جای دلال‌ها خالی…

در چرخه تولید و فروش محصولات کشاورزی معمولا این کشاورزان هستند که کمترین سود را می‌برند. دسترنج آنان به قیمتی ناچیز خریداری می‌شود و با تفاوت فاحش در بازار به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد. همین تفاوت قیمت، ایده‌ «واجارو» را بنیان گذاشته؛ کسب‌وکاری که آمده تا محصول کشاورزان را بی‌واسطه به دست مشتریان برساند.

آرش دهبان، مدیرعامل این کسب‌وکار، به‌واسطه کار کشاورزی پدربزرگ و عموهایش به این ایده رسید که باید پلتفرمی ایجاد شود که محصول را خود کشاورز بتواند بفروشد و دیگر نیازی به واسطه‌ها و دلال‌ها نباشد. او می‌گوید: «وقتی تفاوت دو سه برابری خرید محصول از کشاورز و فروش آن در بازار را دیدم، پیش خودم فکر کردم که چرا خود کشاورز به آن قیمتی که دلش بخواهد، نتواند محصولش را بفروشد؟»

با وجود هزینه‌های جانبی چنین کاری، باز هم سودی که از حذف واسطه‌ها حاصل می‌شود، چشمگیر است. دهبان درباره تفاوت قیمت خرید از کشاورز و فروش به مصرف‌کننده به «کارنگ» می‌گوید: «محصولاتی که در واجارو عرضه می‌شود در مقایسه با بازار تهران تقریبا ۱۰ تا ۴۵ درصد تفاوت قیمت دارد. محصولات ما بسته‌بندی می‌شود و با برند خاص و شناسنامه به دست مشتری می‌رسد و با همه این هزینه‌ها باز هم این تفاوت قیمت زیاد است و کشاورز سود بیشتری می‌برد.»

واجارو کار خود را از سال ۱۳۹۷ آغاز کرده است. دهبان می‌گوید در حال حاضر ۲۳ کشاورز محصولاتشان را در این پلتفرم می‌فروشند و کشاورزان دیگری هم در نوبت ثبت‌نام و تأیید محصولاتشان هستند. این کسب‌وکار که تیمی هفت نفره دارد، کارش را از استان گیلان شروع کرده و حالا پا به همدان، اردبیل، زنجان، کرمان و استان‌های دیگر هم گذاشته است. عسل طبیعی، چای و دمنوش، روغن زیتون، بادام‌زمینی و نمک سبز بخشی از محصولاتی هستند که می‌توان بی‌واسطه از کشاورزان و روستاییان واجارو خرید.

مدیرعامل واجارو بر ارزیابی و ضمانت کیفیت محصولات کشاورزان هم تأکید می‌کند و می‌گوید: «ما روی کیفیت این محصولات هم تمرکز کرده‌ایم. ایده اولیه این بود کشاورزانی را وارد سیستم کنیم که محصولات باکیفیت‌تری تولید می‌کنند و زحمت بیشتری می‌کشند. ارزش افزوده این کار هم این بود که مشتری می‌توانست محصول باکیفیت‌تر را ارزان‌تر خرید کند.»

هرکدام از محصولات واجارو شناسنامه خودشان را دارند. در این شناسنامه مشخصاتی مثل نام تأمین‌کننده و منطقه آمده است تا خریداران مطمئن شوند محصولشان را از مستقیما از فرد روستایی خریداری کرده‌اند.

پست و استارتاپ‌های کشاورزی
مشکل ارسال پستی از دغدغه‌های جدی کسب‌وکار‌های بخش کشاورزی است. دهبان هم به این نکته اشاره می‌کند که به‌رغم تلاش‌های آن‌ها برای تحویل محصول باکیفیت به مشتریان، ارسال پستی محصولات مشکلاتی جدی ایجاد می‌کند و بسیاری از محصولات یا با تأخیر یا شکسته و ضربه‌دیده به دست مشتری می‌رسد. مدیرعامل واجارو می‌گوید حتی محصولاتی که با کیفیت خوبی هم بسته‌بندی شده‌اند، گاهی می‌شکنند یا ضربه می‌بینند.

واجارو حالا پس از دو سال فعالیت در بازارهای داخلی در سال ۱۴۰۰ قصد ورود مستقیم به عرصه صادرات را نیز دارد تا کشاورزان بازار گسترده‌تری برای فروش محصولاتشان داشته باشند. دهبان درباره چشم‌انداز این کسب‌وکار می‌گوید: «ایده‌ای که در واجارو مطرح شده، این است که در نهایت هروقت کشاورز محصول خوبی برای فروش داشته باشد، واجارو در ذهنش بیاید و خریداران هم هروقت به چنین محصولی نیاز داشته باشند، به سراغ واجارو بیایند.»