کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
زینب دولتی، بنیان‌گذار مرکز نوآوری و توسعه کسبوکار تخصصی حوزه فشن و تولیدات لباس «مدسا» است. هرچند تحصیلات اولیه او ربطی به این شغل نداشته و مدرک کارشناسی‌اش را در رشته بیوفناوری دریافت کرده، ولی در مقطع کارشناسی ارشد مدیریت کسبوکار را انتخاب و در زیرشاخه خرده‌فروشی فعالیت کرده است. دولتی مدسا را اولین مرکز نوآوری و توسعه کسبوکار تخصصی طراحی و تولید لباس اسلامی معرفی می‌کند که کار خود را از سال ۱۳۹۶ آغاز کرده است. در گفت‌و‌گوی پیش رو او از مسیری که طی کرده و وضعیت فعلی کسب‌و‌کارش سخن گفته است.
درباره مدسا توضیح می‌دهید؟ این مجموعه دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد؟
مدسا مرکز نوآوری و توسعه کسبوکار تخصصی طراحی و تولید لباس است. ما در این مرکز با کسبوکارهای نوپا همراه می‌شویم تا با بهینه‌ترین مسیر به توسعه دست یابند. چند بخش مجزا و متفاوت برای ارائه خدمات به مشتریان داریم و بخش تولید لباس که برند شخصی من است نیز از فعالیت‌های مدسا است.
در بخش مشاوره، همراه کسبوکارهای این حوزه هستیم و در هر کجای مسیر که باشند، به آنها خدمات ارائه می‌دهیم. مثلاً برای کسبوکارهای نوپا مشاوره مسیر و تعیین استراتژی و حتی خدمات مسیر تولید محصول ارائه می‌دهیم و برای کسبوکارهای بالغ‌تر، خدمات کمپین‌نویسی و تولید محتوای تصویری انجام می‌دهیم و به نمایش بیشتر محصولات تولید‌شده توسط برندهای نوپا نیز کمک می‌کنیم. البته من در برند شخصی تولید لباس نیز، محصولاتی تولید و صادر می‌کنم، اما به‌دلیل جلوگیری از تضاد منافع با مشتریان خانه نوآوری این محصولات را در بازار ایران عرضه نمی‌کنم.
از چه زمانی این کار را آغاز کردید و چه شد که به فکر راه‌اندازی این کسبوکار افتادید؟
من از اواخر سال ۱۳۹۶ این کسبوکار را آغاز کردم. قبل از آن کارمند یک مؤسسه فرهنگی بودم که هر سال در نمایشگاه قرآن شرکت می‌کرد و علاوه بر محصولات فرهنگی، بخشی از محصولات پوشاک اسلامی را نیز توزیع می‌کرد. به همین دلیل من با این بازار آشنایی خوبی داشتم، اما ایده شروع این کسبوکار دقیقاً بعد از تولد دخترم به ذهنم رسید.
من آن روزها کنکور ارشد داده بودم و در رشته بیوفناوری پذیرفته شده بودم. برای خرید برخی ملزومات حجاب به بازار مراجعه کردم و دیدم این محصولات بسیار کم‌تنوع و بی‌کیفیت هستند، بنابراین تصمیم گرفتم به جای ادامه تحصیل، کسب‌وکاری راه‌اندازی کنم و با بودجه شش میلیون تومان یکسری محصول تولید کردم.
این اتفاق همزمان با رونق و رشد معرفی محصولات در اینستاگرام بود و من وارد یک فضای رقابتی شدم. حس کردم باید دانش مرتبط با این رشته را نیز داشته باشم و بر آن شدم تا مدرک کارشناسی ارشد را در رشته مدیریت کسبوکار بگیرم و این آغاز جدی کسبوکار مدسا بود که تصمیم گرفتم علاوه بر کار خود به سایر کسبوکارهای شبیه خودم خدمات ارائه دهم. اکنون علاوه بر تولید محصولات برند شخصی خودم، به سایر کسبوکارهای این حوزه نیز خدمات‌رسانی می‌کنم.
چه مزیت رقابتی و نوآوری در کار خود می‌بینید؟
با توجه به اینکه ما در دو بخش تولید محصول خودمان و همچنین همراهی با سایر کسبوکارها فعال هستیم، تلاش کردیم در مرکز نوآوری خدمات جامع و کاملی به مشتریان‌مان ارائه دهیم و به دلیل تخصصی‌بودن این مرکز توانسته‌ایم خدمات مناسبی برای پیشرفت کسبوکارهای همراه انجام دهیم.
