کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
عکس:ایرنا
سومین مناظره انتخاباتی نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری به موضوع فرهنگ اختصاص داشت. بخشی دوم مناظره به موضوع نقش رسانه و فضای مجازی پرداخته شد که در نهایت گریزی به فضای اقتصاد دیجیتال کشور نیز زده شد و در همین ابتدا میتوان این سؤال را از برگزارکنندگان مطرح کرد که چرا موضوع اقتصاد دیجیتال بخشی از موضوعات دو مناظره اقتصادی نبوده؛ بلکه در قالب مناظره فرهنگی موردبحث قرار گرفت.
در این مناظره نامزدها مواضع خود را در خصوص فیلترینگ، اینترنت و فضای مجازی و اقتصاد دیجیتال بیان کردند. شاید اگر بخواهیم کلیدواژههای این بخش را مورد بررسی قرار دهیم میتوان گفت فیلترینگ موضوعی چالشی برای هر 6 نامزد بود و هرچند هرکدام از نامزدها به نحوی با این اقدام مخالف بودند اما راهکار شفاف و روشنی نیز در این زمینه مطرح نشد و حتی به پدیده ویپیان فروشی نیز در این مناظره اشاره شد اما هیچ یک از نامزدها راه حل شفاف و روشنی در این زمینه ارائه نکردند اما نکته قابل توجه این بود که همه نامزدها به نوعی سیاست فعلی فیلترینگ را شکست خورده دانستند.
نکته قابلتأمل دیگر مواضع نامزدها درباره اقتصاد دیجیتال بود. در این نقطه اگرچه در طول این سالها برای کسبوکارهای این حوزه موانع فراوانی وجود داشت؛ اما هیچ یک از نامزدها نتوانستند نقش اقتصاد دیجیتال را در توسعه پیشرفت کشور انکار کند.
با بهانهگیریهای کوچک اجازه ورود پیامرسان خارجی به کشور داده نشد
مصطفی پورمحمدی اولین نامزدی بود که دراینخصوص صحبت کرد و از سیاست شکستخورده فیلترینگ گفت. او در ابتدای صحبتهای خود بیان کرد که باید فرصتها و تهدیدهای اینترنت مورد بررسی قرار بگیرد. به عقیده او فضای مجازی اکنون بخش بزرگی از زندگی افراد است و نباید در آن محدودیت ایجاد کرد.
او در بخش دیگری از صحبتهایش بیان کرد که فیلترینگ یک تصمیم مقطعی درست بود؛ اما نباید در حال حاضر بر آن تمرکز داشت.
پورمحمدی در بخشی از صحبتهای خود در خصوص پیامرسانها گفت: «پیشنهاد من در خصوص پیامرسانها این بود که اگر اکنون مشکلی در این باره وجود دارد برای رفع آن با یکی از پیامرسانهای بینالمللی، البته نه یک پیامرسان غربی بلکه یک پیامرسان شرقی همکاری کنیم. در این باره صحبتهای اولیه شد. پیامرسانهای شرقی حاضر بودند با سهم کم و با بهانههای بسیار کوچک با ما دراینخصوص شریک شوند.»
او در ادامه گفت: «اما این اتفاق با بهانههای الکی رخ نداد، اگر این اتفاق میافتاد دانش کشور در این زمینه بالا میرفت و در آینده صاحب یک پیامرسان بسیار قوی میشدیم.»
پورمحمدی همچنین تأکید کرد که من همان زمان گفتم ما نیاز به یک پیامرسان قوی داریم نه اینکه هر نهاد یا سازمانی یک پیامرسان تولید کند.
پورمحمدی در دور دوم صحبتهای خود بیان کرد که تنها از حجم زیاد مشکلات صحبت میشود و اما از کسی که این مشکلات را به وجود آورده است صحبت نمیشود.
