شماره ۱۸۵ هفتهنامه کارنگ با تصویر روی جلد اختصاصیافته به نشست «حق بیمه اجباری؛ چالشی بزرگ در مسیر اقتصاد دیجیتال» منتشر شد. در این جلسه مدیرعامل اسنپ و مدیرعامل تپسی، تاکید کردند که رویکرد جدید تأمین اجتماعی به معنای برهمزدن ساز و کار عرضه و تقاضا و درنهایت اقتصاد این دو پلفترم بزرگ است.
این شماره، گزارشهایی درباره جنجال اینترنت طبقاتی، جمعه سیاه ایرانی و اتهام قدیمی دستکاری قیمتها را در برمیگیرد. همچنین در ادامه به خبر انتشار کتاب «شاعران زمان جنگ» و ابر ۵۰ میلیارد دلاری آمازون برای مقابله با رقبا پرداخته شده. داستان بازآفرینی برند دایسون، معرفی استارتاپ فناورانه هندی در حوزه سلامت و پوشاک استرالیایی با موسسان ایرانی نیز از دیگر بخشهای خواندنی این شماره است.
فیلترینگ مسئله است، نه اینترنت سفید
رضا قربانی، مدیرعامل کارخانه نوآوری راهکار، در یادداشت خود با عنوان «فیلترینگ مسئله است، نه اینترنت سفید» تأکید میکند که مسئله اصلی در بحث «سیمکارت سفید» نه امتیاز چندصد خبرنگار و استاد و دانشجو، بلکه خودِ فیلترینگ است؛ ساختاری که میلیونها نفر را درگیر هزینه، سردرگمی و استفاده دائمی از ویپیان کرده و به فرسایش اقتصادی و کاهش اعتماد عمومی انجامیده است. او میگوید ریشه بحران نه احساس تبعیض، بلکه وجود سیاستی است که با زندگی عادی مردم سازگار نیست و حتی برخی مدافعانش خود از اینترنت آزاد استفاده میکنند.
قربانی تأکید میکند مشکل این نیست که چرا عدهای رفع فیلتر شدهاند، بلکه این است که چرا مردم از حق طبیعی اینترنت آزاد محروم ماندهاند. به باور او، روزنامهنگاران معاف از فیلتر، امتیاز نگرفتهاند و فقط از مجازاتی ناعادلانه کنار گذاشته شدهاند. او یادآوری میکند که پس از یکسالونیم از وعده رفع محدودیتها، زمان عمل فرا رسیده و در نهایت فیلترینگ باید برای همه برداشته شود، نه اینکه برای گروهی خاص کنار گذاشته شود.
زیر تیغ بیمه
در روزهای اخیر طرح جدید سازمان تأمین اجتماعی درباره بیمه اجباری رانندگان پلتفرمی، به محل اختلاف جدی میان اسنپ، تپسی و نهادهای صنفی تبدیل شده است؛ طرحی که مدل بیمه اختیاری پیشبینیشده در برنامه هفتم توسعه را برای همه رانندگان، صرفنظر از شغل اصلی و میزان فعالیت یا داشتن بیمه، به شکل اجباری تبدیل میکند.
در نشست خبری اتاق اصناف ایران با حضور مدیران اسنپ و تپسی و انجمن تجارت الکترونیک، مدیران این پلتفرمها اعلام کردند که با اصل بیمه موافق هستند اما اجباری شدن آن برای رانندگان پارهوقت و مستقل، استقلال شغلی آنها را از بین میبرد و ممکن است کاهش تعداد خودروهای فعال و فشار مالی ایجاد کند. آنها تأکید کردند رابطه راننده و پلتفرم، رابطه کارگر و کارفرما نیست و اجرای این طرح بدون توجه به ماهیت شغلی رانندگان، کیفیت خدمات و تعادل بازار را تهدید میکند.
جمعه سیاه ایرانی زیر سایه اتهام قدیمی دستکاری قیمتها
در گزارش ویژه این شماره، به سراغ بلک فرایدی در ایران رفتیم که اخیرا نقدها و بحثهای تازهای درباره آن شکل گرفته است؛ رویدادی که قرار بود جشن بزرگ تخفیف باشد، اما برای بسیاری از کاربران ایرانی به تجربهای آمیخته با ناامیدی، قیمتهای دستکاریشده و اختلالهای گسترده تبدیل شد. منتقدان میگویند نسخه ایرانی بلکفرایدی بهجای تخلیه موجودی و ارائه تخفیف واقعی، اغلب به قیمتسازی، فروش اجناس کمکیفیت و نمایشهای تبلیغات متکی است؛ آنهم در بازاری که تورم، حافظه قیمتی خریداران را تضعیف کرده و دست فروشگاهها را برای بزرگنمایی تخفیفها باز میگذارد. امسال حجم بیسابقه پیامکهای تبلیغاتی و اختلال جدی در سرور پلتفرمهای بزرگ، موج جدیدی از نارضایتی ایجاد کرد و بسیاری از کاربران گزارش دادند که کالاهای تخفیفخورده یا اصلاً وجود نداشتند یا فوراً «ناموجود» میشدند.
