کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
تیم کارخانه نوآوری رسانه راهکار در دومین روز حضورش در جیتکس ۲۰۲۴، بررسیهای خود را از کیفیت و کمیت برگزاری اکسپند نورثاستار سال جاری ارائه داد. اکسپند نورثاستار یک رویداد جانبی در کنار نمایشگاه جیتکس است که هر سال در محلی جدا از محل اصلی نمایشگاه برگزار میشود و مخصوص کسبوکارهای استارتاپی است.
در این گزارش گزیدهای از مشاهدات میثم سلیمانی، سردبیر راه پرداخت؛ مینا والی، مدیرعامل شبکه عصر تراکنش؛ رضا قربانی، مدیرعامل کارخانه نوآوری رسانه راهکار و رضا جمیلی، روزنامهنگار کارنگ را از سومین روز اکسپند نورثاستار ۲۰۲۴ میخوانید.
این محتوا و سایر گزارشهای کارخانه نوآوری رسانه راهکار از جیتکس ۲۰۲۴ با حمایت هفت شرکت پرداخت الکترونیک سامان، پرداخت نوین آرین، همراه کسبوکارهای هوشمند EBCOM، نوبیتکس، اوامپی فینکس، زیبال و تاپین تولید شدهاند.
رویداد فینتکسرج
مینا والی، مدیرعامل شبکه عصر تراکنش، در گزارشی از دومین روز مشاهدات خود از جیتکس ۲۰۲۴، بهطور مفصل درباره رویداد فینتکسرج توضیح میدهد.
والی درباره فینتکسرج مینویسد: «چهارمین دوره فینتکسرج از روز دوشنبه کار خود را آغاز کرده است. فینتکسرج بخشی از رویداد استارتاپی جیتکس به نام اکسپند نورثاستار است. نورثاستار شامل چهار بخش فینتکسرج فیوچر، بلاکچین سامیت، ایمپکت و مارکتینگ مانیا است. در بخش فینتکسرج نمایشگاه جیتکس امسال غرفههایی از هفتاد کشور و ۱۱۶ کسبوکار و استارتاپ وجود دارد. بخش محتوایی امسال فینتکسرج با تم آینده پول در حال برگزاری است. MEA FINANCE که یک رسانه تخصصی در حوزه فایننس در خاورمیانه و شمال آفریقاست در حال برگزاری این بخش است.»
او در ادامه توضیح میدهد: «روز گذشته در میزگردی با موضوع سرمایهگذاری در فینتک، ظرفیتها و فرصتهای رشد فینتک تا سال ۲۰۳۰ بررسی شد. گفتنی است در بخش فینتکسرج درباره مفاهیمی مثل امور مالی تعبیهشده (Embedded Finance)، نئوبانکها، لندتکها، سرمایهگذاری و ارز دیجیتال بانکهای مرکزی صحبت خواهد شد.»
والی در گوشه دیگری از مشاهداتش درباره نحوه پوشش رسانهای نمایشگاه جیتکس ۲۰۲۴ میگوید که پوشش گستردهای از این نمایشگاه وجود ندارد.
او در این باره توضیح میدهد: «در مدیاسنتر جیتکس هستیم و در حال پوشش رسانهای جیتکس. اما نکتهای که از چند سال گذشته درباره جیتکس وجود دارد این است که با توجه به تعداد زیاد شرکای رسانهای جیتکس و فهرست لوگوی این شرکای رسانهای که در وبسایت و نمایشگاه جیتکس قابل رؤیت است، پوشش رسانهای قوی درباره جیتکس وجود ندارد. البته نمایشگاه جیتکس به تولید اخبار اتفاقات میپردازد، اما باز هم این اخبار کلی و مختصرند. گفتنی است عکسها و تصاویر زیادی از نمایشگاه وجود ندارد و دسترسی به تصاویر نمایشگاه زیاد است. اگر شما بهعنوان یک رسانه در نمایشگاه باشید و به همراه خود عکاس نداشته باشید حتماً با مشکل مواجه خواهید شد. همچنین پوشش خوبی از محتواهایی که در میزگردهای نمایشگاه ارائه میشود وجود ندارد. برای مثال در فینتکسرج حدود ۱۲۰ سخنرانی و میزگرد وجود داشت که دسترسی به موضوعات مهمی که در این سخنرانیها ارائه شده، دشوار است. تنها محتوای کاملی که از میزگردها منتشر میشود ویدئوهای آنهاست که در یوتیوب با تأخیر چندماهه بارگذاری میشود.»
