کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
احمد نوروزی، دبیر کارگروه مدیریت یکپارچه و هماهنگی محیطهای آزمون در پنل تنظیمگری و سندباکس و منابع انسانی رویداد ۹ ژانویه به موضوع سندباکس، فرصتهای نوین تنظیمگری و حمایت از کسبوکارهای نوپدید، همچنین تحول دیجیتال پرداخت. او معتقد است محیطهای آزمون تنظیمگری برای ایجاد ادبیات مشترک میان نوآوران فضای مجازی و نهادهای تخصصی تنظیمگری به وجود میآیند. بدین ترتیب، با یکسانسازی ادبیات و شکلگیری ادبیات مشترک، فرصتهای کسبوکار نوظهور در فضای مجازی بیش از پیش شناخته میشود.
نوروزی در سخنرانیای در رویداد ۹ ژانویه گفت: «در تمام حوزهها و تحلیلهای مرتبط با فناوریهای نوظهور، در ارتباط با فینتکها و… تحلیلهای بخشی، جزئی و جزیرهای مطرح میشود. در خیلی از مجامع و محافل، هرگاه اشارهای به این موضوعات میشود، دریای بیکرانی را معرفی میکنند که انتها ندارد؛ چه در حوزه توسعه کسبوکار و چه تنظیمگری آن. بهعنوان خلاصه و چکیده تمام اتفاقهایی که میافتد میتوان گفت که همه عزیزان اشاره به مؤلفههایی داشتند که منتهی به یک متغیر بنیادی و اساسی میشود: تحول دیجیتال.»
دبیر کارگروه مدیریت یکپارچه و هماهنگی محیطهای آزمون درباره تحول دیجیتال بیان کرد: «در تمام تحلیلها باید مد نظر داشت که اکنون در دوران تحول دیجیتال به سر میبریم؛ یعنی یکسری بیزینسمدلها و کسبوکارهای سنتی هستند که به پیشبرد اهداف کسبوکار خود در حوزههای قدیمی اقتصاد میپردازند و رسالت وجودی و عملکردی خود را در آنجا میبینند. در کنار آن موجودیتها فناوریهایی به کمک یک عده از نوآوران آمده که بسیاری از فرآیندها را در شکلی جدیدتر و بهینهتر ارائه میدهند. بعضیها یک لایه از این هم بالاتر میروند و هدف بیزینسمدل آنها صرفاً ارائه خدمات و محصولات سنتی در بستر الکترونیکی و دیجیتال نیست، بلکه به دنبال ارزشآفرینی جدیدی در این حوزه هستند و در پی ایجاد محصولات و خدماتی میروند که تا به حال امکان تولید آن وجود نداشته است. اینها با استفاده از روشهایی فناورانه، تولید محصول و خدمتی را دنبال میکنند که تا به امروز میسر نبوده است.»
آییننامه مدیریت و ایجاد محیطهای آزمون تنظیمگری
نوروزی ادامه داد: «اکنون در مورد موضوعات و مبانی نظری میگوییم. در همین دوران چند اتفاق به وقوع پیوسته است؛ اول اینکه یکسری کسبوکار و بیزینسمدل به وجود آمده که تا به حال قانون و مقرراتی برای آن وجود نداشته است؛ یعنی نظام تنظیمگری در مورد کسبوکارهایی که در خلاء مقرراتی توانستهاند پا بگیرند، نسبتاً ساکت مانده است. بخشی از مقررات و قوانین کنونی، با نگاه سنتی، برای بهینهیابی شرایط تاکنون تدوین شدهاند ولی پاسخگویی کافی نسبت به این مسائل جدید ندارند. موضوع سوم اینکه خدمات کنونی و ماهیت بیزینسمدلهای جدید، مثل گذشته، مرز مشخص و تفکیکشدهای ندارد. نمیتوانیم بگوییم این نوآوریها صرفاً در حوزه تنظیمگری بازار پول بوده یا در حوزه تنظیمگری بازار سرمایه. فناوری آمده و مرزها را حتی در لایه تنظیمگری، تا حدی کمرنگ ساخته است.»
