کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
کلاهبرداران بازارهای مالی آن‌قدر حرفه‌ای هستند که بدون بالا رفتن از دیوار خانه مردم و بدون زحمت دزدی فیزیکی به خود دادن، به‌طوری جیب مردم حاضر در بازارهای مالی را خالی می‌کنند که هیچ‌کس از آن خبر نداشته و ندارد.
افرادی که در بازارهای مالی حضور دارند، باید این موضوع را در نظر داشته باشند که قبل از ورود به بازارهای مالی حتماً آموزش دیده باشند و با مطالعه دقیق، به انواع راه و روش‌های کلاهبرداری واقف باشند تا سرمایه خود را از خطر کلاهبرداری محفوظ نگه دارند.
ماجرای تبلیغ ملیکا شریفی‌نیا، بازیگر شناخته‌شده کشورمان برای یکی از چهره‌های اینستاگرامی حوزه رمزارزها که یک پروژه مشکوک و به تعبیر کارشناسان این حوزه بی‌ارزش را ترویج می‌کند، بهانه‌ای شد تا ورود بدون آگاهی سلبریتی‌ها به این عرصه را آسیب‌شناسی کنیم.
اما وقتی دیدم سایت اقتصاد آنلاین در گزارشی موشکافانه و مفصل همه جوانب این ماجرا را بررسی کرده، بهتر دیدیم عیناً همان گزارش را اینجا بازنشر دهیم.
با این توضیح اضافه که هشدارها و آموزش‌هایی از این دست یکی از نیازهای اکوسیستم رمزارزی در ماه‌ها و سال‌های آینده خواهد بود و فعالان واقعی این فضا باید برای گفتمان‌سازی و تولید محتوا در این خصوص کارهای زیرساختی انجام دهند؛ چراکه متأسفانه چه بخواهیم و چه نه، در نهایت ضرر و زیان مردم و کاربران عادی که به توصیه‌های غیرکارشناسی سلبریتی‌ها عمل می‌کنند، به پای اکوسیستم رمزارز کشور نوشته خواهد شد.
سوءاستفاده از سلبریتی‌ها در بازار رمزارز
با افزایش محبوبیت رمزارزها در ایران سروکله کلاهبرداران پیدا شده و اکثر مواقع اخباری مبنی بر کلاهبرداری در حوزه رمزارزها از گوشه‌وکنار این مملکت به گوش می‌رسد. یکی از روش‌های جدید کلاهبرداری در حوزه رمزارز تبلیغات رمزارزهای بی‌بنیان یا به‌اصطلاح شت‌کوین‌هاست که اخیراً توسط افراد مشهور یا پرطرفدار ایرانی انجام می‌شود.
پشت این نوع کلاهبرداری‌ها افراد سوءاستفاده‌گر قرار دارند که از شهرت سلبریتی‌ها و باورمندی طرفداران‌شان در راستای تبلیغ رمزارز یا پروژه‌ای استفاده می‌کنند که اساساً بی‌بنیان و صرفاً برای خالی‌کردن جیب مردم طراحی شده است.
سلبریتی‌ها خواسته یا ناخواسته نباید دست به چنین اقداماتی بزنند و از شهرت خود در راستای پر کردن جیب کلاهبردار جماعت استفاده کنند. این اقدامات باعث خدشه‌دار شدن اعتماد مردم به آنها و افول زودهنگام آنها می‌شود.
به حرف متخصصان گوش دهید
کارشناسان و متخصصان بازارهای مالی همیشه توصیه می‌کنند که افراد برای سرمایه‌گذاری باید از قبل خودشان تمام جوانب را بررسی کنند. پارامترهایی مانند تحلیل فاندامنتال و تحلیل تکنیکال را برای این مواقع گذاشته‌اند تا افراد از آنها در جهت انتخاب صحیح گزینه سرمایه‌گذاری خود استفاده کنند. در مقابل هستند افراد ساده‌لوحی که صرفاً به جهت معروف‌بودن یک شخص به تمام توصیه‌های او گوش می‌دهند. حتی اگر توصیه او توصیه مربوط به سرمایه‌گذاری باشد که دست‌کمی از توصیه پزشکی ندارد.