کتاب «شاعران زمان جنگ» منتشر شد
کتاب «شاعران زمان جنگ» نوشته لوئی الرومانی با ترجمه امیر تقوی و با حمایت گروه ساعی منتشر شد. این کتاب با تمرکز بر تابآوری سازمانی در شرایط بحران و جنگ، به مدیران امروز درسهای کاربردی درباره مدیریت بحران، تصمیمگیری در شرایط بیثبات و رشد سازمان در سختترین شرایط ارائه میدهد. کتاب شاعران زمان جنگ، شامل ده درس عملی است که از تجربه واقعی الرومانی و همکارانش استخراج شده و برای مدیرانی که در شرایط «جنگهای مدرن» و بحرانهای اقتصادی و سازمانی فعالیت میکنند، کاربردی است. این نخستین چاپ کتاب است و انتشارات راه پرداخت بهعنوان ناشر، آن را برای مخاطبانی منتشر کرده که میخواهند بدانند: «در بحران بعدی، چگونه میتوان مدیر بهتری بود؟» علاقهمندان به کتاب شاعران زمان جنگ با ترجمه امیر تقوی میتوانند برای خرید این کتاب به فروشگاه راه پرداخت مراجعه کنند.
جنجال اینترنت سفید
در دیگر گزارش ویژه این شماره، به موضوع اینترنت سفید پرداختیم که به یکی از پربحثترین موضوعات اخیر تبدیل شده. انتشار قابلیت «About This Account» در پلتفرم ایکس، موضوع اینترنت بدون محدودیت یا «خط سفید» را بار دیگر بر سر زبانها انداخت که به برخی کاربران خاص امکان دسترسی بدون فیلتر به شبکههای اجتماعی مسدود شده میدهد. اغلب این کاربران را مدافعان فیلترینگ تشکیل میدادند که بدین وسیله خود از محدودیتها مستثنا شده بودند. موضوعی که با واکنش گسترده کاربران و بهعنوان «لوکیشن گیت» ترند شد. افشای این تبعیض، اعتماد عمومی را کاهش داده و نابرابری دیجیتال را برجسته کرده است. تحلیلگران هشدار دادهاند که این ساختار میتواند ابزار کنترل و رصد اطلاعات باشد و شکاف میان شهروندان و نهادهای قدرت را تشدید کند. واکنشها به این موضوع دامنه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی پیدا کرده و وعدههایی از بازنگری در این سیاست به گوش میرسد. اینترنت سفید این روزها به نمادی از تبعیض دیجیتال و تهدید عدالت ارتباطی تبدیل شده است.
داستان یک بازآفرینی
مطلبی از این شماره، به داستان بازآفرینی محصول برند محبوب دایسون اختصاص دارد و مسیر این برند را از یک سازنده جاروبرقی لوکس به یکی از بازیگران بزرگ صنعت زیبایی مرور کردیم. این تحول با سرمایهگذاری سنگین در تحقیق و توسعه، ورود مهندسان به حوزه محصولات مو و طراحی ابزارهایی نوآورانه مانند سشوار سوپرسونیک و ایررپ آغاز شد. شرکت با استفاده از مهندسی دقیق، آزمایشهای گسترده روی مو و کنترل حرارت و طراحی هوشمند، ابزارهای حرفهای و لوکس ارائه کرده که مورد استقبال کاربران و سلبریتیها قرار گرفت. تیمهای تخصصی دایسون، هر محصول را با جزئیات فنی و تجربه کاربری بهینه میکنند اما با وجود موفقیت ابزارهای اصلی، محصولات مصرفی مانند کرمها و سرمها هنوز به همان محبوبیت نرسیدهاند. با این حال دایسون با معرفی محصولات ارزانتر و آموزش آرایشگران، قصد دارد بازار خود را گسترش دهد.
پوشاک استرالیایی با امضای ایرانی
در بخش دیگری از این شماره، به برند پوشاک استرالیایی «مشکی» پرداخته شده. برند مشکی در ابتدا بهعنوان یک حساب اینستاگرامی آغاز به کار کرد؛ زمانی که شادی کرد و ناتالی خویی، موسسان ایرانی این برند، دانشجوی معماری در شهر سیدنی استرالیا بودند. بنابر گزارشها، آنها با سرمایهای بسیار محدود، چیزی در حدود ۲۰۰ دلار برای هر نفر، فعالیت خود را شروع کردند و با تکیه بر بازاریابی مبتنی بر اینفلوئنسرها توانستند این پروژه کوچک را به یک کسبوکار جهانی در حوزه مد تبدیل کنند. گزارشها نشان میدهد که فروش برند مشکی عمدتاً از طریق رسانههای اجتماعی و پلتفرمهای آنلاین انجام میشود و این برند طی سالهای اخیر خطوط طراحی و تولید خود را گسترش داده است. در معرفیهای رسمی، مؤسسان اعلام کردهاند که هویت فرهنگی ایرانی آنها و تمرکز بر طراحی برای زنان جوان از عناصر اصلی شکلگیری برند بوده است.