او در آخر اضافه میکند که رسانههای ایرانی با قدرت و دقت بیشتری به پوشش رویدادها میپردازند.
جای خالی کسبوکارهای رمزارزی ایرانی
میثم سلیمانی، مدیر محتوای کارخانه نوآوری رسانه راهکار و سردبیر راه پرداخت، گزارش روز دوم خود را از بندر هارور و از رویداد اکسپند نورثاستار با تمرکز بر موضوعات رمزارزی و کسبوکارهای رمزارزی حاضر در این رویداد ارائه میدهد. او در این گزارش به چگونگی برگزاری پاویون امسال ایران در اکسپند نورثاستار نیز میپردازد.
سلیمانی درباره پاویون ایران توضیح میدهد: «به نظر میرسد درباره پاویون ایران تا حدی به توصیهای که سال گذشته در «کارنگ» به صندوق نوآوری و شکوفایی و معاونت علمی کردیم گوش دادهاند و اینبار پاویون ایران به بهعنوان نماد فعالیت استارتاپی دولت ایران به نمایش گذاشته نشد.»
او در ادامه بیان میکند: «اکسپند نورثاستار ۲۰۲۴ تقریباً سروشکلی مشابه سال گذشته داشت، اما با چند تغییر. اگر سال گذشته پاکستان و هند بهشدت پرکار بودند، امسال کره جنوبی چهرهای متفاوت در این نمایشگاه از خود به نمایش گذاشت و استارتاپهای کرهای بهشدت فعال بودند.»
سلیمانی در ادامه میگوید: «در این گزارش قصد ندارم نگاهی به کشورهای حاضر در اکسپند نورثاستار داشته باشم، بلکه به تعدادی از کسبوکارهای بلاکچینی حاضر در این نمایشگاه میپردازم تا بخشی از فعالیتها و شرکتهایی را که در این رویداد حضور داشتند بررسی کنم.»
در ادامه مدیر محتوای راهکار از چندوچون کسبوکارهای رمزارزی حاضر در اکسپند نورثاستار میگوید و درباره کویندسک توضیح میدهد: «در فهرست حاضران این نمایشگاه انتظار حضور غرفه بزرگ «کویندسک» را داشتم، زیرا اسپانسر برنزی این رویداد نیز بود، اما کویندسک با یک بخش متفاوت از مجموعه فعالیت خود در این رویداد حضور داشت. coindesk indices بخش سوم مجموعه کویندسک است که به شاخصها و تحلیلهای ارز دیجیتال میپردازد، ولی کویندسک خیلی پایینتر از حد انتظار در نمایشگاه ظاهر شد.»
کسبوکار دیگری که سردبیر راه پرداخت درباره آن توضیح میدهد «نوچین» است. سلیمانی میگوید: «در این مسیر با نوچین (NUchain) مواجه شدم که با راهکارهای بر مبنای بلاکچین پا به این نمایشگاه گذاشته است؛ کاری که چند پلتفرم دیگر نکرده بودند.»
او درباره فعالیت نوچین توضیح میدهد: «این پروژه در مسیر خود تلاش میکند سرویسی غیرمتمرکز، با امنیت بالا و شفاف ارائه دهد، اما شاید اصلیترین کاری که این سرویس بلاکچینی ارائه میدهد قراردادهای هوشمند بر مبنای بلاکچین باشد. البته چیزی که نوچین مدعی آن است تراکنشهای این پلتفرم است که دویست هزار تراکنش بر ثانیه را پشتیبانی میکند. یکی از سرویسهایی که نوچین به ارائه آن تمایل دارد سرویسدهی به دولتهاست. نوچین معتقد است بلاکچینی با سرعت بالا طراحی کرده که به افراد امکان ارائه راهحلهای بلاکچینی بهصورت مقیاسپذیر و قابل شخصیسازی را میدهد.»
