کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
ملیکا زیارتنیا متولد ۱۳۶۹ است و کارشناسی حقوق دارد. خودش میگوید همیشه برای یافتن مسیرهای جدید و بدیع تلاش میکند و یکی از خصوصیات بارزش استمرار در حرکت است. او در خانوادهای بزرگ شده که در صنعت و معدن مشهد فعالند.
او همیشه درگیر موضوعات اکتشاف، استخراج و فرآوری فلزات گرانبها بوده است و به این فکر میکرده که چگونه میتوان در این کسبوکار خانوادگی به عنوان یک زن ارزشآفرینی کرد؟ و اینکه آیا نگاه زنانه میتواند ارزشی به طلا و نقره استخراجشده بیفزاید؟
با همین انگیزه هم برند «پارسیس» را خلق میکند تا به مشتریانش سودی فراتر از رشد قیمت فلزات گرانبها برساند. او به دنبال معرفی هنر ایرانی و نمایش قابلیت ترکیب این هنر با طراحیهای مدرن و سبک زندگی جدید است. زیارتنیا میگوید محصولات سنتی و کمکیفیت بازار فلزات گرانبها و همچنین فرایندهای تولید و فروش سنتی، از موانع بزرگ پیش روی کسبوکارش هستند.
پارسیس چگونه کارش را شروع کرد و دقیقا چهکار میکند؟
ما بخشی از یک گروه صنعتی معدنی به اسم «زرمهر مالیک» هستیم که اولین شرکتی است که به صورت خصوصی مجوز فعالیت در زمینه فلزات گرانبها را از اکتشاف و استخراج تا فرآوری داراست. این مجموعه دانشبنیان است و برای همه فرایندهای خاص خود، روشهای نوآورانه و منحصربهفرد دارد.
به صورتی که زرمهر مارلیک اولین شرکتی بود که توانست در بخش تولید شمشهای فلزات گرانبها به بالاترین خلوص در ایران دست پیدا کند. پیش از فعالیت زرمهر مارلیک، شمشهای فرآوریشده دارای خلوص ۳-۹ بودند، اما ما توانستیم به خلوص ۴-۹ دست پیدا کنیم.
همین اتفاق، کیفیت مواد اولیه مورد استفاده شرکت پارسیس را متفاوت کرده. از طرفی تلاش من این بوده تا با تکیه بر هنر اصیل ایرانی، محصولات نقره مصرفی مورد اقبال عموم را تولید کنم و برند پارسیس هم به همین دلیل ایجاد شد. پارسیس یک برند نقره ایرانی ثبتشده در 163 کشور جهان است و ما از ابتدا فعالیت خود را بر پایه برندینگ آغاز کردیم.
چه شد که تصمیم به راهاندازی این کسبوکار گرفتید؟
مدل فعالیتهای شرکت زرمهر مارلیک، مردانه، جدی، خشن و صنعتی بود و با توجه به اینکه بیزینس خانوادگیمان بود، دلم میخواست ظرافت و لطافت زنانه را وارد این فرایند کنم تا محصولات خودمان که از کیفیت مواد اولیه آن کاملا مطمئن بودم، تبدیل به محصول نهایی شود و به دست مصرفکننده برسد.
از آنجا که به طراحی نیز علاقه داشتم، تصمیم گرفتم در مسیر تولید محصولات قابلاستفاده مثل ظروف، وسایل خانه، آیینه و شمعدان و زیورآلات حرکت کنم. پارسیس در اصل روح و ذوق زنانه را به این کسبوکار خشن صنعتی میدمید و ترکیب هنر ایرانی و طراحیها و فرایندهای مدرن منجر به تولید محصولاتی میشد که عشق و آرامش در آن جریان داشت.
چگونه از بازار فروش خود مطمئن شدید؟ بالاخره تولید نقرهجات کاری است که بسیاری دیگر نیز انجام میدهند و رقابت در آن تنگاتنگ و سنگین است.
بله، رقابت سختی بود، زیرا اولا نوع عملکرد فعالان بازار فلزات گرانبها، مخصوصا نقره، در تمام مراحل طراحی، تولید، فروش و خدمات پس از فروش و حتی طراحی فروشگاهها کاملا سنتی است و ثانیا در بازار فلزات گرانبها مشتریان وفادارند و همیشه فردی مورد وثوق برای خرید پیدا میکنند و مشتری او باقی میمانند.
این مسیر جذب مشتری را برای ما دشوار میکرد. به همین دلیل ما همزمان از چند وجه تلاش کردیم مشتریان بیشتری جذب کنیم. در بخش اول استفاده از طراحان خلاق دارای تخصص را برای تولید محصول ملاک کار قرار دادیم. این مهم را در طراحی گالریها و اطلاعاتی که فروشندگان ما در اختیار خریداران میگذارند نیز رعایت کردیم.
