کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانه‌ای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبه‌ها منتشر می‌شود و وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی‌اش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش می‌دهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
رویداد زیرساخت دیجیتال ایران ۲۱ آبان‌ماه با حضور متخصصان حوزه زیرساخت و به همت کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار، در کتابخانه ملی برگزار می‌شود. مدیران و فعالان صنعت زیرساخت، کسب‌وکارهای تولیدکننده و تأمین‌کننده سخت‌افزار و کالای دیجیتال، خرده‌فروش‌ها و کسب‌وکارهای مطرح کشور، در این رویداد به موضوعاتی مانند واقعیت تولید سخت‌افزار در ایران، دستاوردها و چالش‌های این سال‌ها، فناوری‌های ابری و تأثیر آنها بر آینده زیرساخت دیجیتال، امنیت، اصالت‌سنجی سخت‌افزارها، نوآوری‌ها و فناوری‌های جهانی در حوزه زیرساخت اقتصاد دیجیتال خواهند پرداخت. به همین مناسبت پیش از برگزاری این رویداد سراغ فعالان حوزه سخت‌افزار و زیرساخت دیجیتال کشور رفته‌ایم تا مهم‌ترین چالش‌های این حوزه را که لازم می‌دانند در رویداد زیرساخت دیجیتال ایران به آن پرداخته شود از زبان این فعالان بشنویم. در این راستا با آیدین عدالت، مدیرعامل شرکت رهنمون فناوری اطلاعات و عضو هیئت‌مدیره سندیکای صنعت مخابرات ایران در گفت‌وگویی به بررسی مشکلات و موانعی پرداخته است که صنعت سخت‌افزار در ایران با آنها دست‌به‌گریبان است و معتقد است در نبود حمایت‌های لازم، این صنعت از همتایان جهانی خود عقب مانده است.
فاصله از مسیر جهانی
سخت‌افزارهای پیشرفته در کنار نرم‌افزارهای نوین، ستون فقرات تحولات فناوری هستند. رشد فناوری اطلاعات در جهان مدیون توسعه زیرساخت‌های ارتباطی و پردازشی قدرتمند است، اما در ایران، صنعت سخت‌افزار با چالش‌هایی روبه‌روست که آن را از مسیر جهانی بازداشته است.
آیدین عدالت درباره این چالش‌ها و راهکارهای رفع گفت: «دهه اخیر را می‌توان عصر نرم‌افزار و اپلیکیشن‌ها نامید؛ دورانی که تغییرات شگرفی در شیوه زندگی و تعاملات انسانی به ارمغان آورده است. با این حال، نباید فراموش کرد که این رشد سریع، بدون توسعه زیرساخت‌های ارتباطی و سخت‌افزاری ممکن نبوده است. سخت‌افزارهای پردازشی و ارتباطی، شریک خاموش و بنیادین این پیشرفت انفجاری هستند. اما در ایران، این بخش از بازار فناوری اطلاعات با چالش‌ها و موانع خاصی روبه‌روست که سبب فاصله گرفتن ما از مسیر جهانی شده است.
تحریم‌های جهانی و مشکلات لجستیکی
آیدین عدالت در ادامه به چالش‌های موجود در این صنعت پرداخت و بیان کرد: « مانند بسیاری از جنبه‌های زندگی ایرانیان، تأثیر تحریم‌های جهانی در دسترسی به سخت‌افزارهای به‌روز دنیا نیز کاملاً محسوس است.»
به گفته او، محدودیت‌ها در بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و استراتژیک، فرآیند تأمین، خرید و انتقال سخت‌افزار به‌ویژه برای مصارف سازمانی را برای شرکت‌های ایرانی به امری پیچیده، زمان‌بر و پرهزینه تبدیل کرده است.