پورمحمدی گفت: «فیلترشکنها اکنون گردش مالی حدود ۵۰ درصد از فضای مجازی را دارند. اما دولت سه سال برای حل این موضوع وقت داشت و کاری از پیش نبرد. من دولت یازدهم، دوازدهم، سیزدهم را در کمکاری حل موضوع مقصر میدانم.»
او در ادامه گفت: «من پیشنهاد دادم با پیامرسانهای خارجی که از لحاظ سیاسی تفکرات همگرا با ما دارند که البته نام هم نمیبرم، شراکت کنیم و با تیم فنی خوبی که داریم کار را پیش ببریم و بعد از آن بومیسازی کنیم. این مسئلهای اساسی است؛ اما دوستان هنوز به شبکه ملی اطلاعات میپردازند و مدام از چند پیامرسان تعریف میکنند.»
او در ادامه بیان کرد عملکرد پیامرسانها خوب بوده؛ اما استراتژی دولت باید در این مورد متمرکزشده باشد و ظرفیت را در خصوص پیامرسانها پراکنده نکند.
پورمحمدی گفت:«اگر دهها پیامرسان بخواهیم درست کنیم؛ مانند این است که بخواهیم سی کارخانه خودروسازی درست کنیم و اجازه دهیم تا در هر رشتهای رقابتهای کور و ناهنجار وجود داشته باشد، قدرت بروز متخصصان از آنها گرفته میشود.»
در فضای مجازی باید حکمرانی وجود داشته باشد
محمدباقر قالیباف دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری، در ادامه مناظره فضای مجازی را فضای زندگی مردم دانست و اهمیت آن را به اندازی فضای واقعی زندگی شهروندان معرفی کرد.
او همچنین بیان کرد که به طور واضح با فیلترینگ مخالف است؛ زیرا این موضوع فساد را با خود به همراه خواهد داشت قالیباف نیز فیلترینگ را بهعنوان یک تصمیم مقطعی درست دانست؛ اما ادامه آن را بیدلیل ارزیابی کرد.
او درباره حکمرانی در فضای مجازی گفت: «البته که در فضای مجازی حتماً باید حکمرانی وجود داشته باشد همانطور که در زندگی معمولی حکمرانی وجود دارد.»
قالیباف درباره فضای اقتصاد دیجیتال گفت: «اکنون بخش عمدهای در اقتصاد در فضای مجازی جریان دارد و باید به آن اهمیت داد.»
او در ادامه بیان کرد که مردم تولیدکننده و مصرفکننده کالای فرهنگی هستند. او در این باره توضیح داد: ما اکنون یک پنجره طلایی جمعیتی در نیروهای متخصص فضای مجازی را داریم. برای مثال در حوزه گیم (بازی) میتوانیم در تراز دنیا حرکت کنیم؛ اما سرعت اینترنت و فیلترینگ و فیلترشکنها این اجازه را به ما نمیدهند. او همچنین بیان کرد که فیلترینگ علاوه بر خسارت مالی و خسارت معنوی و اخلاقی هم به وجود آورده است.
قالیباف در ادامه درباره شبکه ملی اطلاعات گفت: «در مجلس یازدهم و دولت سیزدهم مصمم بودیم که شبکه ملی اطلاعات راهاندازی شود. اکنون شبکه ملی اطلاعات بالای ۷۵ درصد پیشرفته است و در آینده نزدیک با رعایت حکمرانی، سرعت پایین اینترنت حل خواهد شد.»
محمد باقر قالیباف هم در دور دوم صحبتهای خود تأکید کرد همانطور که در خودروسازی که چندین کارخانه داریم و هنوز خودروساز نیستیم در زمینه فضای مجازی هم چنین مشکل مشابهی داریم.
قالیباف گفت: «امروز همه سیاستهای کلانی که برای یک جهش در عرصه کلان فناوری نیاز است دارای سیاستهای مصوب است و در شورایعالی فضای مجازی هم روشن است. اما ما در حوزه عملکرد و اجرا دچار مشکل هستیم.»
