بیشترین خسارت کرونا به این بازار تحمیل شد

سال ۹۸ نمی‌توانست برای گردشگری ورودی کشور بدتر از این باشد! درست در موقعی که گردشگری به سهم هفت درصدی از اقتصاد کشور رسیده بود کرونا آمد و هرچه فعالان این حوزه طی سالیان رشته بودند را پنبه کرد. حالا آن‌ها مانده‌اند و خسارت‌های کلانی که جبرانش سال‌ها طول می‌کشد.

ترمه تراول یکی از استارتاپ‌های حوزه گردشگری ورودی است که با خسارت‌‌های کرونا دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. بنیانگذاران آن که سودای تغییر تصویر ایران در ذهن مردم جهان را داشتند، حالا منتظرند سایه شوم این ویروس دست از سرشان بردارد تا دوباره گردشگران خارجی را مهمان جاذبه‌های ایران کنند.

پای صحبت‌های عرفان صالحی مدیرعامل ترمه تراول نشستیم تا تاثیر کرونا بر گردشگری ورودی را بررسی کنیم و البته با فعالیت‌های این استارتاپ آشنا شویم.

ایده شکل‌گیری ترمه تراول از کجا شکل گرفت؟

علاقه شخصی من حوزه گردشگری بود، بعد از اتمام تحصیل تصمیم گرفتم ایران و دیگر کشورهای جهان را بگردم. در سفرهای خارجی متوجه نگاه غلط مردم کشورهای مختلف نسبت به ایران شدم. در واقع تصویری که رسانه‌های خارجی خصوصا رسانه‌های غربی از ایران نشان می‌دهند با واقعیت جاری کشور ما متفاوت است. 

سعی می‌کردم در آن سفرها نگاه انسان‌ها را به ایران عوض کنم و زمانی که به ایران بازگشتم تصمیم گرفتم فعالیت جدی‌تری در این خصوص انجام دهم. به این صورت که هم ایران را معرفی کنم و هم کسب‌وکار خود را به گردشگری اختصاص دهم. در آن زمان شرایط اینکه کاری را راه بیندازم نداشتم و به این نتیجه رسیدم که در ابتدا بهتر است در یکی از فعالیت‌های حوزه گردشگری مشغول شوم. یک‌ سالی در یک آژانس بودم و کارم را با تولید محتوا شروع کردم. به مراتب ارتقا پیدا می‌کردم و تقریبا در آن زمان تمام بخش‌های شرکت از جمله مارکتینگ را تجربه کردم.

اواخر سال ۹۷ آماده راه‌اندازی کسب‌وکار شخصی خودم بودم. با همکاری دوستان دیگری که هرکدام در بخشی سهیم شدند، ترمه تراول را آماده کردیم. گردشگران به خدمات سریع و دسترسی آسان به آن خدمات احتیاج دارند و به همین دلیل ما همه سرویس‌هایی که یک گردشگر نیاز دارد را در یک مجموعه جمع کردیم و در اختیار آن‌ها قرار می‌دهیم.

در نهایت، فروردین سال ۹۸ ترمه تراول را راه‌اندازی کردیم و پس از یکی دو ماه فعالیت، اولین مسافران خارجی خود را داشتیم. به مرور به تعداد مسافران ما افزوده شد تا جایی که از تمام قاره‌ها مسافران به ایران آمدند.

چشم‌انداز مالی شما به چه صورت بود؟

از همان ابتدا، کار ما بازخورد خوبی داشت و تقریبا در ۶ ماه گردش مالی ۵۰ هزار یورویی داشتیم. هنگام شروع پروژه اما جذب سرمایه نداشتیم و با مبلغی که خودمان روی هم جمع کردیم استارت زدیم. بقیه کار هم به دانش فنی خودمان برمی‌گشت و اطلاعاتی که جمع‌آوری می‌کردیم.

در این مدت شش ماهه چه تعداد گردشگری ورودی جذب کردید؟

از زمان شروع به کار، بیش از ‍۱۰۰ گردشگر ورودی داشتیم و امروز که کرونا آمده این رقم به صفر رسیده است. البته ما هم سرویس‌های داخلی داریم و هم سرویس‌های خارجی اما در هر حال اوضاع گردشگری داخلی هم مطلوب نیست.

این روزها که مسافر ندارید فعالیت‌های خود را به چه سمت و سویی بردید؟

طبیعتا در این مدت به دلیل اینکه درآمدی نداریم مقداری از سود حاصل از همان شش ماه را روی سایت و محتوای خود سرمایه‌گذاری کرده‌ایم.

