کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
روز گذشته سخنگوی دولت اعلام کرد که پس از بررسی همه جوانب و دریافت نظرات کارشناسی، تصمیم گرفته شد که ایران در اکسپوی 2025 که در اوساکای ژاپن برگزار میشود، شرکت نکند.
در این میان، بسیاری از افراد به این موضوع اشاره کردند که ایران فرصتی بزرگ را برای تعامل و معرفی دستاوردهای خود به جهان و همچنین تقویت دیپلماسی از دست داده است.
اما با خواندن این اظهارات و ابراز تأسفها در خصوص این تصمیم، سوالی مطرح میشود: دستاوردهای حداقل دو دوره گذشته اکسپو برای ایران چه بوده است؟
اگر کمی به تاریخچه اکسپو نگاه کنیم، این نمایشگاه اولین بار در سال 1851 در لندن آغاز به کار کرد و ایران بهطور معمول حضور پررنگی در آن داشته است. اکسپو، نمایشگاهی است که بهطور معمول هر پنج سال یکبار در یک شهر از جهان برگزار میشود و کشورهای مختلف با پاویونهایی که نمادی از موضوع رویداد و نمایشی از فرهنگ و دستاوردهای کشورشان هستند، به مدت شش ماه در عرصه جهانی حضور پیدا میکنند.
این نمایشگاهها بهطور معمول میلیونها بازدیدکننده از سراسر جهان جذب میکنند. دبی اولین شهری در خاورمیانه بود که در دوره گذشته میزبان اکسپو بود. اکسپو دبی قرار بود در سال 2020 برگزار شود، اما به دلیل همهگیری کرونا یک سال تأخیر داشت و علیرغم نگرانیها از شیوع ویروس، دبی توانست یکی از موفقترین اکسپوهای تاریخ را رقم بزند و در طول شش ماه برگزاری آن، 24 میلیون بازدیدکننده را جذب کند.
اکسپوی ژاپن که قرار است از فروردین 2025 آغاز شود، طبق پیشبینیها میزبان 28 میلیون بازدیدکننده خواهد بود و شاید این فرصت مناسبی بود که ایران میتوانست از دستاوردها و ارتباطات جهانی خود بهرهبرداری کند. اما سوال اینجاست: آیا در اکسپوهای گذشته از این فرصتها بهرهبرداری کردهایم؟ آیا تفاوتی بین حضور ما در این رویدادها و عدم حضور در آنها وجود دارد؟
اگر بخواهیم در خصوص فرصتهای اکسپو و حضور در مجامع بینالمللی صحبت کنیم، باید بگوییم که چنین فرصتهایی بسیار زیاد است. مگر شرکتهای ایرانی در نمایشگاههایی مانند جیتکس حضور ندارند؟ دستاوردهای بینالمللی آنها چه بوده و آیا دریچه جدیدی با این نحوه حضور گشودهایم که حالا قصد داریم در اکسپو این کار را انجام دهیم؟
اگر به اکسپوی اوساکا اشاره کنیم، در شرایط کنونی حکمرانی در کشور، این سوال مطرح میشود که در کدام یک از بخشهای اصلی این اکسپو دستاوردهایی برای عرضه داریم؟ شعار اکسپوی اوساکا «طراحی جامعه آینده برای زندگیهای ما» است. حال، در شرایط کنونی کشور، مهمترین دستاوردهای ما برای بهبود زندگی شهروندان ایرانی چه بوده که بخواهیم آنها را به جهان معرفی کنیم؟
از نظر محیطزیستی، کشور ما با مشکلاتی چون آلودگی شدید هوا و خشکسالی مواجه است و هیچ چشمانداز و راهکاری برای آنها تعریف نشده است. در شرایط اقتصادی، با رکود تورمی افسارگسیخته روبهرو هستیم و تحریمها عملاً اقتصاد ایران را تحت فشار قرار داده است. در زمینه تأمین زیرساختهای حیاتی مانند آب، برق و اینترنت با چالشهای جدی مواجه هستیم. در چنین وضعیتی، در اکسپو قصد داریم کدام الگو را برای آینده جهان به نمایش بگذاریم؟
بنابراین، با توجه به شرایط موجود، شاید عدم حضور ایران در اکسپوی ژاپن تصمیمی عاقلانهتر از حضور در آن باشد. اگر بتوانیم برای اکسپو برنامهریزی درستی داشته باشیم، قطعا میتواند بهترین فرصت برای حضور کشور عزیزمان در یک فضای بینالمللی و جهانی باشد. اما تجربه اکسپوی حداقل دو دوره گذشته نشان داد که عدم حضور از یک حضور بیکیفیت آسیب و هزینه کمتری برای کشور به همراه خواهد داشت.
در سال 2030، ریاض بهعنوان دومین شهر در خاورمیانه میزبان اکسپو خواهد بود. شاید بهجای حسرت اکسپوی اوساکا، بهتر باشد از همین امروز خود را برای حضور موفق در ریاض آماده کنیم تا در آینده حسرت عدم حضور در این نمایشگاه بهدلیل فرصتهای موجود، دوچندان نشود.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/4dmw