او ادامه داد: «تأمین سرورها، ذخیره‌سازها، سوییچ‌ها و قطعات مربوط به آنها برای ایجاد و توسعه مراکز داده و زیرساخت‌های شبکه، به‌ویژه پردازنده‌های گرافیکی که در توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی بسیار ضروری‌اند، برای شرکت‌های ایرانی چالشی بزرگ است. بسیاری از این شرکت‌ها برای دور زدن تحریم‌ها ناچار به استفاده از روش‌های پیچیده‌ای می‌شوند که زمان و هزینه تأمین سخت‌افزارهای سازمانی را به‌شدت افزایش می‌دهد.»
محدودیت‌های داخلی برای واردات
آیدین عدالت با اشاره به محدودیت‌های داخلی جهت تأمین ارز عنوان کرد: «علاوه بر محدودیت‌های جهانی، کمبود ارز و چالش‌های خودساخته داخلی مشکلات فعالان حوزه سخت‌افزار را دوچندان کرده است. صف‌های طولانی برای تخصیص ارز، پیچیدگی فرآیندهای وزارت صمت و گمرک، و تغییرات ناگهانی در قوانین مربوطه باعث سردرگمی شرکت‌ها، هدررفت سرمایه و فرصت‌ها و افزایش هزینه‌های تأمین سخت‌افزار و قطعات شده است.»
نبود حمایت واقعی دولت از تولید سخت‌افزار
با وجود شعارهای متعدد در حمایت از تولید ملی و تبلیغات گسترده برای خودکفایی، حمایتی که بتواند تولید سخت‌افزار را در ایران تقویت کند دیده نمی‌شود. عدالت در این باره گفت: «در این راستا، نه‌تنها حمایتی پایدار به سبک کشورهای پیشرفته صورت نمی‌گیرد، بلکه اقداماتی سطحی و گاه با ایجاد رانت برای شرکت‌های خاص، تولید و فروش سخت‌افزار داخلی را با دشواری مواجه کرده و حتی گاه به‌عنوان یک تابو در این صنعت شناخته می‌شود.»
او تأکید کرد: «سیاست‌گذاری‌های نادرست و اصرار بر مسیرهای اشتباه، موجب شده است که تولید سخت‌افزار در ایران اغلب از سطح مونتاژ فراتر نرود و سرمایه‌گذاری در این بخش جذابیت نداشته باشد.»
بی‌توجهی به محصولات داخلی
شرکت‌هایی که در عرصه سخت‌افزار فعالیت می‌کنند، از یک سو در بخش دولتی با بی‌میلی در رقابت و فروش محصولات مواجه‌اند و از سوی دیگر، در بخش خصوصی با اتهام استفاده از رانت و تولید محصولات بی‌کیفیت روبه‌رو می‌شوند.
عدالت در این باره بیان کرد: «برای نمونه، در حالی که دولت‌ها مردم را به استفاده از خودروهای بی‌کیفیت و گران‌تر از قیمت جهانی وادار می‌کنند، در خریدهای سخت‌افزاری، الزاماً محصولات برندهای معتبر خارجی نظیر HPE و Cisco را می‌پذیرند.»
او ادامه داد: «باوجود قوانین متعددی مانند قانون حمایت از حداکثر توان تولید داخل و قانون جهش دانش‌بنیان، نه‌تنها توجهی به محصولات داخلی نمی‌شود بلکه در مناقصات دولتی نیز فرصتی برای رقابت با برندهای خارجی به شرکت‌های ایرانی داده نمی‌شود.»
تسهیل فرایند واردات
به گفته عدالت، در شرایط ایده‌آل، دولت باید از یک سو با بهبود روابط بین‌المللی و تسهیل فرآیندهای واردات و تخصیص ارز برای محصول نهایی و قطعات سخت‌افزاری، دسترسی به آخرین فناوری‌های روز را ممکن سازد و از سوی دیگر، به‌جای پرداخت وام و معافیت به برخی شرکت‌های خاص، بستری برای تأمین عادلانه و رقابتی نیازهای زیرساختی کشور از محصولات داخلی فراهم آورد. در این صورت، شرکت‌های تولیدکننده سخت‌افزار قادر خواهند بود با ایجاد ارزش افزوده واقعی، رشدی پایدار و متوازن را تجربه کنند.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/jv2l