برویم سراغ گردشگری ورودی، این حوزه گردشگری کشور پس از کرونا چه آسیبی دید؟

البته ما قبل از کرونا هم روند نزولی داشتیم. از پاییز همان سال که  اعتراضات آبان، قطعی ۱۰ روزه اینترنت و ماجراهای یکی، دو ماه بعد آن اتفاق افتاد، کم‌کم از تعداد مسافران کاسته شد تا اینکه کرونا آمد و شمشیر را از رو بست و به هیچ گردشگر خارجی مجوز ورود به کشور نداد.

این مسئله را از دو جنبه باید دید، یکی اینکه ورود گردشگر به کشور متوقف شد و ما علنا نتوانستیم از این راه درآمدی داشته باشیم و مسئله بعد اینکه نیروی کاری که پرورش داده بودیم بیکار شد و بعضی‌ها تصمیم گرفتند حوزه کاری خود را عوض کنند و برای مثال الان به برنامه‌نویس تیم ما از کشور هلند پیشنهاد کار شده است. این یعنی نیروی انسانی را هم داریم از دست می‌دهیم.

 گردشگری ورودی چه سهمی از اقتصاد دیجیتال کشور را می‌تواند برعهده بگیرد؟

 به‌صورت کلی پتانسیل گردشگری ما بسیار زیاد است اما مشکل اساسی اینجاست که ایران در نظام بین‌المللی وجهه خوبی ندارد و تصویر ایران در ذهن مردم جهان یک تصویر سیاسی است.

محتوای داخلی گردشگری به شکل بسیار خوبی انجام می شود اما چون وجهه ایران بد است این محتوای خوب هم از دست می‌‌رود. اگر ما فقط کلمه ایران را به انگلیسی سرچ کنیم خبرهایی که صفحه اول گوگل نمایش می‌دهد معمولا ضد ایران و یا خلاف واقعیت ایران است. قدرتی که بخش دولتی و حاکمیتی دارد بیشتر از قدرت من به‌عنوان یک فعال گردشگری است. یک فعال گردشگری هرچقدر تلاش کند که محتوای باکیفیت بسازد شاید نتواند تاثیرگذاری آن تغییر رویکرد سیاسی را داشته باشد.

زمانی که توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های مختلف دنیا صورت گرفت، ما شاهد یک جهش در گردشگری ورودی بودیم. چرا که دنیا رویکرد نرم ایران را دیده بود که کشوری است که می‌شود با آن تعامل کرد و خطری آن‌ها را تهدید نمی‌کند. پس به‌نظر من این کار به یک هماهنگی سیاسی، یک کار دولتی نیاز دارد که بتواند آن فضا را به‌نوعی ترویج بکند.

سیاست‌گذار و رگولاتور چه نقشی در وضعیت امروز گردشگری ورودی دارد؟

در یک سطحی توجیه‌پذیر است که گردشگری در دوران کرونا آسیب دیده است چرا که بالاخره ما در سطوح جهانی هم یک سری مقررات داریم اما در یک سطح دیگر می‌بینیم که هیچگونه برنامه‌ریزی برای این موضوع نیست. مثلا زمان‌بندی بگذارند، مقصد‌ها را افزایش دهند،‌ پروتکل بهداشتی را رعایت کنند و…

از گردشگران خارجی پیام دریافت می‌کنیم که چگونه می‌توانیم به ایران سفر کنیم و ما ناچارا پاسخ منفی می‌دهیم. خب اگر مقرراتی وضع بشود می‌توان با رعایت آن، گردشگری را دوباره سرپا کرد.

برنامه و چشم‌انداز مالی امروز شما چیست؟

در حال حاضر برنامه‌ریزی‌هایی انجام داده‌ایم که با بررسی بازارهای مختلف جهانی به‌صورت محلی وارد کشورهای دیگر بشویم. یعنی به جای اینکه یک وبسایت جامع داشته باشیم که تمام کشورهای جهان را هدف بگیریم، در چند کشور که پتانسیل بیشتری دارند تولید محتوا بکنیم و به این صورت گردشگران خارجی را برای سفر به ایران ترغیب کنیم. این کار را هم به کمک افراد محلی آن کشورها انجام می‌دهیم.

 شاید چند سالی طول بکشد که به نقطه‌ای که قبل از کرونا قرار داشتیم برسیم اما از نظر اقتصادی فعالیت کردن توجیه اقتصادی دارد. پیش‌بینی ما این است که بعد از شروع فعالیت ۲۰۰ میلیون تومان درآمد ماهانه خواهیم داشت.