او در ادامه بیان کرد: «در حوزه عملکرد و اجرا دچار مشکل هستیم. در دولت ۱۱ و ۱۲ زیر ۵۰ درصد در حوزه شبکه ملی پيشرفت کردیم، اما در دولت سیزدهم و مجلس یازدهم هیچ محدودیتی برای شبکه ملی اینترنت نگذاشتند و تا ۷۰ درصد پیشرفت کردیم. فضای اقتصاد دیجیتال فرصت بزرگ دورزدن تحریم است؛ اما ما خودمان را تحریم کردیم، برای شفافسازی و هوشمندسازی پراکندهکاری داریم. مبنای بنده در دولت چهاردهم شفافسازی، هوشمندسازی و مردمیسازی است.»
قالیباف در صحبتهای خود به مسئله ورود سرورهای پیامرسانهای خارجی نیز اشاره کرد و بیان کرد به دلیل این که نتوانستیم امنیت آنها را تضمین کنیم، آنها هم به این نتیجه رسیدند که بهتر است سرورهایشان در خارج از کشور بماند.
قالیباف در ادامه فضای اقتصاد دیجیتال و رمزارزها بهعنوان فرصتی بزرگ برای دورزدن تحریمها معرفی کرد اما تأکید کرد با وجود شرایط کنونی نمیتوان از آنها بهره برد.
اینترنت باید آزاد شود
مسعود پزشکیان در این مناظره درباره فیلترینگ بیان کرد که این تصمیم شغلها را از بین برده و زندگی بسیاری از افراد را برهم ریخته است.
او در ادامه افزود: «از سویی دیگر اما کاسبان فیلترشکن سود میکنند؛ اما این که چه کسی فیلترشکنها را میفروشد و چرا کسی نظارتی بر آن ندارد بحث دیگری است.»
پزشکیان در ادامه مطرح کرد که مشکل فیلترینگ را دولت کنونی به وجود آورده است. او در ادامه بیان کرد که اکنون به اینترنت آزاد نیازمندیم زیرا اینترنت محل آموزش است.
پزشکیان همچنین تأکید کرد: «بسیاری از علوم را میتوان از اینترنت آموزش دید، منتقل کرد و ارتباطات را افزایش داد. اگر به قدرت برسم بهصورت قطعی با ممنوعیتهایی که اکنون وجود دارد مقابله خواهم کرد.»
پزشکیان نیز در ادامه با فیلترینگ در مواقع بحرانی موافقت کرد و تأکید کرد که در مواقعی که کشور در حالت بحران قرار دارد با فیلترینگ موافق است؛ اما اکنون که کشور با بحران روبرو نیست فیلترینگ نیز ضرورت ندارد.
او همچنین فیلترشکنها را که حاصل فیلترینگ امروز است فرصتی برای دستیابی به محتوای غیراخلاقی دانست.
پزشکیان افزود: «دولت میتواند فضای مجازی را مدیریت کند. اینترنت را آزاد کند و فضاهایی غیراخلاقی را کنترل کند.»
پزشکیان همچنین در بخشی دیگری از حرفهای خود ادامه داد: «درحالتوسعه پهنای باند اینترنت هستیم؛ اما بر سر راه آن مانع هم میگذاریم. این موضوع کسانی را که با اینترنت زندگی خود را میگذرانند دچار چالش میکند. اگر بستر را آماده میکنیم نباید مانع برای آن ایجاد کنیم. اگر میخواهیم از قافله علم و تمدن عقب نمانیم باید با دنیا ارتباط اینترنتی داشته باشیم؛ با درنظرگرفتن محدودیتهای امنیتی که باید لحاظ کرد.»
به عقیده پزشکیان نخبگان بهخاطر اینکه بستر کارهایشان فراهم نیست از کشور میروند، اگر بستری هم فراهم شده موانع بسیاری بر سر راه آن گذاشته شده است.
