تاب‌آوری، مسئولیت اجتماعی ماست! / گفت‌وگو با محمد عباسی، هم‌بنیان‌گذار «اکتین»

فناوری‌ها و نوآوری‌های سلامت؛ خصوصاً در حوزه پیشگیری و تشخیص، روند روبه‌رشدی را شاهد بوده‌اند. هوش مصنوعی در کنار کادر درمان و متخصصان سلامت، فرایندهای درمانی و تشخیصی را بیش از پیش ساده‌تر و دقیق‌تر کرده است.

محمد عباسی یک ورزشکار عاشق فناوری است که در تلاقی ورزش و فناوری، محصولی نوآورانه خلق کرده و می‌گوید با توجه به شرایط فعلی، رسالت و مسئولیت اجتماعی خود را تاب‌آوری تا عبور از بحران و رسیدن به یک شرایط حداقلی و نسبتا باثبات در حوزه کسب‌وکارها می‌داند. مسیری که البته مشخص نیست چه زمانی به سرانجام می‌رسد!

در خصوص تشکیل تیم و آشنایی با اعضای اصلی توضیح دهید.

تیم ما تقریباً از هشت سال پیش، زمانی ‌که در تیم کشتی دانشگاه تهران با آقای امیرمحمد فخیمی آشنا شدم، شکل گرفت. آقای فخیمی در رشته اقتصاد و من در رشته مکانیک ورزشی تحصیل می‌کردیم و علاقه مشترک ما در زمینه فناوری و نوآوری موجب شد قبل از همه‌گیری کرونا، به‌صورت جدی فعالیتی را شروع کنیم.

آغاز این فعالیت با چهارمین کمپ استارتاپی «دیجی‌نکست» همزمان شد و خوشبختانه در این کمپ با نیروهای ماهری مانند آقای علی کاظمی، متخصص شبکه و دواپز و آقای فرخ کریمی، متخصص نوروساینس و هوش مصنوعی آشنا شدیم. همچنین آقای روزبه کریمی که از منتورهای دیجی‌نکست بودند، پس از آشنایی با ماهیت بیزینس به تیم اضافه شدند و تیم ما با پنج نفر بسته شد.

از چه زمانی با فضای کسب‌وکار استارتاپی آشنا شدید؟ این استارتاپ اولین تجربه شماست یا پیش از این سابقه داشتید؟

من دانشجوی انصرافی علوم کامپیوتر بودم و به‌دلیل علاقه‌ای که به ورزش داشتم، تغییر رشته دادم و در دانشگاه تهران، تربیت بدنی خواندم و برای ادامه تحصیل، بیومکانیک ورزشی را انتخاب کردم. این رشته به‌نوعی مهندسی بیومکانیک است و با ورود به عرصه فناوری می‌تواند نقش ‌بسزایی در تأمین سلامت داشته باشد.

ارتباط من با دوستانی که در حوزه علوم کامپیوتری فعالیت داشتند، باعث شد ایده تلفیق علوم کامپیوتری و تربیت بدنی به ذهنم خطور کند و به این نتیجه رسیدم که با پیوند این دو حوزه می‌توانیم دستاورد خوبی داشته باشیم. البته پیش از این هم با آقای فخیمی استارتاپی را راه‌اندازی کرده بودیم که «آف‌چین» نام داشت که متأسفانه شکست خورد و به تجربه‌ای مؤثر برای راه‌اندازی استارتاپ بعدی ما بدل شد.

ایده اصلی استارتاپ شما چگونه شکل گرفت؟ سرویسی که اکتین ارائه می‌دهد، چیست و نامگذاری اولیه و ری‌برندینگ آن با چه هدفی انجام شده است؟

نخستین برند ما «ویرا سِت» نام داشت که به‌ معنی «مجموعه هوشمند» بود و انتخاب واژه جایگزین، یعنی «اکتین» به این دلیل است که اکتین کوچکترین واحد حرکتی عضله به شمار می‌رود و تلاش ما بر این است که برند اکتین را به بزرگترین واحد حرکتی برای آنالیز حرکت افراد تبدیل کنیم. سرویسی که پلتفرم اکتین ارائه می‌دهد، در زمینه بیزینس سلامت یا به عبارت دیگر بهداشت پیشگیرانه و سلامت الکترونیک است.

