یکی از مهم‌ترین و شاید رکن اساسی پلتفرم‌های لندتک، موضوع اعتبارسنجی آنهاست که در نهایت بر میزان ریسک و نرخ نکول پلتفرم‌ها تأثیرگذار است. مسئله‌ای که در سیستم بانکی کشور مغفول مانده و نیاز به بهبود اساسی دارد.
اهمیت اعتبارسنجی در شبکه بانکی و حوزه لندتک به حدی است که امروزه تعداد زیادی از پلتفرم‌ها را در سراسر دنیا می‌توان یافت که تمرکز خود را بر این حوزه خاص گذاشته و با استفاده از فناوری روز، رفتار مشتریان را بررسی و بر اساس آن برای افراد یک رتبه اعتباری در نظر می‌گیرند که باتوجه به رفتار آینده شخص قابل تغییر است. در ایران اما به دلیل نبود یک سیستم اعتبارسنجی یکپارچه و حرفه‌ای رفتار اعتباری افراد در یک پلتفرم لندتک از آن مجموعه فراتر نمی‌رود؛ بنابراین افرادی که رفتار اعتباری مناسبی ندارند، می‌توانند از پلتفرم‌های مختلف لندتک خدمات دریافت کرده و نرخ نکول پلتفرم‌ها را افزایش دهند و آنها را متضرر کنند.
شاید یکی از راه‌حل‌های مقابله لندتک‌ها با این موضوع، نوعی هم‌افزایی در به اشتراک‌گذاری فهرست افرادی است که رفتار اعتباری مناسبی ندارند تا از این طریق بتوانند ریسک و نرخ نکول خود را کاهش دهند.
مدیران چند پلتفرم لندتک با تشکیل فهرست سیاه مشترک موافق‌اند و معتقدند این موضوع تأثیر بسزایی در بهبود رفتار اعتباری کاربران دارد و در واقع نوعی فرهنگ‌سازی است.
مهدی مؤمنی، مدیرعامل ازکی‌وام با تأکید بر نبود یک شرکت یا مؤسسه مدرن و کارآمد اعتبارسنجی در ایران با تشکیل یک فهرست سیاه مشترک میان لندتک‌ها موافق بوده و توضیح می‌دهد: «برای تشکیل چنین فهرست سیاهی باید یک کنسرسیوم بدون سوگیری و منفعت‌پذیری از شرکت‌ها تشکیل شود که بتواند بدون جهت‌گیری و با حفظ امنیت، اطلاعات را در اختیار لندتک‌ها بگذارد.»
او در خصوص نقش رگولاتور در تشکیل یک فهرست سیاه مشترک با بیان اینکه تا به اینجای کار رگولاتور نقش سازنده و مؤثری نداشته است، توضیح می‌دهد: «از آنجا که فعالیت رگولاتوری در کشور ما به‌جای اینکه پسینی باشد، پیشینی است، شاید بهتر باشد رگولاتور را درگیر این موضوع نکنیم؛ چراکه اثر مثبتی بر این موضوع نخواهد داشت.»
به گفته احمد افتخاری، مدیرعامل آپسان، این شرکت از اولین کسب‌وکارهای لندتکی بود که در خصوص اشتراک مشتریان بدحساب یا به عبارتی تشکیل یک فهرست سیاه مشترک با سایر بازیگران این حوزه مذاکره کرد. افتخاری در این باره می‌گوید: «ما بر این باوریم که این تعامل هرچند با سطح پایین و اولیه اگر صورت پذیرد، موجب اعتمادسازی و تسهیل تشریک مساعی لندتک‌ها در کنار یکدیگر خواهد بود.
ضمن اینکه منافع بازیگران نیز تضمین می‌شود. اگر خوش‌بین و آینده‌نگر باشیم، این کنسرسیوم نهایتاً باعث ایجاد یک پلتفرم اعتبارسنجی پویا و چابک خواهد شد.»
او با بیان اینکه درگیر کردن رگولاتور در این سطح لزومی ندارد، عنوان می‌کند: «این تنها یک تعامل میان چند کسب‌وکار هم‌صنف جهت بستن راه‌های دور زدن و سوءاستفاده توسط کاربران است و مداخله اساسی در بازار ندارد که حتی نظر رگولاتور را جلب کند.»
به گفته امیر حق‌رنجبر، مدیرعامل لندو با توجه به اینکه در حال حاضر زیرساخت‌های اعتبارسنجی و گزارش‌های اعتباری خلأهایی دارد، ایجاد یک فهرست سیاه مشترک میان پلتفرم‌های لندتک قدرت آنها را افزایش می‌دهد. افزایش هزینه نکول کاربران در پلتفرم‌های لندتکی رفتار اعتباری آنها را بهبود می‌بخشد؛ یکی از این هزینه‌ها ایجاد محدودیت در استفاده از خدمات پلتفرم‌های لندتک در صورت نکول کاربر در یکی از این پلتفرم‌هاست.
به عقیده حق‌رنجبر اگر رگولاتوری را درگیر این قضیه کنیم، احتمالاً پروژه با شکست مواجه می‌شود. او در خصوص نقش رگولاتور در تهیه یک فهرست سیاه مشترک می‌گوید: «ایجاد یک فهرست سیاه مشترک از کاربرانی با رفتار اعتباری نامناسب یک قرارداد داخلی در میان لندتک‌هاست و نیازی به ورود رگولاتور در این سطح نیست.»
حق‌رنجبر در خصوص حفظ حریم شخصی کاربران ضمن اجرای پروژه فهرست سیاه معتقد است که اگر در ابتدای مشارکت کاربران در پلتفرم‌های لندتک، موضوع فهرست سیاه را با آنها مطرح کرده و تأییدشان را بگیریم که در صورت بروز هر رفتار اعتباری نامناسب، نام آنها در فهرست سیاه ثبت و در میان همه پلتفرم‌ها به اشتراک گذاشته می‌شود، مشکلی در مورد حریم خصوصی هم پیش نمی‌آید.
سعید نوروزی، مدیر توسعه کسب‌وکار اعتبار BNPL دیجی‌پی با تأکید براینکه دیجی‌پی یکی از ایده‌پردازان و حامی طرح «اشتراک‌گذاری فهرست مشتریان پرخطر بین لندتک‌ها» بوده است، توضیح می‌دهد: «به اشتراک گذاشتن فهرست مشتریان پرخطر از طرف بازیگران بزرگ حوزه لندتک در کوتاه‌مدت به سود کسب‌وکارهای کوچک‌تر در این حوزه است؛ ولی دیجی‌پی با هدف ایجاد یک فرهنگ اعتباری با تکیه بر اعتبارسنجی واقع‌گرایانه در بلندمدت برای متقاضیان استفاده از خدمات لندتک در این صنعت، علاقه‌مند به همکاری شفاف با تمام همکاران در حوزه لندتک کشور است.»
او ادامه می‌دهد: «ایجاد محدودیت در دسترسی به خدمات مشابه در این صنعت برای مشتریان پرخطر، ضمن کمک به فرهنگ‌سازی در ساخت رفتار اعتباری سالم برای مخاطبان این صنعت، به مدیریت نرخ نکول و پایداری کسب‌وکارهای این صنعت کمک بسزایی خواهد کرد.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/4w4k