سکوها عملکرد فعالانه در فضای مجازی داشتند
سعید جلیلی صحبتهای خود را با تشکر از کسانی که در خصوص فضای مجازی منفعلانه عمل نکردند شروع کرد.
جلیلی گفت: «تمام کسانی که در نرمافزارهای داخلی کارهای ارزشمندی انجام دادند قابلتقدیر هستند. پیامرسانهایی مانند روبیکا، بله، ایتا، نشان، سروش، بلد، باسلام، اسنپ، تپسی، کافهبازار کار بزرگی انجام دادند و برخورد فعالانه در فضای مجازی داشتند.»
او در توضیح اظهارات خود گفت: «امروزه در سطح جهان نقش سکوهای فضای مجازی یک نقش فزاینده در حکمرانی دارند. مرزهای جدید آن جایی است که سکو کاربر فعال و مؤثر داشته باشد. به همین خاطر نیز بسیاری از دولتها به دنبال بینالمللی کردن سکوهای خود هستند و از طرفی دیگر برای فعالیت سکوهای دیگر قوانین سختگیرانه تصویب میکنند. مانند کاری که آمریکا با شبکه اجتماعی تیکتاک کرد.»
جلیلی در ادامه بیان کرد که رویکرد فعالانه در حوزه فضای مجازی کشور را به حدی رسانده است که مسیریاب داخلی نشان جای ویز را گرفته است و این موضوع درمورد آمازون و اوبر هم صدق میکند.
جلیلی ادامه داد: «اکنون سکوهای ارتباطی میتوانند سکوی جهش مردم ایران باشند. ما امروزه یک ظرفیت بسیار خوب در این حوزه داریم و یک جهان فرصت در پیش رو داریم. متخصصان و جوانان ایرانی اکنون میتوانند با استفاده از ین فرصت کارآفرینی ایجاد کنند.»
جلیلی بیان کرد که با استفاده از ظرفیتهای موجود در حوزه اشتغال و کارآفرینی میتوان محتوای بسیاری تولید کرد و موج وسیعی از اشتغال به وجود خواهد آمد.
جلیلی در دور دوم صحبتهایش گفت: «اکنون فضای مجازی با زندگی مردم عجین شده است و وظیفه دولت این است که فرصتها را ببیند و تهدیدها را به حداقل برساند. این حق مردم است که دادههای مردم حفظ شود. در فضای مجازی مثل فضای واقعی باید جلوی کلاهبرداری گرفته شود.»
به عقیده او محدودیت موجود باید جای خود را به مسئولیت هوشمندانه در زمینه اینترنت و فضای مجازی بدهد. او بهعنوان نکتهای دیگر به گزارش مرکز تجارت الکترونیکی اشاره کرد و آمار ارائه شده از سوی این نهاد را دلیلی بر پیشرفت کشور در عرصه اینترنت عنوان کرد: «مرکز توسعه تجارت الکترونیک در خردادماه اعلام کرده است که ارزش آمار تراکنشها ۲۵۰ درصد افزایش پیدا کرده و تعداد آن چهل درصد. این عدد به نسبت سال 1400 رشد قابل توجهی داشته است. همچنین شبکه ملی اطلاعات ۶۰ درصد موفقیت داشته است.»
جلیلی ادامه داد: «همچنین ۴۰ درصد از خانوارهای ایرانی اکنون دارای فیبر نوری هستند و ۹۶ درصد از روستاهای کشور دارای اینترنت هستند که همگی زحمات دولت سیزدهم است.»
او همچنین خاطرنشان کرد که هشت درصد از تولید ناخالص کشور از اقتصاد دیجیتال حاصل میشود و این عدد باید به بیست درصد برسد.
سرعت اینترنت در دولت سیزدهم بیشتر شد
امیرحسین قاضیزاده هاشمی فضای مجازی را یکی از ملزومات زندگی روزمره دانست و یکی از مشاغل مهم زنان را فعالیت اقتصادی در فضای مجازی برشمرد. او دولت هوشمند و یکی از ارکان آن یعنی شفافیت، اقتصاد دیجیتال و نقد و نظارت بر مسئولین را مبتنی بر اینترنت پرسرعت و امن خواند.