او توضیح داد: «پلتفرمها و کسبوکارها میآیند و خدمات جامعی ارائه میدهند که قدری فراتر از مرزبندیهای سنتی است. نهایتاً مسئله چهارم این است که کسبوکار میخواهد در کجای اکوسیستم نقش آفرینی و ارزشآفرینی کند. طبیعی است که کسبوکار از منظر بیزینسی خودش به موضوع مینگرد و تنظیمگر هم دغدغهها و اقتضائات خاص خود را دارد. اینجاست که ظاهراً یک نقطه اصطکاک پیش میآید و لازم است ادبیاتی شکل گیرد و همگرا شود. از سال ۱۳۹۸ مرکز ملی فضای مجازی تلاشهایی صورت داد و نهایتاً «آییننامه مدیریت و ایجاد محیطهای آزمون تنظیمگری» را به تصویب و ابلاغ رساند.»
دبیر کارگروه مدیریت یکپارچه و هماهنگی محیطهای آزمون در ادامه با اشاره به هدف آییننامه مدیریت و ایجاد محیطهای آزمون تنظیمگری گفت: «هدف از آن آییننامه، پوشش همین ملاحظات چندگانه بود که در مقدمه عرایض بیان داشتم. کسبوکارهایی که نظامات تنظیمگری و مقررهگذاری تا به حال نسبت به آنها ساکت بوده و قادر به تنظیم رفتار آنها نبوده، میتوانند در محیطی آزمایشی شروع به فعالیت کنند. اسکوپ عملکردی این محیطهای آزمون صرفاً محدود به کسبوکارهای حوزه فناوری است؛ پس یکسری محیطهای آزمون تنظیمگری با عنوان «سندباکس» و با ادبیات کلاسیک خاص خودش، بهعنوان یک عضو جدید از اکوسیستم تنظیمگری و زنجیره و شبکه صنعتی به وجود آمده و ایفای نقش میکند.»
اثرگذاری کسبوکار؛ مهمترین دغدغه رگولاتور
نوروزی درباره خروجی فرآیند محیط آزمون مطرح کرد: «خروجی چنین فرایندی شناخت و تنظیم رفتار کسبوکارهای نوپا در اکوسیستم اقتصادی به طور کل و اکوسیستم اقتصاد دیجیتال به طور خاص است. خیلی از گزارش عملکردها و اتفاقهایی که تاکنون رخ داده را تا به حال شنیدهایم. یکی از نقاط کانونی ملاحظات تنظیمگر در مواجهه با کسبوکار است. نوع نگاه کسبوکار نسبت به تنظیمگر تفاوت دارد و مهمترین دغدغه رگولاتور آن است که میزان اثرگذاری کسبوکار را در جریان تحول دیجیتال بشناسد. این کسبوکار آمده که در جریان تحول دیجیتال چکار کند؟ اگر ما ریسکهایی را برایش به رسمیت میشناسیم، این ریسکها به چه صورت پوشش داده میشود؟ آیا بخشی از ریسکها را از طریق تنظیمگری پوشش میدهیم؟ آیا برای برخی از آنها برنامه مدیریت ریسک داریم؟ تنظیم رفتار را چگونه به انجام برسانیم؟»
دبیر کارگروه مدیریت یکپارچه و هماهنگی محیطهای آزمون در انتهای صحبتهایش با اشاره به اثرگذاری کسبوکارها گفت: «اولین سؤال در مواجهه با تمام کسبوکارهای نوین همین است که «اثر آنها در حوزههای اقتصادی چقدر خواهد بود؟ میزان اثرگذاریشان بر شاخصهای کلان چه خواهد بود؟» به این صورت که محیطهای آزمون تنظیمگری برای پاسخگویی به چنین سؤالها و ایجاد ادبیات مشترک میان نوآوران فضای مجازی و نهادهای تخصصی تنظیمگری به وجود میآیند. بدین ترتیب، با یکسانسازی ادبیات و شکلگیری ادبیات مشترک، فرصتهای کسبوکار نوظهور در فضای مجازی بیش از پیش شناخته میشود و بنا به شناختی که صاحبان کسبوکار و نهادهای تنظیمگری تخصصی از مسئله دارند، برنامهای برای مدیریت دغدغه و نگرانیها میگذارند.»