در بخش دیگر ما به سمت تضمین کیفیت کالا رفتیم. چون ما از مواد اولیه زرمهر مارلیک استفاده میکنیم، و به صددرصد فرایند کشف، استخراج و فرآوری فلزات مطمئن هستیم، برای محصولاتمان تضمین بازخرید قرار دادیم. هر زمانی که مشتریان پارسیس تصمیم بگیرند محصولات ما را بفروشند، اولین خریدار این محصولات خود پارسیس است.
این کاری منحصربهفرد در این صنعت بود که میتوانست خاطر مشتریان را از کیفیت کالاهای پارسیس آسوده کند و کمکم اعتباری برای برند پارسیس به ارمغان آورد. اگرچه در ابتدای کار جذب مشتری برای ما سخت بود، اما با صبر و حوصله و تلاش توانستیم بخش خوبی از بازار نقره را به دست بیاوریم.
وقتی از نقره، مخصوصا ظروف نقره، حرف میزنیم، معمولا تصور بر این است که افراد سنتی میانسال یا کهنسال مخاطب آن هستند. برای تغییر این دیدگاه چه راهحلی در پیش گرفتید؟
بله، متأسفانه وقتی از نقره حرف میزنیم بیشتر زنان مسن در ذهن افراد به عنوان مشتری شکل میگیرند. اما تیم پارسیس با مطالعه سبک زندگی مشتریان سنتی و مدرن، سلیقه آنها را بررسی میکند و سعی دارد با طراحهای متنوع، سه گروه از مشتریان موجود را جذب کند؛ بعضی از محصولات ما کاملا سنتی و برخی ترکیبی از سنت و مدرنیته و برخی دیگر مدرن هستند. این باعث اقبال بیشتر مشتریان به محصولات ما میشود.
در حال حاضر چند نفر در مجموعه شما فعال هستند؟
پارسیس حدود ۲۰ نفر کارمند و طراح دارد. البته برای طراحی بعضی از مجموعهها افراد دیگری نیز به ما ملحق میشوند. یک گالری فعال نقره در تهران و دو شعبه هم در مشهد داریم. بهزودی شعبه دوم تهران و شعبه شیراز را نیز راهاندازی میکنیم. در دوره شیوع کرونا و تعطیلی کسبوکارها فروش آنلاین هم داشتیم ولی بعضی محصولاتمان مانند آینه و شمعدان فروش آنلاین کمتری داشتند. افراد یک بار در زندگیشان این کالا را میخرند و ترجیح میدهند آن را از نزدیک ببینند.
چنین برمیآید که صنعت نقره، صنعتی مردانه باشد. به عنوان زنی که در این بخش کسبوکاری را اداره میکند، تا به حال مشکلی داشتهاید؟
بله، متأسفانه من هم مانند اکثر زنان در کسبوکارهای مختلف، مشکلاتی از این دست داشتهام. هم زنی بودم که وارد صنعتی مردانه شده بود و باید با حجرهداران و تولیدکنندگان بازار سروکله میزد، هم سنم کم بود و کسی مرا جدی نمیگرفت.
بارها از بسیاری از فعالان صنعت شنیدم که این دختربچه در این کسبوکار چه میکند؟ این جدی گرفته نشدن باعث میشد بهسختی بتوانم نیروی متخصص مورد نیازم را استخدام کنم، زیرا اکثر استادکاران این صنعت، از من مسنتر هستند و علاقهای به همکاری با من ندارند. حتی یکبار بعد از اینکه با شخصی مصاحبه استخدام انجام دادم، از من پرسید: «خانم زیارتنیای بزرگ کی تشریف میآورند؟»
فارغ از دردسرهای اینچنینی، در کسبوکار خود با چه مشکلاتی دستوپنجه نرم میکنید؟
بزرگترین مشکلی که پارسیس و کسبوکارهای مشابه ما با آن مواجهند، مشکل قوانین دستوپاگیر و محدودکننده است که باعث شده صنعت فلزات گرانبها در ایران به صورت زیرزمینی رشد کند و تولیدکنندگان توانی برای ارائه محصولات جدید و خلاقانه نداشته باشند. در کشوری مثل ترکیه تا چندین سال پیش صنعتی به اسم صنعت طلا و نقره وجود نداشت و بازار ترکیه در دستان ایتالیا بود.
ولی چندی پیش که ترکیه تصمیم گرفت در این صنعت صاحبنام شود، تمامی قوانین کشور در راستای تسهیل این مسیر تدوین شدند. اکنون ترکیه بازار طراحی و تولید طلا و جواهر دنیا را از آن خود کرده است. من فکر میکنم اگر اصلاح قوانین صورت بگیرد، کسبوکار من و همه همکارانم در این صنعت جهش بزرگی را تجربه خواهد کرد.