سرویس ما یک کراس‌پلتفرم است که شامل سخت‌افزار و نرم‌افزار می‌شود. سخت‌افزار طراحی‌شده، آینه هوشمندی است که نقش دستیار مربی یا تراپیست را ایفا می‌کند و در تشخیص ناهنجاری‌ها و مشکلات اسکلتی عضلانی و ارزیابی استانداردهای سیستم حرکتی به کار می‌رود.

ما به ‌طور مشخص پنج حوزه نظام سلامت را برای تشخیص پیکرسنجی در دستور کار داریم که عبارت است از: حوزه سلامت سالمندان، حوزه سلامت ورزشکاران، حوزه سلامت کارگران، حوزه سلامت کودکان و حوزه سلامت رانندگان. پلتفرم پیکرسنج ما از طریق پردازش تصویر و هوش مصنوعی (موشن‌ویژن) ارزیابی مورد نظر را انجام می‌دهد.

این سخت‌افزار شبیه یک مانیتور یا استند هوشمند است که به یک دوربین مجهز شده و پس از دریافت تصویر شخص، ناهنجاری‌های مربوط به سیستم حرکتی را به‌صورت سه‌بعدی آنالیز و در لحظه گزارش می‌کند و مربی یا تراپیست برمبنای این گزارش، با آگاهی کامل برنامه‌ای را در اختیار فرد قرار می‌دهد.

متقاضیان این سخت‌افزار، تراپیست‌ها، مربی‌ها و کاردرمانگرانی هستند که در پنج حوز‌ه نام‌برده فعالیت دارند. تمرکز فعالیت ما روی طب فیزیکی است و به همه کسانی که با ارگونومی حرکت سروکار دارند، مربوط می‌شود.

نوع بیزینس ما B2B است و در ادامه قصد داریم به روش B2C کار کنیم؛ به این ترتیب که اپلیکیشنی با قابلیت دسترسی همگانی طراحی خواهد شد که گوشی همراه جای آن سخت‌افزار را خواهد گرفت. در حال حاضر به بازار ورود کرده‌ایم و به‌تازگی با چند مجموعه ورزشی و درمانی قرارداد بسته‌ایم، ولی همچنان از طریق همان سخت‌افزار فعالیت می‌کنیم و شکل B2C فاز توسعه‌ای ما خواهد بود که هنوز عملیاتی نشده است.

پیش‌تر به این موضوع اشاره کردید که سرویس شما پیشگیرانه طراحی شده است. امروزه یکی از اقشار مهم، سالمندان هستند و جامعه ایران تا حدود سال ۱۴۳۰ با پیری مواجه است و برای کسانی که در این حوزه فعالیت دارند، آینده خوبی پیش‌بینی می‌شود. شما این نیاز روبه‌رشد را چگونه شناسایی کردید و با اندازه بازار تا چه حد آشنا بودید؟

منطق تشخیص و پیشگیری در حوزه سلامت، مقوله صفر و یکی نیست، منطق فازی است که با الگوریتم‌های ریاضی و هوش مصنوعی آسیب‌شناسی و پیشگیری می‌کند و هدف ما این است که قبل از ورود به نقطه پیک بیماری در فرد یا سالمند، به او هشدار دهیم و مشکلش را تشخیص دهیم.

در بحث تحقیق و توسعه و محدوده بازار با دیتاهایی که از سایت آمار ایران گرفتیم و انجام تحقیقات میدانی متوجه شدیم حدود ۴۷ درصد از افراد معمولی و ورزشکاران در معرض آسیب‌های جدی هستند؛ به این دلیل که با حرکت ورزشی یا فعالیتی که در طول روز انجام می‌دهند به ‌خوبی آشنا نیستند، یا حتی گاهی ممکن است فرد تمرینی را به‌ قصد درمان تکرار کند که نحوه انجام آن درست نیست یا از سوی مربی یا تراپیست به‌درستی تجویز نشده است. این درصد درخور توجه، باعث شد روی این موضوع بیشتر کار کنیم و برای کاهش میزان آسیب‌ها قبل از وقوع، اقدام کنیم.

فکر می‌کنید در فاز B2C توسعه، چه بازاری پیش روی شما خواهد بود؟ در فاز B2B چه مارکتی را هدف قرار داده‌اید؟

هدف ما در فاز B2C برای ورود به مارکت، پوشش‌دهی ورزش‌هایی با تحرک کمتر است که به پیشگیری کمتری نیاز داشته باشد، مانند یوگا و فعالیت‌های سالمندان. در فاز B2B مجموعه‌های اصلاحی و مجموعه‌هایی که مباحث مربوط به تندرستی و علوم ورزشی را به فعالیت‌شان اضافه کرده‌اند، انتخاب کردیم و از مجموعه‌های سنتی و دور از فناوری چشم‌پوشی کردیم.

