوصی است و به دلیل بی‌ثباتی‌های سیاسی و اقتصادی، امکان حرکت به سمت پیشرفت دشوار شده است. اگرچه می‌توانیم در صورت فراهم‌شدن شرایط، به یک هاب انباری در منطقه تبدیل شویم؛ همان‌طور که امارات با شرایط جغرافیایی مشابه توانست به این موقعیت برسد.»
او یکی دیگر از چالش‌های زیرساختی را عدم استفاده کافی از تکنولوژی دانست و گفت: «هرچه فناوری کمتر به کار گرفته شود، میزان خطا و هزینه‌ها افزایش خواهد یافت.» در پاسخ به این پرسش که آیا انبارداری مدرن می‌تواند از خسارت‌های ناشی از حوادثی همچون حادثه بندر جلوگیری کند، مرادیون گفت: «قطعاً انبارهای مدرن می‌توانند از چنین اتفاقاتی جلوگیری کنند. در نهایت فشار بازار و نیاز مشتری ما را ناگزیر به حرکت در مسیر انبارداری نوین خواهد کرد.»
ایران به‌واسطه موقعیت جغرافیایی می‌تواند بهشت لجستیک مدرن شود
سید رضا آیتی، معاون فروش و بازاریابی فولفیلمنت ایفا، در نشست «انبار و انبارداری؛ فراموش‌کردن یک زیرساخت حیاتی» بر ضرورت تغییر نگاه سنتی به لجستیک و حرکت به سمت مدل‌های مدرن تأکید کرد.
او با اشاره به ماهیت ایستای انبارداری سنتی گفت: «انبار در بسیاری از مواقع به محلی برای دپو کالا تبدیل می‌شود؛ درحالی‌که زمین گران، زمان ارزشمند و نرخ کالا در بستر زمان متغیر است. نگهداری طولانی‌مدت کالا هزینه تمام‌شده را بالا می‌برد و حتی ممکن است هزینه انبارداری از سود کالا بیشتر شود؛ وضعیتی که در تخفیف‌های سنگین رویدادهایی مانند بلک‌فرایدی شاهد آن هستیم.»
آیتی توضیح داد: «انباری که سال‌ها به کالاهای بدون استفاده اختصاص یابد، شبیه زباله‌دان می‌شود. درحالی‌که مفهوم نوین لجستیک، پردازش سریع کالا و خروج به‌موقع آن است، نه نگهداری طولانی‌مدت. اگر به سمت لجستیک مدرن حرکت نکنیم، هزینه‌ها ما را ناگزیر به تغییر خواهند کرد.»
معاون فروش و بازاریابی فولفیلمنت ایفا با اشاره به تغییرات پس از بحران‌ها تصریح کرد: «بعد از جنگ ۱۲ روزه، بسیاری از کسب‌وکارها تمایل پیدا کردند کالا را نزد خود نگه ندارند تا ریسک تعطیلی لجستیک در شرایط بحرانی کاهش یابد. اما در آینده هزینه‌ها به حدی خواهد بود که کسب‌وکارها ناچار می‌شوند به سمت فولفیلمنت و مدل‌های مدرن حرکت کنند.»
او ایران را به دلیل موقعیت جغرافیایی «بهشت لجستیک مدرن» دانست و گفت: «با نگاه سنتی نمی‌توان کانال‌های فروش تجارت الکترونیک را مدیریت کرد. در ابتدای مسیر فولفیلمنت هستیم و هنوز متخصصان این حوزه در کشور کم‌اند، اما سرمایه‌گذاری زیرساختی را آغاز کرده‌ایم تا نیازهای روبه‌رشد ایکامرس را پاسخ دهیم. چشم‌انداز ما در ایفا، توسعه یکپارچه لجستیک در سراسر ایران و ورود به بازارهای بین‌المللی است.»
آیتی همچنین بر لزوم بازنگری در سیاست‌های دولتی تأکید کرد و گفت: «قوانین حاکمیتی گاهی مانع رشد بخش خصوصی می‌شوند. نقش دولت باید نظارت بر حقوق باشد، نه مانع‌تراشی. اگر دولت تنها دخالت نکند، بخش خصوصی خود می‌تواند سرمایه‌گذاری و توسعه را انجام دهد.»
به گفته او، انبارداری سنتی ستون فقرات لجستیک قدیمی است، اما با حرکت به سمت لجستیک مدرن، انبارداری نیز باید به سمت فولفیلمنت مهاجرت کند تا امکان مدیریت پایدار و کارآمد زنجیره تأمین فراهم شود.
نقش فناوری‌های نوین در تحول مدیریت انبار و لجستیک
سامان حبیب‌اللهی، مدیرعامل مسترلجستیک، در نشست «انبار و انبارداری؛ فراموش‌کردن یک زیرساخت حیاتی» درباره ترندهای جدید این حوزه گفت: «نگاه ما به انبارداری هنوز محدود به محل نگهداری کالا است، درحالی‌که در دنیا انبارها به‌عنوان مراکزی باارزش افزوده و محل تصمیم‌گیری‌های استراتژیک شناخته می‌شوند.»
او با اشاره به فناوری‌های نوین افزود: «استفاده از سیستم‌های مدیریت انبار (WMS) امکان ردیابی کالا و مدیریت دقیق فرایندها را فراهم می‌کند. همچنین بهره‌گیری از اینترنت اشیا (IoT) و حسگرهای مبتنی بر امواج رادیویی، شناسایی و کنترل موجودی را به‌صورت لحظه‌ای ممکن می‌سازد. به‌کارگیری انبارهای ابری نیز باعث یکپارچه‌سازی توزیع و موجودی کالا در یک سیستم آنلاین می‌شود.»
حبیب‌اللهی ادامه داد: «نبود این فناوری‌ها در کشور ما باعث ضعف جدی در شاخص عملکرد لجستیک شده است، به‌گونه‌ای که ایران در میان ۱۳۰ کشور رتبه ۱۲۳ را کسب کرده و این بیانگر عملکرد پایین است. یکی از دلایل اصلی این وضعیت، مشکلات زیرساختی، کمبود شایستگی لجستیکی و ضعف کیفیت خدمات است.»
او تأکید کرد: «یکی از بزرگ‌ترین مشکل‌های ما در حوزه لجستیک فرهنگی است. تا زمانی که نخواهیم تغییر کنیم، مشکلات برطرف نخواهد شد. شرکت‌های لجستیکی باید یادگیری فناوری‌های نوین و استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی را برای کارکنان خود در اولویت قرار دهند. امروز موضوع «فولفیلمنت» در دنیا راندمان و بهره‌وری را افزایش داده و ما نیز باید بر آن تمرکز کرده و از ورود به تجارت الکترونیک گریزان نباشیم. این فرهنگ‌سازی‌ها باید با حمایت حاکمیت شکل بگیرد.»
مدیرعامل مسترلجستیک در اشاره به حادثه بندر شهید رجایی گفت: «از منظر کارشناسی، یکی از عوامل اصلی شدت خسارت، نبود فناوری IoT بود. او در پایان افزود: «برای رشد لجستیک ایران در سطح کلان، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انتقال دانش فنی بین‌المللی ضروری است؛ در غیر این صورت امکان توسعه وجود نخواهد داشت.»