سلیمانی ادامه میدهد: «نوچین قصد دارد با راهحلهای خود در مسیر توانمندسازی دولت و توسعه دولت الکترونیک کارآمد و یکپارچه کمک کند. عمدهترین استفاده این سرویس در بخش بانکداری و بیمه است که به مدیران این صنایع کمک میکند کارایی و امنیت سرویس خود را افزایش دهند. بازی و سرگرمی بخش دیگر این ماجراست که با تراکنشهای لحظهای و با حجم بالا به کسانی که آنلاین بازی میکنند، کمک فراوانی عرضه میکند.»
مدیر محتوای کارخانه نوآوری رسانه راهکار در توضیحات بیشتر میگوید: «توسعهدهندگان نوچین معتقدند در سفر نیز میتوانند تأثیرگذار باشند و با ایجاد برنامههای وفاداری مشتریان به کاهش تقلب و افزایش اعتماد کمک کنند. داراییهای فیزیکی کاربرد دیگری از پلتفرم نوچین است که دسترسی به اسناد مالکیتی روی املاک و صحتسنجی آن را افزایش میدهد. نوچین در بخش توکنیزاسیون نیز فعالیت میکند.»
به گزارش سلیمانی، یکی از غرفههای نوآور و جالب توجه در حوزه رمزارز که در اکسپند نورثاستار حاضر شده، «فستکس» است. او درباره فستکس میگوید: «یکی از غرفههای بزرگ بلاکچینی که در این رویداد حضور داشت فستکس بود. حداقل من پیش از نمایشگاه چیزی از این پلتفرم نشنیده بودم و مشخص نیست که تا سال آینده فعالیت داشته باشد یا نه، اما فعالیت و موضوعاتش قابل توجه بود. در نگاه اول فستکس یک صرافی رمزارزی بود که مرکز فعالیت خود را امارات قرار داده، اما در این نمایشگاه چندان هم روی فعالیت بهعنوان صرافی رمزارزی تمرکز جدی نداشت.»
او درباره سرویسهایی که فستکس ارائه میدهد توضیح میدهد: «نکته جالب توجه سرویسهایی بود که فستکس قصد دارد ارائه دهد؛ «فستکسپی» و «فستکسکارت». فستکسپی تلاش میکند خدمات پرداخت با رمزارز را در میان خریداران و فروشندگان فعال کند. هرچند این موضوع هنوز تا حد زیادی عملیاتی نشده، ولی به نظر میرسد فستکس یکی از برنامههای خود را این موضوع قرار داده است.»
مدیر محتوای کارخانه نوآوری رسانه راهکار او اضافه میکند: «فستکسکارت نیز قصد دارد یک کارت خرید بر پایه رمزارز را فعال کند که اگر این امکان فراهم شود، میتواند موقعیت و کاربردپذیری رمزارزها را بیش از گذشته افزایش دهد. اگر معادل این فعالیت را در ایران مفیدکارت و نکسوکارت بدانیم، دقیقاً فستکسکارت قصد دارد دارایی پشت کارت را رمزارز قرار دهد.»
سردبیر راه پرداخت در ادامه معرفی کسبوکارهای رمزارزی حاضر در اکسپند نورثاستار، «کویندبلیو» را از دیگر کسبوکارهایی میداند که نوآوری خاصی نداشته است.
سلیمانی درباره کویندبلیو اظهار کرد: «کویندبلیو یکی دیگر از پلتفرمهای تبادل بود که به نظر من نوآوری جدی نداشت، بلکه به دنبال جذب کاربر جدید و معرفی پلتفرم معاملاتی خود به کاربران بود و به نحوی در اقدامات تبلیغاتیاش به شکل سنتی کاربران را ترغیب به درآمد بیشتر از طریق معاملات رمزارزی میکرد.»
