کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانه‌ای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبه‌ها منتشر می‌شود و وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی‌اش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش می‌دهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
۸۸.۴ درصد بسته‌های دیجیکالا توسط دیجی‌اکسپرس به مقصد می‌رسند
در گزارش عملکرد دیجی‌اکسپرس در سال ۱۴۰۲ مطرح شد
به مناسبت اولین گزارش عملکرد دیجی‌اکسپرس از سال ۱۴۰۲ رویدادی در سالن همایش‌های بین‌المللی رایزن برگزار شد. در این رویداد سعید محمدی، رئیس هیئت‌مدیره دیجیکالا؛ مسعود طباطبایی، مدیرعامل دیجیکالا؛ علیشاد اعتضادی، مدیرعامل دیجی‌اکسپرس و علی مرزبان، عضو هیئت‌مدیره دیجی‌اکسپرس سخنرانی کردند و در ادامه، رویداد با میزگرد گفت‌وگو و پرسش‌وپاسخ به پایان رسید.
بدون لجستیک بزرگ شدن دیجیکالا ممکن نبود
در اولین سخنرانی سعید محمدی از استراتژی تأسیس دیجی‌اکسپرس سخن گفت. به گفته او هر تجارت الکترونیکی چهار ستون اصلی دارد که با قوی کردن آنها می‌تواند در سطح بین‌المللی حضور یابد. این چهار اصل عبارت است از: فین‌تک، مار‌تک، کلاد و خدمات ابری و لجستیک. او در این‌باره گفت: «بدون اتکا به لجستیک متصور نبودیم که دیجیکالا را بزرگ کنیم. دیجیکالا به‌مرور با تغییراتی تجربه‌های جدید لجستیکی را تجربه کرد و با توسعه گروه‌های محصولی، لجستیک برای ما مسئله‌ساز شد.»
او در ادامه مسیر دیجیکالا از تبدیل شدن خرده‌فروشی به مارکت‌پلیس را روایت کرد. اینکه چه مسیری را طی کرده؛ از ارسال توسط فروشنده، ارسال سریع و الان که تلاش می‌کند با تخصیص منابع این حوزه را گسترش دهد.
در ادامه محمدی از چالش‌های این حوزه گفت. قیمت پایین حامل‌های انرژی، نیروی انسانی، ناوگان فرسوده و حاشیه سود پایین ازجمله این مشکلات است. او آینده را در بازطراحی و بهینه‌سازی و هوشمند کردن این حوزه دانست.
۳۰ میلیون بسته ارسالی و صددرصد تحویل به‌موقع
علیشاد اعتضادی سخنران دوم بود که داستان شروع دیجی‌اکسپرس را تعریف کرد و خلاصه‌ای از اعداد و ارقام مهم گزارش عملکرد دیجی‌اکسپرس ارائه داد.
اعتضادی با تعریف چگونگی ملحق شدن او به گروه دیجیکالا گفت: «با ورود به ساختمان دیجیکالا به من گفتند از صفر تا صد را باید خودم بسازم. این برای من که تا قبل از آن در یک محیط متفاوت کار کرده بودم جالب بود و فهمیدم این فضای استارتاپی است. در دو سال گذشته تلاش کردیم و مسیر بسیار خوبی را پیش رفتیم.»
او با ارائه گزارش تصویری تاریخچه دیجی‌اکسپرس را روایت کرد و پس از آن از اضافه شدن خدمات و تیم‌های مختلف به این گروه گفت.
تحویل حضوری یکی از مهم‌ترین خدماتی است که دیجی‌اکسپرس به مشتریانش می‌دهد. گنجه نیز جزئی از این سرویس است؛ سرویسی که با این هدف توسعه می‌یابد که هر فردی بتواند در فاصله حداکثر پانصدمتری به بسته خود برسد.
سی میلیون و ۲۴۴ هزار بسته ارسالی، تحویل به‌موقع و صددرصدی بسته‌هایی که گرفته‌اند و ارسال ۱۵۰ هزار بسته در یک روز که پنج هزار بسته آن در تهران جابه‌جا می‌شوند از رکوردهای دیجی‌اکسپرس است که براساس زیرساخت‌های جدید و برای نیازهای جدید مشتری در سال ۱۴۰۲ به آن رسیده‌اند.
پرارسال‌ترین شهر ایران طبق انتظار تهران است که ۴۲ درصد از بسته‌های ارسالی را به خود اختصاص داده است. پس از آن البرز با ۶ درصد و اصفهان با ۵ درصد رتبه‌های دوم و سوم را دارند. استارتاپ‌هایی هستند که در دیجی‌نکست متولد شدند و پس از رشد به اکوسیستم دیجیکالا اضافه شدند. کارپو، آپتایم و گنجه ازجمله استارتاپی‌هایی هستند که در اکوسیستم دیجی‌اکسپرس فعالیت می‌کنند.
