کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
اخیراً ارزش سهام شرکت انویدیا با افزایش ۵ درصدی به ۱۲۲۴.۴۰ دلار رسید. به این ترتیب ارزش بازار این شرکت به بیش از سه تریلیون دلار رسید و با کنار گذاشتن اپل، دومین شرکت عمومی باارزش جهان شد.
انویدیا، شرکت تولیدکننده تراشه، در سالهای گذشته پیشرفت انکارناپذیری داشته است. کارشناسان این پیشرفت را مدیون دوراندیشی و پیشبینی دقیق مدیران این شرکت از آینده صنعت میدانند.
رشد بیش از سههزار درصدی سهام انویدیا در پنج سال
شرکت انویدیا تأمینکننده بخش بزرگی از بازار تراشههاست و شرکتهایی همچون گوگل، مایکروسافت، متا، آمازون و OpenAI میلیاردها دلار پردازندههای گرافیکی آن را خریداری میکنند. صنعت فناوری به دلایل مختلفی به تراشههای پیشرفته و سریع نیاز دارد. این نیاز بهتازگی به دلیل توسعه و استقرار مدلهای هوش مصنوعی مانند ChatGPT OpenAI تشدید و باعث جلب توجه سرمایهگذاران نیز شده است.
در نتیجه این اتفاقها، سهام این شرکت هر روز ارزش بیشتری پیدا کرد و در نهایت انویدیا با پشت سر گذاشتن اپل، به دومین شرکت بزرگ عمومی باارزش پس از مایکروسافت تبدیل شد. این جدیدترین دستاورد انویدیا در دوره طلایی پنجساله اخیر این شرکت است. این شرکت آمریکایی طی پنج سال گذشته شاهد افزایش بیش از ۳۲۲۴درصدی ارزش سهام خود بوده است.
ماه گذشته این شرکت با گزارش درآمدهای سهماهه اول خود، نشان داد که تقاضا برای تراشههای پردازش گرافیکی گرانقیمت و قدرتمند این شرکت کاهش نیافته است. همچنین این گزارش نمایانگر فروش کلی ۲۶میلیارددلاری، سه برابر سال گذشته، بود. انویدیا سقف فروش و درآمد والاستریت را هم شکست و اعلام کرد که در سه ماه جاری حدود ۲۸ میلیارد دلار درآمد داشته است.
انویدیا در برابر اپل
اپل در ژانویه ۲۰۲۲ اولین شرکتی بود که به ارزش بازار سه تریلیون دلاری رسید و مدتی طولانی باارزشترین شرکت عمومی جهان بود، اما مایکروسافت در ژانویه ۲۰۲۴ به ارزش بازار سه تریلیون دلاری رسید و سپس از اپل جلو زد. اپل و مایکروسافت مدتی طولانی این رتبه را بین خود جابهجا میکردند، اما این رقابت با ورود انویدیا تغییر کرد.
انویدیا که سالهاست بازار تراشه جهان را در دست دارد، در ماه فوریه به بازار دو تریلیون دلاری و حالا در کمتر از سه ماه به درآمد سه تریلیون دلار رسیده است.

یک همکاری تجاری که تبدیل به جدال شد
این اتفاق فقط یک رقابت ساده میان شرکتها نیست. اپل و انویدیا از سالهای گذشته بر سر تراشهها مشکلاتی داشتهاند و این جلو زدن انویدیا بسیاری را نگران بازار و کارایی محصولات اپل کرده است. از طرفی بسیاری این جهش انویدیا را اتفاقی مقطعی میدانند، اما واقعیت این است که مقایسه این دو شرکت در بحث تراشهها نشان از رقابت ناامیدکننده اپل دارد. این شرکت در زمینه هوش مصنوعی بسیار عقب افتاده و همین باعث افت سهامش شده است.
داستان دعوای اپل با انویدیا از دوستی صمیمانه این دو شرکت شروع شد. سال ۲۰۰۱ اولین مکبوک با چیپست انویدیا عرضه شد و سال ۲۰۰۴ اپل اولین سازنده رایانههای شخصی بود که تراشههای جدید انویدیا را به کار گرفت، اما سال ۲۰۰۸، انویدیا که درگیر دعوی حقوقی با بسیاری از مشتریهای خود بود، به دلیل ارسال آگاهانه پردازندههای گرافیکی معیوب، بهوضوح نشان داد که شرکت اپل برایش بازیگر مهمی نیست (در حالی که ۱۰ میلیون دلار به دل غرامت داد، از ارائه خدمات پس از فروش به اپل خودداری کرد). از همین سال اپل تولید تراشههای مختص خود را آغاز کرد و در نهایت در سال ۲۰۱۰ اولین تراشههایش تولید شد.
