ارتباط‌مان با کسب‌و‌کارها مختل شده است / گفت‌و‌گو با زهرا غفوری درباره کلبه مهرسان

زهرا غفوری که از کودکی به کارهای هنری علاقه‌مند بوده و دوست داشته در زمینه هنر فعالیت کند، در رشته گرافیک تحصیل می‌کند و بلافاصله پس از فارغ‌التحصیلی جذب بازار کار می‌شود و به‌عنوان طراح گرافیک هشت سال در یک شرکت فعالیت می‌کند. اما در میانه مسیر کارمندی، تصمیم می‌گیرد کار نقاشی روی چوب را آغاز کند.

به همین ترتیب محصولاتی را تولید می‌کند و بعد با ایجاد یک صفحه اینستاگرامی، این محصولات را برای فروش به نمایش می‌گذارد. کم‌کم کارش رونق می‌گیرد و به این فکر می‌افتد که از کارمندی کناره‌گیری کند. او می‌گوید مهم‌ترین علت این تصمیم آن بوده که احساس می‌کرده بهترین سال‌های عمرش را بدون آنکه اختیاری در مدیریت زمانش داشته باشد، در ازای حقوق آخر ماه می‌فروشد. با او درباره جزئیات کسب‌و‌کارش، مخاطرات و رؤیاهایش به گفت‌و‌گو پرداختیم.

کلبه مهرسان دقیقاً چه فعالیتی انجام می‌دهد؟

ما مرکز فروش متمرکزی هستیم که صنایع دستی و ظروف دست‌ساز سرامیک را به صورت عمده و جزئی می‌فروشیم. در حقیقت ما شرایط معرفی و فروش محصولات صنایع دستی را برای تولیدکنندگان ایرانی تسهیل می‌کنیم. شبیه یک گالری آنلاین که محصولات بسیار متنوعی با تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان گوناگون دارد.

چه شد که به فکر راه‌اندازی این کسب‌و‌کار افتادید؟

در ابتدا کار نقاشی روی چوب انجام می‌دادم و در صفحه اینستاگرام می‌گذاشتم. وقتی این کار رونق گرفت، با خانمی که خارج از کشور زندگی می‌کرد و علاقه زیادی به فروش صنایع دستی ایرانی داشت، آشنا شدم. روش کار او به این شکل بود که از مشتریان خارج از کشور سفارش می‌گرفت و ما نیز سفارش‌های نقاشی روی چوب را تولید و ارسال می‌کردیم.

در این میان متوجه شدم که درخواست برای سایر محصولات صنایع دستی نیز زیاد است، اما به دلیل تنوع صنایع دستی و همچنین تنوع تولید‌کنندگان این محصولات، همیشه خرید عمده از چندین منبع مختلف برای کسانی که گالری دارند یا صاحب فروشگاه‌اند، بسیار سخت است و اگر مرکزی باشد که این صنایع دستی را به‌صورت متمرکز عرضه کند، بسیاری از فروشندگان و گالری‌داران از آن استقبال می‌کنند.

به این ترتیب شروع به تعامل با هنرمندان کردم و کلبه مهرسان به پلی برای اتصال فروشندگان و تولیدکنندگان صنایع دستی ایران تبدیل شد.

از چه زمانی فعالیت خود را شروع کردید؟ سرمایه اولیه‌تان چقدر بود؟

نقاشی روی چوب را پنج سال است که انجام می‌دهم و کلبه مهرسان و فروش صنایع دستی را دو سال و نیم است که آغاز کرده‌ام. من در ابتدا با ۲۰۰ هزار تومان کارم را شروع کردم و محصولات را به فامیل و دوستان می‌فروختم. تا مدت‌ها هر سودی را که کسب می‌کردم، مجدداً در کار سرمایه‌گذاری می‌کردم. همان سرمایه اولیه را هم از مبلغ درآمدی که از کار کارمندی کسب کرده بودم، برداشتم.

فکر می‌کنید مزیت رقابتی‌تان چیست؟

بسیاری از دوستان گالری‌دار هستند که طی سال‌ها کار پخش صنایع دستی را انجام می‌دهند و بالطبع هزینه‌های زیاد و محدودیت نمایش محصولات در یک گالری باعث می‌شود هم مبلغ سربار بیشتر شود و هم تنوع محصولات برای کسانی که خرید عمده یا جزئی دارد، کاهش یابد.

نوآوری در کلبه مهرسان بدین ترتیب است که یک فروشنده در شهرستان به خاطر سقف مبلغ خرید عمده از یک گالری مجبور است تنوع کار فروشگاهش را پایین بیاورد یا از خرید منصرف شود. گاهی هم به دلیل نیاز به هماهنگی بسیار زیاد با گالری‌های مختلف هزینه و زمان زیادی را صرف می‌کند؛ اما فروشنده در خرید از کلبه مهرسان، با هر بار خرید عمده می‌تواند از میان کارهای ۵۰ تولیدکننده، با یک بار مذاکره و هماهنگی و هزینه جابه‌جایی محصولات مورد علاقه خود را سفارش دهد.