سلیمانی در مشاهدات روز دوم خود از جای خالی کسبوکارهای رمزارزی ایرانی در اکسپند نورثاستار میگوید: «نکتهای که درمجموع درباره پلتفرمهای بلاکچینی و رمزارزی در این رویداد جالب توجه بود جای خالی کسبوکارهای ایرانی این حوزه بود که به نظر میرسد اگر وضعیت تحریمی یا محدودیتهای داخلی نبود میتوانستند با توسعه محصولات و امکاناتی که ارائه میدهند در این نمایشگاه سرویسهای خود را برای بازدیدکنندگان به نمایش بگذارند.»
جوانان اماراتی در فضای استارتاپی به دنبال چه حوزههایی هستند؟
رضا جمیلی، روزنامهنگار کارنگ، مشاهدات روز دوم خود را با تمرکز بر اکسپند نورثاستار بیان میکند. او درباره فرصتهای استارتاپهای ایرانی در این نمایشگاه میگوید: «حضور بیش از ۱۸۰۰ استارتاپ در بخش اکسپند نورثاستار که از ۱۳ تا ۱۶ اکتبر در دبیهاربر و با همکاری اتاق اقتصاد دیجیتال دبی برگزار میشود گویای آن است که فرصتهای ایرانیها در بازار استارتاپی امارات بسیار محدود شده و فقط با توجه به برخی سیاستگذاریهای حاکمیتی در این شهر و کشور، شاید بتوان برای ایدههای نوآوران ایرانی در این منطقه روبهرشد فناوری فرصتهایی ایجاد کرد.»
او درباره اوضاع استارتاپی امارات توضیح میدهد: «در یک شهر-دولت چندملیتی، صحبت از استارتاپهای اماراتی کمی سخت است، اما پاویون امارات متحده عربی در بخش استارتاپی نمایشگاه جیتکس ۲۰۲۴ نشان میدهد که کدام بازارها و حوزههای اقتصادی برای دولت امارات اهمیت بیشتری دارند.»
جمیلی ادامه داد: «حوزههایی مانند آموزش، سلامت، تأثیرگذاری اجتماعی، تغذیه و فناوریهای مرتبط با غذا بیشترین فراوانی را در بین استندهایی داشتند که معدود جوانان و نوجوانان اماراتی در آنها مستقر شده بودند؛ نشانهای از جهتگیری داخلی دولت امارات برای توسعه برخی فناوریها و کسبوکارهایی که احتمالاً بیشتر به کار جامعه محلی امارات میآیند. البته این حوزهها را شاید بتوان بازارهایی دانست که ویسیها و صندوقهای سرمایهگذاری اماراتی مانند صندوق کارآفرینی شیخ محمد روی آنها بیشتر تمرکز دارند و ایدهها و استارتاپهای این حوزه را با علاقهمندی بیشتری بررسی میکنند.»
او در ادامه اشاره میکند: «در کنار این حوزهها میتوان به تعدد استارتاپهای مرتبط با موضوعاتی همچون پایداری، آب و محیط زیست و البته فرهنگسازیهای مرتبط با خانواده هم اشاره کرد. به نظر میرسد این بخش از بازار استارتاپی جیتکس و منطقه خاورمیانه برای سیاستگذاران اماراتی اهمیت بیشتری نسبت به سالهای گذشته پیدا کرده و با سرمایهگذاریهای دولتی و حمایتهای نهادهای مختلف سیاستگذاری، تلاش میکنند جمعیت نسبتاً کم جوان و نوجوان اماراتی مشتاق فناوری را به کار در این بخشها سوق دهند.»