در سطح جهانی شاهدیم که شرکت‌های بزرگ مثل «زیمنس» و «سونی» به این حوزه وارد شدند و سخت‌افزارهایی را تولید کردند که با اسکن ۳۶۰ درجه از طریق چند دوربین، اسکلت فرد را آنالیز می‌کنند و دیتاهای مفصلی به دست می‌آورند. تفاوت اکتین در رقابت با نمونه‌های خارجی چیست؟ آیا در رقابت با این برند‌های خارجی دچار چالش بوده‌اید؟

مهمترین تفاوت محصول ما با شرکت‌های سونی یا زیمنس در میزان دقت محصول است. سخت‌افزار‌های اکتین در مقایسه با نمونه‌های ذکرشده دقت بسیار بیشتری دارد؛ چراکه مبنای کار دستگاه این شرکت‌ها مربوط به ایمیج‌پروسسینگ است و از هوش مصنوعی استفاده نمی‌کنند؛ در حالی که سخت‌افزار ما از هوش مصنوعی بهره‌مند است و به‌عنوان دستیار مربی و تراپیست عمل می‌کند و درواقع پلتفرم جامعی در حوزه سلامت هستیم که دیوایس‌های دیگر نیز به آن اتچ می‌شوند.

از آنجا که تازه به بازار ورود کرده‌ایم، تاکنون با هفت مجموعه قرارداد بسته‌ایم که شامل فیزیوتراپی و خدمات ورزشی است و بازخورد خوبی برای همکاری به‌ویژه در زمینه تناسب اندام گرفتیم. فناوری مبتنی بر هوش مصنوعی برای مربی‌ها و سایرین در این حوزه جذابیت داشته است؛ چراکه مربی از این طریق می‌تواند سیر پیشرفت خود و سایرین را مشاهده کند.

از عمده مشکلات استارتاپ‌ها به‌ویژه استارتاپ‌های وابسته به سخت‌افزار، بحث اسکیل‌آپ است. دیوایسی که ما طراحی کردیم، قیمت نسبتاً بالایی دارد و برای مشتری عام چندان مقرون به صرفه نیست. در فاز توسعه با طراحی اپلیکیشن، این مشکل تا حد زیادی برطرف خواهد شد.

برای توسعه فاز B2B چه چالشی پیش رو دارید؟

چالشی که اخیراً درگیرش بودیم، افزایش نرخ دلار بود. برای ما که تولید سخت‌افزار می‌کنیم، این مسئله خیلی مهم است؛ ولی چند پلن مختلف برای اسکیل در بازار B2B در نظر داریم. برای مثال سخت‌افزار ما این قابلیت را دارد که در پکیج‌های کوچکتر، فقط با یک دوربین کارایی داشته باشد، این دوربین به تلویزیون خانه متصل می‌شود و هزینه‌ها را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

دستگاه ما برای مجموعه‌های تناسب اندام و باشگاه‌های ورزشی نسبت به دستگاه‌های دیگر که خریداری می‌کنند، ارزان‌تر است. برای مثال قیمت تردمیل چیزی حدود ۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان است و در قیاس با این دستگاه، قیمت ما خیلی پایین‌تر است.

این روزها در حوزه فناوری با صدای بلند گفته می‌شود که «تغییر از آن هوش مصنوعی خواهد بود!». چگونه از دو سال پیش هوش مصنوعی را به کار گرفتید و امروزه هم‌قدم با ترند جهانی فعالیت می‌کنید؟

در ابتدا بینشی که در طراحی این سخت‌افزار داشتیم برمبنای شهود و گمان بود، ولی بعدها با بررسی بنچ‌مارک‌ها به این نتیجه رسیدیم که دیتاها به‌سمت دیتادیزاین‌ کوچینگ رفته‌اند که این داده‌ها در بحث تناسب اندام و تشخیص اهمیت دارد و این خلأ وجود داشت که فرد بتواند این دیتا را ببیند و مشکل را برطرف کند. در واقع ما تشخیص‌های شهودی را تبدیل به تشخیص داده‌محور کرده‌ایم که ضریب خطا را به شدت کاهش می‌دهد.

