آیا روش انتخاب وزرا در دولت جدید قابل قبول است؟

مهم‌ترین موضوع چند هفته گذشته، طرح مطالبات از رئیس‌جمهور منتخب و فرایند انتخاب وزرا بود؛ انتخابی که برای اولین بار به گروهی از افراد سپرده شد. روال معمول انتخاب وزرا پشت درهای بسته بود که قاعدتاً در نهایت وزیر پیشنهادی از همین دالان‌های تاریک و تودرتو بیرون می‌آمد. ولی الان فهرستی از افراد وجود دارد که توسط گروهی از افراد دیگر انتخاب شده‌‌اند.

اگر بخواهیم اما و اگر بیاوریم می‌‌توان به راحتی از این فرایند ایراد گرفت؛ ولی حسن بزرگ این روش عیب‌ها را می‌پوشاند. به نظرم برای اولین بار انتخاب وزرا به نمایندگانی از بخش‌های گوناگون سپرده شده است؛ به طور کلی هم می‌توان مستقل‌ها و دانشگاهی‌ها را در این گروه‌ها شناسایی کرد؛ نمایندگانی از اقلیت‌های جامعه در راستای تبعیض مثبت و نمایندگان کسب‌وکارها و بخش پرزور سیاسیون. این مثلث که ترکیبی از افراد دولتی و عمومی و بخش خصوصی را کنار هم جمع کرده بود به نظرم برای اولین بار تجربه حزبی را پیش روی ما گذاشت.

آن چه که در جهان توسعه‌یافته مرسوم است انتخاب افراد کلیدی در مسیرهای حزبی است؛ به عبارتی احزاب در طول سال فعال هستند و افراد را بررسی و تجزیه و تحلیل می‌کنند. هر حزبی برای هر موقعیتی تعدادی فرد شناخته‌شده و مشخص شده دارد؛ این طور نیست که بعد از هر انتخابات تازه به این فکر بیفتند که حالا چه کسی وزیر شود و لابی‌های پشت پرده سرنوشت یک ملت را تعیین کنند.

به نظرم در این مدت از برخی بزرگان در حوزه‌های متعدد رفتارهای مأیوس‌کننده دیدیم؛ فرصت‌سوزی‌هایی از سوی برخی رخ داد و معرفی جوانان در اولویت قرار نگرفت. برخی قمار کردند و آبروی خود را وسط گذاشتند و معلوم نیست این قمار به نفع چه کسی است. برخی فراموش کردند که وزیر پیشنهادی پس از گرفتن رأی اعتماد و وزیر شدن وزیر همه مردم ایران است نه گروهی که او را معرفی کرده‌اند. برخی تصور کردند و می‌کنند که توان وزارت دارند که اشکالی ندارد؛ اتفاقاً از ویژگی‌های خوب آقای پزشکیان یکی همین است که اعتماد به نفس را در برخی افزایش داده است.

بنابراین در خوبی و بدی این فرایند حرف زیاد است ولی کار بزرگ آقای پزشکیان و ظریف این بود که از حرف و معیارهای کلی گذر کردند و به مصداق رسیدند؛ همه می‌دانیم که آنهایی که انتخاب می‌کنند و آنهایی که انتخاب می‌شوند چه ویژگی‌هایی باید داشته باشند؛ آنچه شایسته تقدیر است، انتخاب کردن و رسیدن از مفهوم به مصداق است؛ وگرنه در حاشیه امن حرکت کردن کار سختی نیست؛ همه بلدند جوری از گوشه بروند که کم‌ترین آسیب متوجه آنها شود.

به نظرم زیبایی این فرایند شفاف شدن بود. خصوصاً برخی بزرگان که استاد حرکت در سایه و لابی‌های پشت پرده هستند، این بار مجبور شدند شفاف روی صحنه راه بروند و راه رفتن آنها بسیاری را مأیوس کرد.

بازی انتخاب وزرا تازه شروع شده است و امیدوارم در این مسیر عقلانیت حاکم باشد؛ حالا پیشنهادهای خوبی روی میز است که می‌توان درباره آنها حرف زد؛ حالا می‌شود متر برداشت و کارها و دستاوردها را اندازه گرفت. امیدوارم این مسیر در ادامه بیش از حد منحرف نشود.