جمیلی درباره تقسیم بازار استارتاپی بین اماراتیها و خارجیهای ساکن امارات توضیح میدهد: «با تسلط خارجیها در حوزههایی مانند نرمافزار و هوش مصنوعی و زیرساخت که اغلب نوآوران و استارتاپهای ملیتهای اروپایی و هندی در آن فعالیت دارند و همینطور اهمیت راهبردی حوزههای آموزش و سلامت برای دولت امارات، سیاستگذاران فناوری امارات؛ ازجمله شهر دبی، به شکلی نامحسوس یک تقسیم کار جالب توجه داشتهاند؛ یعنی آنجا که مصرفکننده محصولات و خدمات فناوری مستقیماً شهروندان اماراتی هستند (مانند سلامت و آموزش و تغذیه) ترجیح دولت این بوده که روی بنیانگذاران و نوآوران اماراتی سرمایهگذاری شود و آنجا که شرکتهایی با خدمات بینالمللی (توسعه نرمافزار، سرویسهای ابری، مالی و غیره) در بازار امارات فعالاند، بازار استارتاپی را به دست خارجیها دادهاند.»
این روزنامهنگار کارنگ درباره حضور اروپاییها در اکسپند نورثاستار امسال میگوید: «نکته قابل توجه ماجرا اینجاست که اروپاییها امسال یکی از قدرتمندترین و بزرگترین حضورهای خود را در بخش اکسپند نورثاستار داشتهاند. بیش از ۴۵۰ استارتاپ و بیش از هزار SME اروپایی در کنار صدها سرمایهگذار از بیش از ۳۵ کشور این قاره نشان میدهد که استارتاپها و ایدهپردازان اروپایی برای گرفتن بازار و البته سرمایههای خطرپذیر منطقه برنامههای جاهطلبانهای دارند. نمیتوان گفت شرکتهای ایرانی مستقر در دبی چقدر امکان و فرصت استفاده از توجه اماراتیها به این حوزهها را دارند، اما با قاطعیت میتوان گفت در حوزههایی مانند نرمافزار و زیرساخت و هوش مصنوعی عملاً دیگر فرصت خاصی برای استارتاپهای ایرانی در دبی وجود ندارد. هندیها و اروپاییها چنان بازار مستعد این بخشها را در سالهای گذشته قرق کردهاند که کمتر کشوری توان رقابت با آنها را دارد.»
تمایز شبکهسازی در اکسپند نورثاستار
مینا حاجی، سردبیر ماهنامه عصر تراکنش نیز در راستای حضور خود در سومین روز برگزاری اکسپند نورثاستار، نکات مثبت و موضوعات مطرح در این رویداد را بررسی قرار میدهد.
حاجی درباره موضوعات اکسپند نورثاستار جیتکس ۲۰۲۴ مینویسد: «امروز، سهشنبه ۲۴ مهرماه به سومین روز از اکسپند نورثاستار در جیتکس ۲۰۲۴ آمدیم. جایی که در این دوره از آن درباره آینده چهار چیز صحبت میشود: پول، سیاره زمین، بلاکچین و رسانه! بله، ظاهراً همینقدر نامتجانس! به عبارت دیگر، اکسپند نورثاستار بخشی به موازات جیتکسگلوبال است که استارتاپها و کسبوکارهای جدید و فناورانه در آن قرار دارند.»
او درباره تفاوت اکسپند نورثاستار با دیگر سالنهای جیتکس ۲۰۲۴ میگوید: «شاید اولین نکته مثبت اکسپند نورثاستار نسبت به سالنهای جیتکسگلوبال، تمایز در شبکهسازی و پررنگ بودن اهمیت شبکهسازی برای افراد است؛ اینجا ارتباط گرفتن با کسبوکارها راحتتر است که البته دلیلش هم تا حد زیادی مشخص است: «مقیاس کسبوکارهای موجود» که عموماً نوپا یا جوان بوده و به دنبال معرفی خود و گرفتن ارتباط با افراد با اهداف مختلف هستند. این اهداف از جلب توجه احتمالی یک سرمایهگذار میتواند باشد تا پیدا کردن مشتریهای احتمالی یا حتی پیدا کردن همراهانی که آنها را در ادامه مسیر در کسبوکارشان همراهی کنند.»