به همین دلیل استقبال بسیار خوبی از این خدمت ما از طرف گالری‌داران و فروشندگان صنایع دستی رخ داده است. البته این نکته که من یکی از معدود زنانی هستم که پخش عمده صنایع دستی را انجام می‌دهم و ظرافت‌های کار را در نظر می‌گیرم نیز می‌تواند در این استقبال مؤثر باشد.

در حال حاضر کسب‌و‌کار شما در چه وضعیتی قرار دارد؟

در ابتدای کار من در اتاق خودم کار می‌کردم، اما اکنون در یک واحد جداگانه محصولات صنایع دستی را نگهداری می‌کنم و تولید محتوا انجام می‌دهم. همچنین با بیش از ۴۰ گالری و نمایشگاه و فروشگاه صنایع دستی همکاری می‌کنم و محصولات تولید‌شده ۵۰ تولیدکننده صنایع دستی را به فروش می‌رسانم.

چه چشم‌اندازی برای آینده کسب‌و‌کار خود متصورید و چه موانع و مشکلاتی را برای رسیدن به این چشم‌انداز پیش روی خود می‌بینید؟

داشتن یک گالری شخصی همیشه برای فعالان عرصه هنر هدفی جذاب است. من هم دوست دارم یک گالری شخصی برای نمایش محصولات تولیدی خود و سایر تولید‌کنندگان داشته باشم. بالابردن فروش و جذب بیشتر تولیدکنندگان و فروشندگان صنایع دستی چشم‌انداز ماست. همچنین در تلاش هستیم تا تعداد افرادی را که در شبکه‌های مجازی ما را دنبال می‌کنند، افزایش دهیم. البته توسعه صادرات که اکنون بخشی از فروش ما را تشکیل می‌دهد نیز در دستور کارمان قرار دارد.

در مورد مشکلات مسیر پیش رو نیز باید بگویم که متأسفانه فیلتر‌کردن شبکه‌های اجتماعی باعث شده ارتباطات بین کسب‌و‌کارها تحت تأثیر قرار گیرد و برنامه جذب مخاطب بیشتر فعلاً متوقف شود. شاید به نظر برسد برای کسانی مثل ما که صنایع دستی می‌فروشند و یک کالای قابل نمایش ملموس دارند، حضور در بازارچه‌ها و نمایشگاه‌ها راه‌حل بسیار مناسبی باشد و ما را از صدمات فیلترینگ مصون بدارد، اما متأسفانه حضور در این بازارچه‌ها که متولی اکثر آنها شهرداری‌ها هستند، به‌هیچ‌وجه آسان یا مقرو ن‌به‌صرفه نیست.

بوروکراسی بسیاری برای اخذ مجوز یا دریافت تسهیلات لازم است؛ تسهیلاتی که باعث شده برخی افراد مانند زنان سرپرست خانوار با هزینه‌های یک‌هفتم یا یک‌دهم غرفه‌ای را اجاره کنند، اما ما نمی‌توانیم از این تسهیلات استفاده کنیم و با هزینه‌هایی که وجود دارد، در انتها هیچ سودی برایمان باقی نمی‌ماند. اگر بخواهیم سود ببریم، چاره‌ای نداریم جز اینکه قیمت‌ها را بالاتر از حد منصفانه تعیین کنیم که این کار نیز خلاف سیستم مشتری‌مداری است که برای خود تعریف کرده‌ایم.

مدل درآمدی شما چگونه است؟

ما در این بازار خرید‌و‌فروش، بیشتر خرید نقدی را مد نظر داریم و این مدل خرید از تولیدکنندگان صنایع دستی بسیار برای آنها مطلوب‌تر از خرید امانی و مدت‌دار است. البته به نمایشگاه‌داران و مدیران گالری‌ها نیز به‌صورت نقدی اجناس را عرضه می‌کنیم. مسئله‌ای که باعث می‌شود خرید از ما برای آنها به‌صرفه و جذاب باشد، تنوع اجناس و قیمت عمده‌فروشی است. با این روش منافع دو طرف حفظ می‌شود.

آیا تاکنون جذب سرمایه داشته‌اید یا برنامه‌ای برای این کار دارید؟

در ابتدای کار سعی کردم با یکی از همکارانم شراکت کنم، ولی تجربه خوبی نبود و برنامه جذب سرمایه یا شراکت را از چشم‌اندازم حذف کردم. البته چندین‌بار خانواده برای برخی خرید‌ها به من کمک مالی کرده‌اند.

چه توصیه‌ای برای زنانی دارید که می‌خواهند کسب‌و‌کار خود را ایجاد کنند؟

اولین توصیه من داشتن تمرکز است؛ از این شاخه به آن شاخه نپرید و در یکی از حوزه‌هایی که دوست دارید یا در آن توانمند هستید، به شکل متمرکز پیش بروید و همان کار را انجام دهید. از نظرات و حرف‌های دیگران نهراسید و اگر هدفی دارید، همه زمان و انرژی خود را صرف آن کار کنید تا نتیجه بگیرید. بعد از اولین نتیجه‌ها کم‌کم افراد با شما همراه می‌شوند.