کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانه‌ای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبه‌ها منتشر می‌شود و وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی‌اش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش می‌دهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
نشریه «فوربز» در گزارشی با همکاری شرکت OnePoll، به بررسی عادات مردم آمریکا درباره سرویس‌های پخش آنلاین فیلم و سریال پرداخته است. این گزارش و آمار جالبش موجب شد ما هم تلاش کنیم در ادامه گزارش قبلی «کارنگ» از نتفلیکس، گزارشی مشابه آن درباره کاربران شبکه نمایش خانگی تهیه کنیم، اما در این مسیر به مشکل بزرگی برخوردیم که همان شفاف نبودن پلتفرم‌های ایرانی است. آخرین گزارش در دسترس از سرویس‌های VOD ایرانی که تنها داده مستقیم در این فضاست، گزارش عملکرد شرکت «فناوران ایده‌پرداز صبا» است. برای مثال داده‌ای از تعداد کاربران پلتفرم‌های «فیلیمو»، «نماوا» و «فیلم‌نت» در دسترس نیست و در گزارشی درآمد فعلی و سود این سرویس‌ها اعلام نشده است.
در دنیا چه خبر است؟
براساس گزارش فوربز، ارزش فعلی صنعت رسانه‌های تعاملی اشتراکی در دنیا ۵۴۴ میلیارد دلار است و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد این رقم تا سال ۲۰۳۰ به ۱۹۰۲ میلیارد دلار افزایش می‌یابد.
همان‌طور که انتظار داریم نتفلیکس با ۲۴۷ میلیون کاربر، انتخاب اول کسانی است که می‌خواهند به‌صورت آنلاین فیلم و سریال ببینند. بعد از آن «آمازون‌پرایم» و «دیزنی‌پلاس» با ۲۰۰ و ۱۵۰ میلیون کاربر در رده دوم و سوم رسانه‌های تعاملی قرار دارند. با این حال اگر این دو را کنار بگذاریم، نتفلیکس به اندازه باقی سرویس‌های پخش آنلاین درآمد دارد.
طبق گفته LatentView، حدود ۹۵ درصد خانوارهای ایالات متحده، مشترک حداقل یک سرویس VOD هستند و به‌طور میانگین به ۵.۲ سرویس پخش مختلف؛ ازجمله تلویزیون آنلاین، سرویس بدون تبلیغات و VOD دارای تبلیغات دسترسی دارند.
از طرفی نتفلیکس تا سال ۱۳۹۴ (۲۰۱۶) در ایران فیلتر نبود، بلکه خود شرکت فعالیتش در ایران را تحریم کرده بود. در آن سال مدیران نتفلیکس اعلام کردند علاوه‌بر شصت کشوری که در آن فعال بودند ۱۳۰ کشور دیگر ازجمله ایران به فهرست گیرندگان خدمات آنها اضافه شده است. اما بعد از باز شدن نتفلیکس در ایران، دولت به‌سرعت آن را فیلتر کرد، زیرا معتقد بود محتوای اغلب فیلم‌ها و سریال‌های این شبکه با توجه به قوانین موجود در ایران قابل پخش نیست. همچنین رقیب جدی شبکه‌های نمایش خانگی ایرانی، مانند فیلیمو و نماوا خواهد بود.
در حالی که تعداد مشترکان فیلیمو و نماوا از دو میلیون کاربر بیشتر نیست، در گزارشی که «ساترا» در سال ۱۴۰۰ ارائه داده اشاره کرده که نتفلیکس در ایران ۹ میلیون کاربر فعال دارد.
از ایران چه خبر؟ هیچ
همان‌طور که گفته شد خود سرویس‌های پخش آنلاین داخلی تا کنون گزارش دقیقی از فعالیت خود منتشر نکرده‌‌اند. شرکت‌های آماری با توجه به نظرسنجی‌های عمومی یا هر روش آماری دیگری تصویری از این صنعت در ایران ارائه داده‌اند، اما تا زمانی که خود پلتفرم‌ها یا حداقل رهبران این صنعت گزارشی ندهند، تحلیل و مقایسه و در نهایت رشد آنها ناممکن است.
براساس گزارش شرکت تحقیقات بازار نکس‌لوکس، ضریب نفوذ شبکه نمایش خانگی در ایران در شهریور ۱۴۰۲ برابر با ۱۳.۶ درصد بوده، ولی ضریب نفوذ محتوای تولیدی این پلتفرم‌ها ۶۰ درصد است که نشان می‌دهد بیشتر مردم این محتواها را با روش‌های غیرقانونی می‌بینند. در کل این گزارش نشان می‌دهد کاربران ترجیح می‌دهند برای تماشای محتوا، حق اشتراک پرداخت نکنند. همچنین فقط ۱.۷ درصد از افراد جامعه بیشتر از هفت ساعت در هفته را به تماشای محتوای این پلتفرم‌ها اختصاص می‌دهند.
صنعت نمایش خانگی هنوز در مسیر آزمون و خطا و توسعه قدم برمی‌دارد، اما بسیار مهم است که به اهمیت داده و برنامه‌ریزی براساس این داده‌ها توجه شود. تمام بازیگران بزرگ این صنعت هر سال گزارش دقیقی از عملکرد خود، چه سودده و چه ضررده، منتشر می‌کنند و طبق آن تغییراتی در برنامه‌هایشان می‌دهند که از قضا این تغییر برنامه‌ها هم به‌صورت عمومی است.
نتفلیکس محتوایی را که قرار است تا چند سال آینده منتشر کند اعلام کرده؛ در حالی که مخاطبان فیلیمو حتی نمی‌دانند شش ماه آینده قرار است چه سریالی منتشر شود. قدم اول برای اینکه مخاطب ما را جدی بگیرد این است که ما خود را جدی بگیریم و این جدیت را نشان دهیم.
چه بخواهیم و چه نخواهیم، چه فیلترینگ نتفلیکس و شبکه‌های مشابه آن ادامه یابد یا نه، این سرویس‌ها رقیب اصلی شبکه نمایش خانگی هستند.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/2des
