تأمین مالی شرکت‌های لجستیک مسئله است

زنجیره‌های تأمین در اقتصاد کشور ما ساختاری گسسته و غیرمسنجم دارند. ساختارهای فعلی منجر به ناکارآمدی تخصیص منابع شده‌اند و امکان حضور شرکت‌های دارای لجستیک منسجم و به‌هم‌پیوسته را از بین برده‌اند که ماحصل آن افزایش هزینه تمام‌شده کالا و خدمات در اقتصاد کشور است.

مسئله اینجاست که ارتباط ارگانیک در ساختارها وجود ندارد. به دلیل ضعف در تأمین مالی، بنگاه‌ها ناچارند به صورت جداگانه به بانک‌ها برای تأمین سرمایه در گردش مراجعه کنند و همین موضوع امکان حضور شرکت‌های لجستیک منسجم را سلب می‌کند. در حالی که در ساختار بهینه و مطلوب، بنگاه‌ها و حلقه‌های زنجیره به صورت پیوسته توسط شرکت‌های مدیریت زنجیره تأمین در طول یکدیگر فعالیت دارند. زنجیره‌های تأمین در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور به جز صنایع دولتی و شبه‌دولتی، ساختاری غیررسمی، غیرشرکتی و گسسته دارند. در نتیجه حلقه‌های مفقوده در بخش لجستیک کشور، بسیاری از شرکت‌ها ناچارند خودشان سیستم لجستیک راه‌اندازی کنند که هزینه تمام‌شده محصول را برای مصرف‌کننده نهایی افزایش می‌دهد. برای اینکه بتوانیم چنین ساختاری را در بخش‌های مختلف اقتصاد پیاده کنیم، به ارکانی نیاز داریم که یکی از مهم‌ترین آن‌ها بهبود مدیریت زنجیره فیزیکی یا لجستیک هوشمند است. رکن دیگری که این حلقه را تأمین می‌کند، مدیریت اطلاعات و مدیریت جریان مالی زنجیره‌هاست.

الزاماتی برای پیاده‌سازی این ارکان در اقتصاد کشور وجود دارد. برای بهبود زنجیره فیزیکی یا لجستیک جدای از بحث حضور شرکت‌ها و فناوری‌ها و نوآوری‌های آن‌ها، به یک‌سری زیرساخت‌ها احتیاج داریم که از جمله آن‌ها قراردادهای الکترونیک و مقررات خاص لجستیک است که شرکت‌های مدیریت زنجیره تأمین شکل بگیرند و وارد این اکوسیستم شوند. در بحث مدیریت اطلاعات نیز به زیرساخت ملی دیتا در کشور نیازمندیم. برای حمایت از شکل‌گیری زنجیره‌های تأمین یکپارچه و به دنبال آن زیرساخت تبادل دیتا و قوانین و مقررات باید پیاده‌سازی شود. نظام اعتبارسنجی مشتریان نیز حلقه‌ای کلیدی است. در بحث مدیریت جریان مالی باید شیوه‌های تأمین مالی در کشور پذیرفته شود و از نظر قانونی مورد حمایت قرار گیرد. ابزارهای مالی و تجارت الکترونیک مانند اوراق گام یا ابزارهای تجارت الکترونیک مانند برات و سفته الکترونیک به صورت قانونی مورد توجه باشد و بستر مبادله آن ایجاد شود. علاوه بر این شرکت‌های مدیریت مالی زنجیره تأمین به عنوان فین‌تک‌های حوزه لجستیک نیز لازم است حمایت شوند.

اما در خصوص لایه سیاستگذاری و تنظیم‌گری اکوسیستم نیز باید بگویم که در حوزه رگولاتوری، گام‌های اولیه برداشته شده و انتظار می‌رود ظرف ماه‌های آینده این زیرساخت‌ها به طور کامل فراهم ‌شود. به طوری که واحدهای بزرگ تولیدی به جای نیاز به دریافت تسهیلات، اعتبار دریافت کنند و فین‌تک‌هایی که کارشان مدیریت مالی زنجیره است، در طول زنجیره و بر بستر زیرساخت ملی دیتا گردش اعتبار را انجام دهند. اگر چنین شود، مجموعه حلقه‌ها به جای مراجعه به بانک و دریافت تسهیلات، به طور اعتباری روی پلتفرم‌های اختصاصی خود تأمین مالی می‌شوند.

این را بدانیم که توسعه لجستیک هوشمند و مبتنی بر فناوری‌های نوین برای ایجاد ساختار منسجم و مدیریت زنجیره‌های تأمین ضروری است. بنابراین اگر بخواهیم فضایی برای استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان ترسیم کنیم، به نظر می‌رسد این شرکت‌ها در زمینه مدیریت زنجیره‌های تأمین، توسعه طرح‌های خلاق و مبتنی بر فناوری در لجستیک، مدیریت داده، داده‌کاوی و مدیریت مالی زنجیره تأمین توانایی‌های زیادی دارند که باید به این حوزه ورود کنند.