سردبیر عصر تراکنش در ادامه بیان میکند: «از کلیت و اهمیت جنبوجوش شبکهسازی در نورثاستار که بگذریم، چیزی که در بدو ورود به این بخش قابل مشاهده است، حضور پررنگ کره جنوبی است که کسبوکارهای متعددی در حوزههای رمزارز، هوش مصنوعی، آموزش از طریق متاورس و غیره به نمایندگی از این کشور حضور دارند. احتمالاً در سالهای آینده باید شاهد سهمخواهی جدی برندهای کرهای در این صنایع در دنیا یا حداقل در منطقه باشیم.»
حاجی اضافه میکند: «با وجود دستهبندی کلی چهاربخشی اکسپند نورثاستار، همچنان نمایندگانی از بخشهای مختلف حضور دارند که البته اینجا هم هوش مصنوعی مثل جیتکسگلوبال حرف اول را میزند، ولی تنوع سایر حوزهها در اکسپند نورثاستار بهمراتب بسیار بیشتر از جیتکسگلوبال است؛ از بلاکچین، متاورس و وب ۳.۰ گرفته تا هلثتک، پراپتک، امبدد فایننس، زیرساختهای دیجیتال مالی و غیره.»
او درباره تعدد شرکتها و حوزههای فعال در اکسپند نورثاستار گفت: «برای اینکه متوجه گستردگی و تعدد شرکتهای حاضر در این بخش بشوید باید بگویم که ۱۸۰۰ استارتاپ در بخش اکسپند نورثاستار حضور دارند و فقط کافی است سری به اپلیکیشن جیتکس بزنید تا با تنوع حوزههای این کسبوکارها آشنا شوید. طبق اطلاعاتی که در اپلیکیشن جیتکس ارائه شده، در اکسپند نورثاستار بیش از ۱۵۰ شرکت فقط در دستهبندی فینتک و دیجیتالفایننس حضور دارند. ناگفته نماند که با یک نگاه اجمالی میتوان دریافت که اغلب این کسبوکارها بهصورت B2B فعالیت میکنند و عموماً راهحلها و زیرساختهای دیجیتال را در اختیار دیگر کسبوکارها قرار میدهند.»
مینا حاجی در پایان بیان میکند: «بهعنوان سخن پایانی از مشاهدات امروزم باید بگویم با وجود درخشش و تمایز هوش مصنوعی در جایجای اکسپند نورثاستار، شاید بتوان پراپتک را ستاره این بخش دانست؛ انواع کسبوکارهای حوزه پراپتک که با هدف بالا بردن بهرهوری فعالیتهای سنتی در صنعت املاک و ساختمان در سالهای اخیر شکل گرفتهاند. عمده کسبوکارهای پراپتکی حاضر در اکسپند نورثاستار از کسبوکارهای متعلق به خود امارات متحده بودند و این موضوع نشان از اهمیت پراپتک برای امارات دارد.»
رویداد نورثاستار کارنامه کجاست؟
رضا قربانی، مدیرعامل کارخانه نوآوری رسانه راهکار، درباره رویداد آینده پول که در اکسپند نورثاستار برگزار میشود، صحبت میکند.
او در اینباره میگوید: «آینده پول موضوعی است که ما پیش از این نیز در ماهنامه عصر تراکنش، راه پرداخت، کارنگ و رویدادهای مختلف به آن پرداختهایم. نکتهای که در استیج آینده پول وجود دارد این است که این رویداد را اکسپند نورثاستار با همکاری ماهنامهای با عنوان MEA Finance برگزار میکند. این رویداد بخشی از فینتکسرج است. نکته دیگری که وجود دارد این است که اکسپند نورثاستار مانند ظرفی عمل میکند که مظروفهای متعددی را میپذیرد و همکاری این رویداد با رسانههای متعدد که در جایجای نمایشگاه نیز مشخص است، بسیار قابل توجه است. این موضوع که یک رسانه محتوای تخصصی خود را در فضای فینتکسرج درباره یک موضوع مشخص با عنوان آینده پول در یک استیج ارائه میکند، جالب و قابل توجه است.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/keyb