کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
قدرت خرید شهروندان در سالهای اخیر کاهش یافته و این موضوع بر کسی پوشیده نیست. این موضوع باعث شده لندتکها و خدماتی که میتوانند به مردم در راستای تسهیل در خرید کالاها و خدمات مورد نیازشان ارائه دهند از اهمیت بیشتری برخوردار شود.
حالا اگر بخواهیم تأثیر حوزه لندتک را در زنجیره تأمین بررسی کنیم، به نظر میرسد حوزهای مانند لجستیک بهویژه لجستیک خردهفروشی میتواند به عنوان بخش مهمی از این زنجیره تحت تأثیر شرایط خوب یا بد لندتک قرار بگیرد. این موضوعی است که در این گزارش و در گفتوگو با بابک عقیلینسب، مدیرعامل پستکس؛ مهدی خادمیمقدم، همبنیانگذار پیکهاب و محمدولی اسدی، بنیانگذار مارکتپلیس پیباکس به آن پرداختهایم.
وامهای خرد باعث رونق اقتصاد میشود
بابک عقیلینسب، مدیرعامل پستکس در ابتدای صحبتش اعطای هرگونه تسهیلات مالی را که به قدرت خرید شهروندان کمک کند مثبت دانست.
او در اینباره گفت: «هر وام و کمک مالی جزئی که بتواند قدرت خرید شهروندان را افزایش دهد، چرخهای اقتصادی کشور را به راه خواهد انداخت. در کشور ما پسانداز ممکن نیست و به دلیل تورم، ارزش پولی که امروز پسانداز میشود تا سال آینده کم خواهد شد؛ پس وام خرد به شهروندان کمک میکند اگر امکان خرید نقدی کالایی را ندارند با وام خرد آن کالا را دریافت کنند و خریدشان را همان لحظه انجام دهند؛ در نتیجه چرخ اقتصاد کشور به حرکت میافتد.»
او با اشاره به اینکه لجستیک در انتهای زنجیره تأمین قرار دارد، عنوان کرد: «اگر چرخ اقتصاد به حرکت افتد، قطعاً این حوزه نیز تأثیر میپذیرد. همچنین اگر وامهای خرد در اختیار فروشگاههای آنلاین برای تأمین ماده اولیه قرار گیرد، از این طریق صنعت لجستیک پیشرفت خواهد کرد.»
به گفته او، هنگامی که بار از انبار فروشگاه خارج میشود در واقع سرمایه آن خارج شده و با توجه به فرایند پستی، مدتی طول میکشد تا آن سرمایه به فروشگاه بازگردد. این روند به این معناست که یک فروشگاه آنلاین باید حداقل یک ماه دارایی نقدی برای نیازهای اولیهاش داشته باشد. فروشگاههایی که چنین امکانی داشته باشند محدودند و از همین رو اگر وام خرد برای تأمین خوراک اولیه یک فروشگاه آنلاین در اختیارش قرار گیرد، در نهایت صنعت لجستیک نیز پیشرفت خواهد کرد.»
عقیلینسب همچنین عنوان کرد: «امسال در حال عقد قرارداد با دیجیپی هستیم و قطعاً تأثیر مستقیم لندتک را بر کسبوکارمان مشاهده خواهیم کرد.»
او در آخر افزود: «مقدار نیاز به وام خرد نسبت به تأمینکنندههای آن آنقدر زیاد است که زمان زیادی طول میکشد تا تأثیر آن در لجستیک که آخرین زنجیره تأمین است احساس شود.»

افزایش چندبرابری مشتریان به واسطه کمپینهای لندتکی
مهدی خادمیمقدم، همبنیانگذار پیکهاب ورود فعالان لندتک به بازار را دلیلی بر افزایش میزان درخواست شرکتهای حوزه لجستیک معرفی کرد و گفت: «قطعاً وامهای خرد اتفاق مثبتی در اقتصاد دیجیتال هستند. هنگامی که فعالان این حوزه وارد بازار شدند، شاهد رشد تعداد درخواستها در کسبوکارمان بودیم که این رشد در نتیجه افزایش تراکنش در فروشگاهها بود و به دنبال آن هم تعداد درخواستها بیشتر شد و گاهی شاهد رشد دهبرابری در یک فروشگاه بودیم. بعد از گفتوگو با این فروشگاهها متوجه شدیم فروشگاه مدنظر برای مثال با اسنپپی برای پرداخت اعتباری قرارداد بسته است.»