به گفته یکی از اعضای جامعه رمزارز فارسی‌زبان به نام علیرضا سبزعلیان که در توییتر به نام: @0x4lireza فعالیت می‌کند و در اکوسیستم استارتاپی و رمزارزی کشور چهره‌ای شناخته‌شده و مورد اعتماد است؛ «خطر توصیه مالی کمتر از توصیه پزشکی نیست. این را خطاب به سلبریتی‌ها و شاخ‌های اینستاگرام عرض می‌کنم که اگر ذره‌ای وجدان در وجودتان هست با سرمایه و زندگی مردم بازی نکنید و در اموری که تخصص ندارید، به‌ویژه مارکت پرریسک کریپتو ابراز نظر یا تبلیغات نکنید.»
نمونه‌هایی از توصیه یا تبلیغات مالی توسط سلبریتی‌ها
داستان از این قرار است که خانم شریفی‌نیا، بازیگر ایرانی دانسته یا ندانسته در صفحه اینستاگرامی خود که یک میلیون و ۴۰۰ هزار دنبال‌کننده دارد، فردی را به نام باربد معصومی تبلیغ می‌کند که مسئول ترویج و پامپ و دامپ پروژه WOJ است.
ملیکا شریفی‌نیا به یک میلیون و ۴۰۰ هزار دنبال‌کننده خود می‌گوید به توصیه‌های مالی باربد معصومی گوش دهند. باربد معصومی به همراه علی حسنی و ماهان تیموری پروژه WOJ را به دنبال‌کنندگان خود معرفی کردند.
در پی اقدام این بازیگر، جامعه رمزارز فارسی‌زبان توییتر واکنش‌های شدیدی داشتند، برای مثال کاربری به نام @CryptoVizArt در توییتی افزود: «هنرمند، ورزشکار، خواننده، بزرگوار یا هر کسی که روی شانه‌های توجه مخاطب بالا رفتی، «تبلیغ کورکورانه در بازار کریپتو یا سایت شرط‌بندی و همکاری با کلاش‌‌های پشت‌شون» مصداق عینی خیانت به منافع ملی، بازی با اعتماد مخاطب و معامله شرافت شماست. به چه قیمت؟ پول!»
دنیا دادرسان و عذرخواهی بابت تبلیغ رمزارز WOJ
دنیا دادرسان، خواننده مشهور ایرانی بارها در اینستاگرام خود که دو میلیون و ۴۰۰ هزار دنبال‌کننده دارد، از باربد معصومی؛ همان کسی که مسئول ترویج و پامپ و دامپ پروژه WOJ است، تبلیغ کرده است. دنیا دادرسان در جواب انتقاد کاربران نسبت به انجام این عمل در توییتر پاسخ داد: «من واقعاً معذرت می‌خوام بابت این اتفاق.
من کلاً سالی چهار، پنج بار شاید تبلیغات این‌جوری کنم و معذرت می‌خوام بابت بی‌توجهی نسبت به این داستان. حتماً پیگیری می‌کنم. لطفاً برام بنویسین که ایشون چی کار کردن؟»
ارز دیجیتال ووجک ( WOJ) چیست؟
در واقع ووجک نام یک میم اینترنتی یا شخصیت کارتونی اینترنتی است که در سال ۲۰۱۰ مورد توجه قرار گرفت. ووجک تصویر یک مرد کچل با ظاهری مبهوت است. از این تصویر برای بیان مالیخولیا، تنهایی، پشیمانی یا دیگر حالت‌های رفتاری از این دست استفاده می‌شود.
حالا ووجک به نام یکی از ارزهای دیجیتال بازار کریپتو تبدیل شده است. ارز دیجیتال ووجک، در واقع ارز دیجیتال رسمی پلتفرم ووجک فایننس (Wojak.Finance) است. توکن ووجک با نام اختصاری «WOJ» در بازار کریپتو شناخته می‌شود. این توکن بر بستر شبکه بایننس اسمارت چین «BSC» فعالیت می‌کند؛ بنابراین یک توکن با استاندارد «BEP20» به حساب می‌آید.
چرا رمزارز WOJ بی‌ارزش است؟
این توکن برای اولین‌بار توسط علی حسنی و باربد معصومی ملقب به bitbod و ماهان تیموری در کانال‌های تلگرامی و اینستاگرام‌شان به‌عنوان یک پروژه موفق معرفی شد و با تبلیغات بسیار گسترده در پلتفرم‌های اینستاگرام و تلگرام مردم را تشویق به خرید این پروژه کردند.