سفارش‌های دیجیکالا توسط سه واسط به دست مشتری می‌رسد. ۸۸.۴ درصد بسته‌ها توسط دیجی‌اکسپرس، ۶ درصد توسط خود فروشنده و ۵.۶ درصد باقی‌مانده توسط شرکت ملی پست جابه‌جا می‌شوند.
از کل بسته‌هایی که به دست مشتری می‌رسند ۷۱.۵ درصد ارسال زمان‌بندی‌شده است. اما آمار مهمی که اعتضادی به آن اشاره کرد تحویل حضوری ۶.۳ درصدی در سال ۱۴۰۲ است که نشان‌دهنده رشد قابل‌توجه این سرویس در کمتر از دو سال است. به گفته علیشاد اعتضادی ۴۳۸۱ نفر در استخدام دیجی‌اکسپرس هستند.
افزایش قیمت سوخت باعث بهینه‌سازی صنعت لجستیک می‌شود
در ادامه مدیرعامل دیجیکالا، مسعود طباطبایی در سخنرانی کوتاهی از نقش دیجی‌اکسپرس در دیجیکالا گفت و دیجی‌اکسپرس را مسئول سریع‌تر رساندن کالا دانست که یکی از سه هدف اصلی دیجی‌کالاست.
طباطبایی توسعه و سرمایه‌گذاری جدی در حوزه لجستیک را یکی از راه‌های بهینه‌سازی بستر هوشمند خرده‌فروشی اعلام کرد و توضیح داد: «امروز که صحبت می‌کنیم بخشی جدی از هزینه‌های یک سفارش در بخش لجستیک انجام می‌شود؛ ولی باید به این نکته دقت کرد که هنوز قیمت سوخت خیلی پایین است. قیمت پایین حامل‌های انرژی ازجمله سوخت یکی از دلایل رشد نکردن تجارت الکتریک در کشور ماست. به دلیل قیمت پایین شرکت‌ها به دنبال بهینه‌سازی زیادی نیستند؛ هرچند هر سال سعی می‌کنند با روش‌های جدید زنجیره تأمین را بهینه کنند. استفاده از فناوری یکی از مهم‌ترین راه‌های بهینه‌سازی است که در چند سال آینده تمام صنایع به این نتیجه می‌رسند که باید از فناوری استفاده کنند.»
انتقال فناوری با دیجی‌اکسپرس به مناطق مختلف و شرکت‌های دیگر و تحقق عدالت اجتماعی از دیگر دستاوردهایی بود که طباطبایی به آن اشاره کرد.
هزینه‌های لجستیکی در ایران در سطح کشورهای توسعه‌نیافته است
آخرین سخنران معاون عملیات دیجیکالا، علی مرزبان بود که درصد هزینه‌های لجستیک را در GDP ایران با کشورهای دیگر مقایسه و وضعیت ایران را در این حوزه بررسی کرد.
او ابتدا درصد هزینه‌های لجستیک کشورهای مختلف را براساس میزان توسعه‌یافتگی، کشورهای توسعه‌یافته، کشورهای درحال‌توسعه و کشورهای توسعه‌نیافته بیان کرد. این اعداد برای کشورهای توسعه‌یافته، کشورهای درحال‌توسعه و کشورهای توسعه‌نیافته به ترتیب ۸ تا ۱۰ درصد، ۱۲ تا ۲۰ درصد و ۲۰ تا ۳۰ درصد است.
این هزینه‌ها برای کشور ما بین ۱۵ تا ۱۶ درصد است. این نکته شاید امیدوارکننده باشد، اما وضع زمانی ناامیدکننده می‌شود که به یاد آوریم قیمت حامل‌های انرژی در ایران بسیار پایین است و هزینه واقعی این صنعت در ایران قابل برآورد نیست.
هزینه‌هایی که در بخش لجستیک انجام می‌شود خودبه‌خود روی هزینه‌ای که مشتری برای این جابه‌جایی تقبل می‌کند و تجربه‌اش تأثیرگذار است، به همین دلیل باید سعی کرد هزینه‌ها را کاهش داد. اولین قدم، توسعه زیرساخت‌های لجستیکی و ارتقای زیرساخت‌های موجود است. در مرحله بعدی باید صرفه به مقیاس ایجاد شود؛ چیزی که در کتاب‌های مرجع لجستیک در اصل حل مسئله صرفه به مقیاس است.
