کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
«پنل چالش‌ها و فرصت‌های لجستیک در ایران» در رویداد نوآوران لجستک ایران با تسهیلگری رضا امیرزاده، دبیر کارنگ برگزار شد. مهرداد ملک‌محمدی، مدیرعامل تاپین، رضا مقصودی، مدیرعامل پردازش داده‌نگار، علی مرزبان، معاون عملیات دیجی‌کالا از سخنرانان این پنل بودند.
شایان ذکر است، رویداد نوآوران لجستیک ایران روز ۱۷ مهرماه همزمان با روز جهانی پست و با حمایت شرکت‌های «تاپین» و «چابک» به همت کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار برگزار شد.
در صنعت لجستیک تاکنون شاهد اتفاق خاصی در بهینه‌سازی نبوده‌ایم
مهرداد ملک‌محمدی، مدیرعامل تاپین، در رویداد نوآوران لجستیک درباره تحولات صنعت لجستیک صحبت کرد. او در توضیح این موضوع که هزینه لجستیک در ایران در بین سال‌های ۱۳۶۵ تا ۱۳۹۵ دوبرابر هزینه کشورهای پیشرفته بوده است، اما پیشرفت همگام با جهان نبوده، گفت: «نوآوری در لجستیک بهینه‌سازی است که مستلزم داشتن سیستم یکپارچه است؛ یعنی همه گیرنده‌ها باید ساختار یکپارچه داشته باشند و باید به لوکیشن آنها دسترسی داشته باشیم، اما در کشور ما این اتفاق نیفتاده است و این امکانات در اختیار عموم مردم قرار نگرفته است. شاید از سال ۱۳۶۵ تا الان اتفاق خاصی در بهینه‌سازی نیفتاده باشد. درواقع، ما در لجستیک در حوزه تجارت الکترونیک، به‌ویژه در شرکت ملی پست، شاهد اتفاق بهینه‌ای نبوده‌ایم.»
ملک‌محمدی درباره بخش خرده‌فروشی توضیح داد: «آمار مشخصی از این بخش وجود ندارد، اما در شرکت ملی پست تقریباً روزانه بین هشتصد هزار تا یک میلیون بسته جابه‌جا می‌شود و می‌توان باقی آمار را بین بازارهای دیگر تقسیم کرد.»
او در پاسخ به این سؤال که این آمار، بخش خاکستری را هم دربرمی‌گیرد یا خیر، گفت: «به نظر من تعاونی‌ها و باربری‌ها نقش بزرگی در تجارت الکترونیک ندارند.»
او همچنین درباره سرمایه‌گذاری در این حوزه گفت: «به نظر من ایجاد دسترسی آزاد به داده‌ها برای شرکت‌ها فرصت سرمایه‌گذاری را فراهم می‌کند. با توجه به بحث افزایش هزینه سوخت و نیاز بازار به کاهش هزینه ارسال، ساخت پلتفرم‌هایی که به بهینه‌سازی مسیر کمک کنند برای سرمایه‌گذاری بسیار جذاب است.»
هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، اینترنت اشیا و اتوماسیون در صنعت لجستیک پیاده‌سازی شده است
علی مرزبان، عضو هیئت‌مدیره دیجی‌اکسپرس گفت: «من مهم‌ترین و تأثیرگذارترین بازیگران لجستیک در ایران
را به چند دسته تقسیم می‌کنم. باید در نظر بگیریم که چه بخش‌هایی در رگولاتوری نقش دارند، زیرا متأسفانه ما متولی واحد در ایران نداریم. وزارت راه و شهرسازی، وزارت صمت، وزارت بازرگانی، وزارت بهداشت و بسیاری از انجمن‌ها و نهادها معتقدند متولی لجستیک هستند. در حالی که در جاهای دیگر یک نهاد به‌صورت تخصصی بر لجستیک نظارت دارد. از طرفی، آنهایی که نقش ایفا می‌کنند، پرووایدرها هستند که می‌توانند از بخش خصوصی یا دولتی باشند. ما همچنین استارتاپ‌ها را داریم که به حلقه‌های مختلف لجستیک کمک می‌کنند.»
او همچنین اشاره کرد: «هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، اینترنت اشیا و اتوماسیون در ایران در حد حرف نبوده و در صنعت لجستیک در حال پیاده‌سازی است.»