بعد از معرفی و ترغیب مردم به خرید این کوین در تاریخ ۶ اکتبر ۲۰۲۱ رشد عجیب ۴۲۰۰ درصدی را تجربه کرد و دقیقاً در همان دقایق اولیه بعد از اینکه مردم این توکن بی‌ارزش را خریدند، به مقدار ۷۵ درصد ارزش خود را از دست داد!
به‌نوعی خودشان قیمت را پامپ کردند و زمانی که مردم برای خرید هجوم آوردند توکن‌های بی‌ارزش را ۴۲۰۰ برابر گران‌تر از ارزش واقعی به مردم فروختند و باعث ریزش شدید قیمت یا اصطلاحاً دامپ قیمت شدند. لازم به ذکر است که حجم کل معاملات خریدوفروش این توکن در آن روز به مبلغ چهار میلیون دلار می‌رسد!
واکنش‌ها به اشکالات عدیده فنی پروژه
بعد از این اتفاق جمع کثیری از متخصصان حوزه کریپتوکارنسی به بررسی تخصصی اسمارت کانترکت این توکن پرداختند که در اینجا به چند مورد آن اشاره می‌کنیم:
مورد اول: گیت‌هاب این پروژه متن‌باز نیست و تنها یک نفر در این پروژه فعالیت بسیار پایینی داشته و از تاریخ پنجم اکتبر به بعد هیچ‌گونه فعالیتی را روی گیت‌هاب این پروژه پیدا نمی‌کنید! تمامی فعالیت‌هایی هم که ثبت شده، درخواست برای اضافه‌کردن توکن جعلی woj در تراست‌ولت بوده و هیچ فعالیتی در حوزه پروژه انجام نشده است.
مورد دوم: اتفاق جالبی که در مورد این پروژه افتاده، این است که برای ویرایش زنجیره هوشمند، بنیان‌گذاران این پروژه یک زنجیره را به شرکت eNebula ارائه داده‌اند که هیچ مشکلی نداشته، ولی این زنجیره هیچ‌وقت به‌طور عمومی منتشر نشد و عملاً زنجیره‌ای که منتشر شده بود، کاملاً متفاوت با زنجیره آدیت‌شده بوده است! علت انجام این کار چه بود؟
چون برای فهرست‌شدن در تراست‌ولت و لود شدن لوگو یکی از شرایط این بوده که زنجیره هوشمند این توکن باید آدیت‌شده باشد و اگر بنیان‌گذاران، زنجیره اصلی را ارائه می‌دادند، هیچ شرکتی این زنجیره را تأیید نمی‌کرد! این یعنی افراد پشت این پروژه سر کاربران و تراست‌ولت را کلاه گذاشته‌اند!
https://drive.google.com/file/d/1Vu3Az7KTJ_9OIjYTxHyMigkKGDi9blsZ/view
لینک بالا آدرس اسمارت کانترکتی است که توسط شرکت eNebula آدیت شده، ولی کانترکتی که دیپلوی شده، کاملاً متفاوت است. برای مثال شما می‌توانید این قسمت از کد را که داخل لینک بالا به آن اشاره شده، در اسمارت کانترکت جدید جست‌‌وجو کنید.
متأسفانه هیچ‌چیز پیدا نخواهید کرد . سبزعلیان طی یک توییت به مخاطبان خود هشدار داد: توکن WOJ فانکشن‌های خطرناکی در قرارداد هوشمند خود دارد و صد درصد اسکم است. سازنده یا Owner قراردادهای هوشمند این پروژه privilege یا به بیان ساده‌تر دسترسی‌هایی برای خودش در کدهای برنامه‌نویسی از قبل در نظر گرفته که حتی اسکم‌ترین پروژه‌های کریپتو هم سعی می‌کنند از آنها دوری کنند.
این دسترسی‌ها به گونه‌ای تعبیه شده که مالک یا مالکان پروژه بتوانند در هر زمان نسبت به دستکاری قیمت و مارکت، کنترل دارایی هولدرها، جلوگیری از فروش یا نقل‌وانتقال توکن توسط هولدرها و بسیاری موارد دیگر که خطرساز است، اقدام کنند.
وجود چنین دسترسی‌هایی در یک پروژه قرارداد هوشمند فارغ از جعلی‌بودن تیم اجرایی، وایت‌پیپر، توکنومیکس و رودمپ بسیار ضعیف، برای اسکم‌دانستن آن کافی است. نسبت به خطرات این پروژه و فعالیت‌های تیم معرف آن آگاه باشید.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/natj