در حال حاضر مهمترین چالش شما چه در جذب سرمایه و چه در فروش و… چیست؟

مهمترین چالش ما در حال حاضر، تأمین نیروی انسانی است. نیروی انسانی برای فعالیت در حوزه استارتاپی رغبت چندانی ندارد و تاب‌آوری بین نیرو‌های جوان در این حد نیست که چند سال در دره مرگ بایستند تا محصول‌پروداکت شود.

برای فروش محصول به مجوز خاصی نیاز داشتید؟ پروسه دریافت مجوز چگونه بوده است؟

مجوز خاصی نیاز نداشتیم، ولی روایی و پایایی سیستم را در آزمایشگاه بیومکانیک دانشگاه تهران ارزیابی کردیم. موضوع پایان‌نامه من بررسی پایایی و روایی این سخت‌افزار بود که خوشبختانه به عدد خوبی رسیدیم و از دقت دستگاه اطمینان حاصل کردیم. دقت این دستگاه بالای ۹۵ درصد است. این دستگاه در کنار تخصص تراپیست، به ‌کمک هوش مصنوعی، دقت را به میزان بسیار زیادی افزایش می‌دهد.

درباره همکاری با شتابدهنده توضیح دهید. چطور وارد این بوت‌کمپ شدید و شکل همکاری شما چگونه بود؟

نقطه عطف بیزینس ما شروع همکاری با دیجی‌نکست بود، به‌ویژه وقتی از تجربه منتورهای دیجی‌نکست استفاده کردیم و از حضور افراد در فضای اشتراکی بهره‌های فراوانی بردیم. جذب سرمایه هم داشتیم و محیط پویایی که دیجی‌نکست در اختیار ما گذاشت، این اعتمادبه‌نفس را به ما داد که برای فعالیت در این حوزه اقدام کنیم.

چقدر به صادرات محصول فکر می‌کنید و چه برنامه‌ای در این زمینه دارید؟

صددرصد تصمیم داریم برای صادرات اقدام کنیم. البته باید جایگاه ما در بازار ایران تثبیت شود و در ادامه، پس از نیازسنجی محصول را صادر کنیم. محصول ما در بازار داخلی، نمونه مشابهی ندارد و ما اصطلاحاً «فرست‌مووِر» این بازار هستیم.

در این دوره به ‌دلیل شرایط اقتصادی، بی‌ثباتی قیمت دلار و قطعی اینترنت و… دوره سختی را در اکوسیستم شاهد بودیم. آیا این مشکلات میل به مهاجرت را در نیروی انسانی شما افزایش داده است؟

خوشبختانه تاکنون کسی از تیم ما خارج نشده، ولی میل به مهاجرت به ‌وضوح بیشتر شده و در تیم‌های دیگر به همین خاطر، کل تیم فید شده است یا استارتاپ‌هایی را می‌شناسم که تا مرحله‌ای پیشروی کردند و چون تاب‌آوری لازم را نداشتند، کل استارتاپ منحل شده است. از آنجا که فاندرهای تیم ما مقید به استارتاپ و بیزینس بوده‌اند، تصمیمی برای مهاجرت نداشتند. علاوه بر فاندرها، نیروهایی داریم که از اعضای هیئت هم‌بنیان‌گذار نیستند و مجموعاً ۱۰ نفر هستیم که در دیجی‌نکست مستقریم.

تاب‌آوری شما در این شرایط دشوار چطور ممکن شده است؟ چه برنامه‌هایی برای آینده و سال جدید دارید؟

اگر شخصی با توجه به شرایط فعلی بخواهد از اکوسیستم جدا شود، کاملاً حق دارد ولی ما مبنا را بر این گذاشتیم که مقاومت کنیم و این مسیر را در هر شرایطی ادامه دهیم؛ چراکه در دانشگاه سطح یک کشور تحصیل کرده بودیم و مسئولیت اجتماعی ما حکم می‌کرد دوام بیاوریم و در مقابل امتیازاتی که کشور در اختیار ما گذاشته، خودمان را مسئول می‌دانیم.

چشم‌انداز کوتاه‌مدت ما برای اکتین، اصلاح ذهنیت سنتی مربیان و تراپیست‌هاست و در بلندمدت قصد داریم روی سلامتی و سبک زندگی مردم ایران تأثیر بگذاریم تا با تبیین رویه‌های پیشگیرانه، سلامت و سبک زندگی آنها را بهینه کنیم.