خادمیمقدم در ادامه به نکتهای درباره لندتکها اشاره کرد و گفت: «همانطور که شاهد رشد درخواستها بهتبع وامهای خرد هستیم، در ادامه افول درخواستها را نیز شاهدیم. معمولاً بعد از کمپینهای تبلیغاتی یا رسیدن اعطای وام به سقف خود، میبینیم که درخواستها به روال قبلی بازمیگردند. بهطور کلی قطعاً بزرگشدن صنعت لندتک روی لجستیک تأثیر مثبت خواهد گذاشت.»
او در ادامه تأکید کرد: «شرکتهای لندتکی همیشه در نتیجه کمپینهای تبلیغاتی شاهد رفتار سینوسی مشتریان لجستیک هستند؛ به این صورت که در زمان ارائه وامهای خرد تعداد مشتریان حوزه لجستیک نیز افزایش پیدا میکند، اما با به پایان رسیدن کمپینهای تبلیغاتی آنها، میزان درخواست مشتریان از شرکتهای لجستیکی نیز کاهش مییابد.»

طراحی وامهای خرد به اندازه نیاز مشتریها
محمدولی اسدی، بنیانگذار مارکتپلیس پیباکس در ابتدا بیان کرد که لندتکها بر بازار لجستیک تأثیرگذارند، اما اگر لندتکها مبالغ خاصی را پوشش دهند، بر بازار لجستیک تأثیر بیشتری خواهند گذاشت.
اسدی گفت: «برای مثال امکانی برای تسهیلات یک میلیون تومانی نیست؛ این در حالی است که در کشورهای دیگر نوعی کارت اعتباری هست که وام را به اندازه نیاز مشتری ارائه میدهد. شرکتهایی که اکنون در ایران فعالیت میکنند، بهصورت بلوکبندی خدماتشان را ارائه میدهند. برای مثال بلوکهای دو میلیونی، هفت میلیونی و غیره دارند و مشتری در این میان مجبور است بیش از نیازش تسهیلات دریافت کند.»
او با اشاره به دیگر مشکلات تسهیلات خرد گفت: «برخی از مشتریان با ساختار نرمافزاری تسهیلات خرد آشنایی ندارند؛ به عبارتی این ساختار به شکلی است که کار کردن با آن برای مشتری کمی مشکل است.»
اسدی تأکید کرد از زمانی که پیباکس فروش اعتباریاش را آغاز کرده شاهد تأثیر مثبت در کسبوکار خود بوده است. به اعتقاد او به چند روش استفاده از تسهیلات خرد میتواند آسانتر باشد و یکی بحث ضمانت است.
بنیانگذار مارکتپلیس پیباکس در اینباره گفت: «هر شهروندی باید بتواند در جایی امضایی داشته باشد که حداقل ۱۰ میلیون تومان اعتبار داشته باشد. البته اینها مسائل زیرساختی است و باید در لایههای دولتی پیگیری شود، ولی این مسئله را هم میدانیم که در پی شناخت است که اعتبار به وجود میآید.»
او افزود: «در ساختار کلی کشور که وسعت بیشتری دارد افراد در بین استانها تصمیم به تجارت کردن میگیرند. پس باید یک ساختار کلی وجود داشته باشد و مشخص شود که این تسهیلات خرد دقیقاً به چه کسانی اعطا میشود و چطور باز پس گرفته میشود.»
اسدی گفت: «فروش اقساطی هم البته چالشهایی دارد؛ برای مثال هنگامی که یک فروشگاه فروش اقساطیاش را آغاز میکند با استقبال خوبی روبهرو میشود که در نتیجه حملونقل خوبی هم ایجاد میشود، اما ماههای بعد بازپرداختها به مشکل برمیخورد و فروشگاه دچار کمبود سرمایه میشوند و نمیتواند ترافیک خود را حفظ کند.»
او در پایان تأکید کرد که بهصورت کلی فروش اقساطی و تسهیلات خرد، اگر روند بازپسگیری و ثبت آسانی داشته باشند، در نهایت برای صنعت لجستیک نیز میتوانند سودآور باشند.
به گفته اسدی، حتی اگر نیمی از پرداخت در فروشگاهها نقدی باشد و نیم دیگر اقساطی، باز هم در میزان فروش و در نهایت بازار لجستیک تغییرات مثبتی خواهیم دید.