یعنی علاوه بر خدمات تئوری مشاوره و آموزش، خدمات عملی برای کاهش خطا و هزینه در فرایند تولید را نیز پوشش دهیم. به‌طور مثال، در زمینه معرفی افراد تأمین‌کننده متریال، متخصصان طراحی و دوخت به برندها فعالیم تا به کسب سهم بازار بیشتر آنان بینجامد.
البته خود را به مشاوره و همراهی کسبوکارهای محصول‌محور محدود نکرده‌ایم و با استارتاپ‌های خدمات‌محور نیز همراه شده‌ایم و با توجه به دانش و تجربه‌ای که کم‌کم در این مسیر کسب می‌شود، می‌توانیم مسیر بهینه‌ای پیش روی کسبوکارها قرار دهیم.
نوآوری در بخش تولیدات لباس نیز شامل ترکیب مینیمال طرح‌ها و هنرهای سنتی ایران با لباس‌های اسلامی است. همین امر باعث شده که خریداران عمده و تجار از این محصولات استقبال کنند و برای صادر کردن این محصولات مشتری ما باشند.
حجم معاملات بازاری که در آن فعالیت می‌کنید، چقدر است؟
ما چون در سه بخش خریداران خرد، کسبوکار و تولیدکنندگان پوشاک و تجار صادرکننده، فعال هستیم، با بازار متنوع و بزرگی روبه‌روییم. اگرچه حوزه تولید لباس و طراحی و تولید پوشاک ایرانی، بازار بسیار روبه‌رشد و پررونق است، اما سهم تولیدکنندگان پوشاک اسلامی سهم کوچکی از بازار است.
مثلاً اگر ۲۰ هزار تولیدکننده پوشاک داشته باشیم، هزار تولیدکننده پوشاک اسلامی داریم و همین تولیدکنندگان باید پاسخگوی نیاز مشتریان‌شان باشند و به‌طور کلی اقبال مخاطبان داخل و خارج از کشور به تنوع بیشتر پوشاک، باعث شده این بازار رونق قابل توجهی داشته باشد.
چه چشم‌اندازی برای آینده کسبوکار خود متصورید و چه موانع و مشکلاتی را برای رسیدن به این چشم‌انداز پیش روی خود می‌بینید؟
من فکر می‌کنم با توجه به استقبالی که از مجموعه ما به عمل آمده، فضای فیزیکی و تجهیزات ما پاسخگوی نیاز مشتریان فعلی و حجم بالای درخواست مشتریان نیست و ما باید توسعه بسیار زیادی در بخش زیرساخت و امکانات ایجاد کنیم؛ البته این امر حمایت‌ها‌ی گسترده‌ای می‌طلبد و سرمایه ما به‌عنوان یک بخش مستقل خصوصی پاسخگوی این توسعه نیست و سرمایه بیشتری برای این کار نیاز است.
اما در مورد مشکلات، با توجه به اینکه کسبوکارهای نوپا و خلاق اکثراً با سرمایه کم و اندک شروع به کار می‌کنند، این بودجه محدود باعث می‌شود که استفاده حداکثری از همه پلتفرم‌های کم‌هزینه و رایگان یک امر گریز‌ناپذیر باشد و اگر کسبوکارها به این فضا دسترسی نداشته باشند، به‌طور قطع، مسیر معرفی و گسترش آنها مختل می‌شود.
فیلترینگ نیز باعث شده که طی دو ماه اخیر همه این کسبوکارها تحت فشار مضاعف قرار بگیرند. فشار قبلی و اولیه از جانب تورم و تغییر قیمت‌ها بود که به واسطه افزایش قیمت هرروزه دلار، رخ داده بود و همزمان فیلترینگ ضربه بسیار محکمی را به‌صورت مضاعف به کسبوکارها وارد کرد و باعث شد بسیاری از آنها تعدیل نیرو کنند، تولید محصولات جدید را متوقف یا به‌طور کلی کسبوکار را تعطیل کنند و این ضربه نه‌تنها کسبوکارها را تهدید می‌کند، بلکه نبض مد ایرانی را نیز متوقف می‌کند، چون همین کسبوکارهای خلاق و کوچک بودند که تنوع و رنگارنگی را به بازار تزریق کردند، چراکه تولیدکنندگان قدیمی و بزرگ بازار نتوانسته بودند نیاز متنوع بازار را پوشش دهند و این خلاء را پر کنند.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/klyi