او در ادامه سه عامل را بهعنوان دلایل نارضایتی مردم معرفی کرد: نبود زیرساختهای مناسب، محدودیتهای فکر نشده در فضای مجازی و نبود نیروی مجرب انسانی در این حوزه به دلیل مهاجرت این نیروهای انسانی.
او گفت در دولت سیزدهم ما در زمینه زیرساختهای مجازی از بین 180 کشور در جایگاه 156 ام قرار داشتیم و پیشرفت های دولت چندان به چشم نیامد، اما سرعت اینترنت ثابت از 9 مگابیت بر ثانیه به 14 مگابیت بر ثانیه و سرعت اینترنت همراه از 22 مگابیت بر ثانیه به 36 مگابیت برثانیه رسیده است.
او تأکید کرد که این پیشرفت به دلیل استفاده مردم از فیلترشکنها دیده نمیشود که ادامه همان سیاستهای محدودیتی نامناسب است. او فیلتر بعضی از سایتها و بازیها را باعث آزار و اذیت مردم دانست درحالیکه بهترین قاضی در بحث فیلترینگ جامعه و مردم هستند.
امیرحسین قاضیزاده هاشمی در بخش دوم صحبتهای خود با مقایسه شرایط سلامت فرزندان حاکمان با تمام فرزندان ایران، بهسلامت روانی جامعه و تأثیر سایتهای مستهجن بر روی این سلامت اشاره کرد و گفت یک سری حرفها از روی بیمسئولیتی زده میشود درحالیکه وظیفه مسئولین تأمین امکانات و سرعت دادن به اینترنت است. او در ادامه افزود با فرض برداشتن فیلترینگ اینترنت و انتقال تمام اقتصاد دیجیتال به فضای بین المللی در صورت بسته شدن حسابهای ایرانیان توسط شرکت های خارجی باید چه کرد؟ در صورت کلاهبرداری بینالمللی از ایرانیان باید چه مسیری را طی کرد؟ فیلترینگ در مبدا وجود دارد مثل موضوعی که برای عکس حاج قاسم سلیمانی قهرمان ملی ما اتفاق افتاد.
او با اشاره به عدم نیاز به آمازون و اوبر در ایران به دلیل نقشآفرینی کسبوکارهای قوی دیجیکالا و اسنپ و تپسی بیان کرد: «عدم سرمایه گذاری برای ایجاد شبکه های اجتماعی بزرگ و موثر باعث شده که ما دچار عقب افتادگی شویم که با توسعه بازار با کمک کشورهای هم پیمان خود و بحث ایران فرهنگی این نیاز مرتقع میشود. ما باید به حکمرانی اینترنت در جهان ورود کنیم زیرا کشورهای این حوزه استانداردهای خود را بر ما تحمیل خواهند کرد. او پهنای باند، محتوا، زیرساخت های فضای مجازی را از جمله چیزهایی دانست که نیاز به توسعه دارند.
سرورها به داخل کشور بیاید تا مسئله فیلترینگ حل شود
علیرضا زاکانی در دور اول مناظره سخنان خود در حین صحبت با دیگر نامزدها،پلتفرم شهرزاد در شهرداری تهران را نمادی از فعالیتهای شهرداری در حوزه فناوری عنوان کرد.
زاکانی در پایان این دور از مناظره گفت: «هیچ ملت و دولتی نیست که سرزمین و افکار خود را بخواهد در اختیار بیگانه قرار دهد. او همچنین بیان کرد که دولت باید بهصورت قاعدهمند به موضوع فیلترینگ ورود کند؛ سرور پلتفرمهای خارجی باید به داخل کشور بیاید تا بحث فیلترینگ هم حل شود.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/9a17