مرزبان درباره تجارت الکترونیک و ارتباطش با لجستیک این‌طور توضیح داد: «تجارت الکترونیک در هر جای دنیا که وارد شده با خودش گشایش و تغییرات بنیادین آورده است. به‌ویژه در صنعت لجستیک. در فضای خرده‌فروشی یا فروش سنتی زمانی که مشتری می‌خواهد کالایی را بخرد، در آن محل حضور پیدا می‌کند. در حالی که با تجارت الکترونیک می‌توان اجناس و خدمات را برای مشتری پردازش و ارسال کرد. موضوعی که در آینده نزدیک رخ می‌دهد این است که به سمت صنعت لجستیک سبز حرکت خواهیم کرد.»
او همچنین بیان کرد: «درصد هزینه‌های لجستیک از GDP تقریباً ۱۶ درصد است و در کشورهای توسعه‌یافته تقریباً ۵ درصد برای آن هزینه می‌کنند. در ایران تقریباً دوبرابر برای صنعت لجستیک هزینه می‌شود.»
عضو هیئت‌مدیره دیجی‌اکسپرس در ادامه درباره کمک نوآوری به لجستیک توضیح داد: «امروزه دنیا به سمت فعالیت مشترک رفته است؛ ازجمله انبار مشترک. لجستیک مشارکتی، یعنی شرکت‌ها در قالب فعالیت معمول خود، ظرفیت‌های خالی خود را در اختیار دیگران قرار می‌دهند تا هزینه‌ها کاهش یابد.»
مرزبان درباره قسمت‌های خاکستری حوزه لجستیک گفت: «ما در بسیاری از شهرهایی که ناوگان حمل‌ونقل هوایی ندارند، برای فست دلیوری از باربری‌ها استفاده می‌کنیم. امروز به جایی رسیده‌ایم که در بسیاری از این شهرها از اتوبوس‌ها استفاده می‌کنیم که البته اتفاق بسیار خوبی هم است.»
افزایش هزینه تمام‌شده حمل‌ونقل به دلیل بهینه نبودن دیگر مسیرهای باربری
رضا مقصودی، مدیرعامل پردازش داده‌نگار، در نشست «چالش‌ها و فرصت‌های لجستیک ایران» در رویداد نوآوران لجستیک، بازیگران، قانون‌‌گذاران و مصرف‌کنندگان را از ارکان مهم این حوزه دانست و گفت: «هر کسب‌‌وکاری که به نحوی به زنجیره لجستیک متصل است، نقش مهمی در این صنعت ایفا می‌کند. باربری هوایی کاربرد درستی در ایران ندارد، در حالی که این مسیر با توجه به محل جغرافیایی ایران می‌توانست روش مناسبی باشد. از سوی دیگر زیرساخت‌های ریلی و جاده‌ای نیز فرسوده هستند. وقتی این مسیرها بهینه نشده‌اند هزینه تمام‌شده افزایش می‌یابد.»
او درباره نقش استارتاپ‌ها و دستاورد آنها در صنعت لجستیک بیان کرد: «در شرکت‌های بزرگ تغییرات به‌سختی انجام می‌شود، اما استارتاپ‌ها به دلیل ماهیت چابک خود می‌توانند کارها را سریع‌تر پیش ببرند. بنابراین شرکت‌های بزرگ برای رفع چالش‌های خود استارتاپ می‌زنند تا این مشکلات در بستری مجزا رفع شود.»
مقصودی بر این باور است که پیشرفت در حوزه نرم‌افزار در لجستیک بیشتر و بهتر بوده است، اما در حوزه سخت‌‌افزار به دلیل تحریم‌ها پیشرفت کمتر بوده است. این صنعت همواره در حال تغییر است و ما نیز همپای آن تغییر می‌کنیم.
مدیرعامل پردازش داده‌نگار در ادامه صحبت‌هایش گفت: «در تمامی بخش‌های لجستیک نیاز به اصلاح و پیشرفت وجود دارد. لجستیک در زمینه داده همچنان نیاز به کار دارد، نرم‌افزارهای زیادی در این زمینه وجود دارد، اما از داده‌های موجود استفاده نمی‌شود، بنابراین در استفاده از داده نیاز به کار بیشتر هست. اصل داستان بحث اقتصاد و ارتباط با کشورهای دیگر است که باید درست شود.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/hbm7