در کشورهای توسعه‌یافته به‌صورت معنادار از فناوریهای روز مثل خودکارسازی و هوش مصنوعی استفاده می‌کنند. برنامه‌ریزی مناسب زنجیره تأمین نیز یکی از راه‌های مهم کاهش هزینه‌های لجستیکی است که مرزبان به آن اشاره کرد. مقررات حمایتی، سیستم‌های حمل‌ونقلی چندوجهی پیشرفته و انتقال میان این سیستم‌های مختلف یکی از راه‌های کاهش هزینه‌ها در کشورهای توسعه‌یافته است.
مرزبان در پایان سخنرانی‌اش به دلایل هزینه‌های زیاد لجستیک در ایران پرداخت. اولین نکته‌ای که معاون عملیاتی دیجیکالا به آن اشاره کرد نبود شرکت‌های بزرگ لجستیکی و وجود بازیگران کوچک لجستیکی مثل شرکت‌های کوچک حمل‌ونقل بار و ماشین‌های شخصی است که باعث بهینه نبودن این صنعت در ایران، افزایش ترافیک شهری و بین‌شهری و آلودگی هوا می‌شود.
تحریم و انزوای اقتصادی، عدم نوسازی ناوگان حمل‌ونقل، نبود متولی واحد در این حوزه و نبود نیروی متخصص لجستیکی از دیگر عواملی بود که مرزبان نام برد.
بهینه‌سازی و کاهش هزینه‌های لجستیکی با کمک استارتاپ‌های جوان
در میزگرد لجستیکی دیجی‌اکسپرس مدیرعامل‌های شرکت‌های فعال در اکوسیستم از تاریخچه شرکت‌های خود و آینده لجستیک گفتند. علیشاد اعتضادی؛ بابک عقیلی‌نسب، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل پستکس؛ امیررضا نجفی، مدیرعامل کارپو؛ محمدجواد اتابکی، مدیرعامل آپتایم و احمد نبی‌پور، مدیرعامل گنجه مدعوین این میزگرد بودند.
بابک عقیلی‌نسب آسان‌تر کردن فرایندهای پستی را هدف شرکت پستکس اعلام کرد. ۲.۵ میلیون مرسوله نتیجه همکاری پستکس با دیجیکالا از بهار ۱۴۰۲ است. او کاهش هزینه‌های ارسالی را مهم‌ترین اتفاقی دانست که با همکاری دیجی‌اکسپرس و پستکس رقم خورده است.
پس از عقیلی‌نسب، محمدجواد اتابکی استفاده از فناوری در هر جایی از زنجیره تأمین که امکان استفاده از آن وجود داشته باشد را مأموریت شرکت آپتایم معرفی کرد. به گفته او آپتایم اکنون رهبر بازار بهینه‌سازی مسیر است که توانسته هزینه‌های لجستیکی شرکت‌های طرف قرارداد خود را تا ۴۰ درصد کاهش دهد. اتابکی اعلام کرد این شرکت توانسته محصولش را به چند کشور همسایه و آسیایی بفروشد.
امیررضا نجفی نیز از کارپو گفت که پلتفرم مدیریت ناوگان حمل‌ونقل است و سعی می‌کند ریسک و هزینه‌ها را کاهش دهد. فناوریهای داده‌محور فناوری‌هایی هستند که کارپو با کمک آنها به هدف می‌رسد. مصرف سوخت و نگهداری و تأمین دو بخش هزینه‌بر صنعت لجستیک‌اند که کارپو روی هزینه‌های سوخت و نگهداری تمرکز کرده است.
احمد نبی‌پور نیز از تولد گنجه و مسیری که از دیجی‌نکست تا به امروز طی کرده‌اند گفت. حذف دغدغه مرسوله از روزمره مشتری، افزایش رضایت مشتری از تجربه تحویل بسته و کاهش هزینه‌های مرسوله از اهداف گنجه است که نبی‌پور افزایش قیمت سوخت را کمک‌کننده‌ترین اتفاق برای تحقق این اهداف دانست. به گفته او، در ادامه این اهداف، کاهش ۳۰درصدی کربن از چرخه لجستیکی یکی از افتخارات گروه گنجه در پنج سال آینده خواهد بود.
آینده صنعت لجستیک از نظر مدعوین در گرو استفاده از فناوری در تمام سطوح عملیاتی است که باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش دقت می‌شود. استفاده از خودکارسازی و کاهش نقش انسان، هوش مصنوعی و دیگر فناوریهای روز ازجمله این فناوری‌‌هاست.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/hun5