سال ۲۰۱۴ پایان هر نوع رابطه تجاری دوستانه بین این دو شرکت بود، زیرا انویدیا با شکایت از سامسونگ و کوالکام، به تجارت آیفون اپل که برای تولیدشان به این دو شرکت وابسته بود، ضربه زیادی وارد کرد. حالا این مجادله در تجارت بهطور خاص وارد زمین تراشهها شده است. اپل با تجربه کمتر، ولی بازار اختصاصیتر تلاش میکند تراشههای خود را گسترش دهد. از طرفی انویدیا تولیدکننده اول تراشه در جهان است و استقلال از این شرکت سخت به نظر میرسد.
این شرکت سال ۱۹۹۳ در حالی تأسیس شد که اینتل و میکرو برای چندین دهه بر بازار تراشههای ایالات متحده تسلط داشتند، اما انویدیا با تولید پردازش گرافیکی (GPU) به بازار وارد شد و سهم خود را تثبیت کرد. بهمرور ثابت شد GPU در بسیاری از کاربردها از CPU سریعتر و روانتر است و شرکتهای دیگر هم تولید این تراشهها را آغاز کردند، ولی دیگر دیر شده بود و بسیاری از مشتریها به انویدیا وفادار بودند.
کرونا و انقلاب هوش مصنوعی
در زمان همهگیری کرونا، تمایل جهان به دورکاری و علاقه روزافزون به بازی باعث رشد و سپس نایاب شدن تراشهها شد. این اتفاق سرمایه بسیار زیادی به سمت شرکتهای تولیدکننده تراشه سرازیر کرد.
نقطه عطف واقعی برای انویدیا سال ۲۰۱۷ بود که بهینهسازی پردازندههای گرافیکی را برای انجام محاسبات خاص هوش مصنوعی شروع کرد و وقتی در دوران کرونا اولین جرقه استفاده گسترده از هوش مصنوعی زده شد، شرکت تبدیل به قطبی شده بود که با پیشبینی بهموقع و تجربهای که از تولید تراشههای GPU داشت، تراشههایی با قدرت محاسباتی عظیم تولید میکرد که نیازهای سیستمهای هوش مصنوعی را تأمین میکرد.
موفقیتی برآمده از شانس و مهارت
جنسن هوانگ، یکی از بنیانگذاران و مدیرعامل شرکت انویدیا، در مصاحبهای با CNBC بیان کرد که ترکیبی از شانس و مهارت منجر به موفقیت شرکت شده است. البته انویدیا همیشه در لبه توسعه قدم برداشته و نشان داده درک خوبی از آینده دارد: اول وارد بازار بازی شد، سپس یادگیری ماشین، استخراج ارزهای دیجیتال، مراکز داده و در نهایت هوش مصنوعی.
تمام این فعالیتهای پیشرو باعث سلطه تسخیرناپذیر انویدیا بر بازار تراشه شده است. به گفته Omdia، در حالی که گوگل، آمازون، متا، آیبیام و دیگران هم تراشههای هوش مصنوعی تولید میکنند، انویدیا بیش از ۷۰ درصد از فروش تراشههای هوش مصنوعی را به خود اختصاص داده است. در کل تخمینها متفاوت است، اما پیشبینی میشود انویدیا تقریباً ۹۰ درصد از بازار تراشههای GPU AI و ۸۰ درصد از کل بازار تراشههای هوش مصنوعی مرکز داده را در اختیار داشته باشد.
پاس گل بایدن به انویدیا
در نهایت سال ۲۰۲۲ و با لایحه بایدن برای حمایت از تولید تراشههای آمریکایی، سرمایهگذاران به شکل دیوانهواری روی سهام انویدیا سرمایهگذاری کردند. بسیاری از تحلیلگران والاستریت میگویند صورتهای مالی این شرکت، نمایانگر بادوام بودن رشد آن است و حتی بسیاری معتقدند که انویدیا برای مسیر روبهجلوی بازار جهانی تراشه و همزمان برای سهام آمریکا حیاتی است؛ بهطوری که بازار سهام به همان سمتی میرود که انویدیا پیش میرود.