کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
از مرداد ۱۳۹۸ که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تبدیل به وزارتخانه شد تا به امروز دو وزیر بر مسند این وزارتخانه نشستهاند. حالا در مردادماه ۱۴۰۳، مسعود پزشکیان رضا صالحی امیری را بهعنوان سومین وزیر میراث فرهنگی برای گرفتن رأی اعتماد به مجلس پیشنهاد داده تا از میراث چندهزارساله ایران محافظت کند و بازار گردشگری را رونق بخشد.
سید رضا صالحی امیری ۶۳ساله سن دارد و تاکنون چندین مقام اجرایی داشته و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، سرپرست وزارت ورزش و جوانان، رئیس کمیته ملی المپیک، معاون بررسیهای راهبردی وزارت اطلاعات، رئیس کمیته اجتماعی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی و معاون پژوهشهای فرهنگی و اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام بوده است.
در سال ۱۳۹۲ نمایندگان مجلس نهم به رضا صالحی امیری، وزیر پیشنهادی دولت برای تصدی وزارت ورزش و امور جوانان رأی اعتماد ندادند و او ابتدا بهعنوان سرپرست این وزارتخانه و پس از آن بهعنوان رئیس مرکز کتابخانه ملی مشغول به کار شد.
بیتجربه در امور گردشگری و فرهنگی
ضرغامی و علی دارابی، وزیر و معاون فعلی وزارت میراث فرهنگی؛ جمشید حمزهزاده، رئیس جامعه هتلداران و حرمتالله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران همگی معتقدند که انتساب صالحی امیری با توجه به پیشینه مدیریتی و تعاملاتی که دارد میتواند در توسعه و رونق صنعت گردشگری و ورود بخش خصوصی به این حوزه مؤثر باشد.
ولی مخالفانش معتقدند سید رضا صالحی امیری در این حوزه تخصص ندارد و مناسب این مسند نیست. به همین دلیل برنامههای او مورد تأیید اعضای کمیسیون فرهنگی قرار نگرفت و در رأیگیری داخلی جلسه رأی اعتماد نگرفت. با این حال کمیسیون صنایع و معادن صالحی امیری را با اکثریت آرا تأیید کرد.
رشد اقتصادی متوازن با صنعت گردشگری
سید رضا صالحی امیری مانند دیگر وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم برنامههای خود را در یک فایل هشتصفحهای که دارای ایرادهای نگارشی و ویرایشی و حتی خطخوردگی است، منتشر کرد. در ادامه این گزارش بخشهایی از این فایل را که مربوط به فناوری و فضای الکترونیک است بررسی میکنیم.
در برنامه وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی تلاش شده برنامهها مطابق برنامه هفتم توسعه باشد. براساس نوشتههای این سند، صنعت گردشگری جایگاه ممتازی در دستیابی کشورها به رشد اقتصادی متوازن دارد و افق ۲۰۳۰ کشورها پیشبینی میکند بیش از دو میلیارد نفر از جمعیت جهان برای مقاصد گردشگری داخلی و خارجی جابهجا شوند.
حوزه گردشگری ایران از نظر جاذبههای فرهنگی و تاریخی در رده دهم و از نظر جاذبههای طبیعی در رتبه پنجم جهان قرار دارد. در قانون برنامه هفتم افزایش آمار گردشگران ورودی تا ۱۵ میلیون نفر تصویب شده است. اما آیا صرف تصویب این قوانین به توسعه این صنعت کمک میکند؟
اولویتهای وزیر
در این برنامه سه حوزه میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری از هم جدا شدهاند و برای هرکدام برنامههایی ارائه شده است.
حوزه میراث فرهنگی
از میان برنامههای پیشنهادشده در بخش میراث فرهنگی سه برنامه میتواند به اقتصاد دیجیتال و فضای فناوری ارتباط مستقیم داشته باشد و میتوان بهوسیله فناوریهای جدید بهخوبی به اهداف این برنامهها دست پیدا کرد.
اولین برنامه «توسعه همکاری با کشورهای منطقه و برگزاری کارگاههای آموزشی و استفاده از فناوریهای نوین» است. در این زمینه بهدرستی به فناوریهای نوین اشاره شده، زیرا امروزه از وسایل گوناگون و بسیار پیشرفتهای برای حفظ و نگهداری آثار باستانی یا مانند آن استفاده میشود.
برنامههای بعدی «مبارزه با قاچاق میراث فرهنگی و ارتقای امکانات لجستیکی» و «دیجیتالی کردن نقشههای حریم و قرارگیری آنها در سامانه یکپارچه» است. این روزها افتتاح سامانههای مختلف و اتصال آنها به دولت الکترونیک مرکزی یکی از روندهای کشور است که میتوان به کمک این سامانهها به این اهداف رسید. علاوهبر این ارتقای امکانات لجستیکی هم یکی از واژههای کلیدی این برنامه است.
حوزه گردشگری
براساس برنامه هفتم تا پایان این برنامه تعداد گردشگران ورودی به کشور باید به ۱۵ میلیون برسد؛ درحالیکه در حال حاضر این آمار تقریباً بیش از شش میلیون نفر اعلام شده است. این میزان کم گردشگر در ایران دلایل زیادی دارد که بسیاری از آنها به کمک اقتصاد دیجیتال حل میشود، ولی در برنامه فقط به دو راهکار اشاره شده است. «بازاریابی و معرفی مقاصد گردشگری، امکان حضور و مشارکت جدی بخشهای مختلف و فعال گردشگری با کمک بخش خصوصی و فعالان در حوزه نوآوری» میتواند سادهترین پیشرفت را داشته باشد. در برنامه «فعال کردن اقتصاد دیجیتال در حوزه گردشگری برای معرفی و شناساندن ظرفیتها و جاذبههای گردشگری» به شکل مستقیم به اقتصاد دیجیتال اشاره شده که امیدوارکننده است.
صنایعدستی
صنایعدستی شاید مرتبطترین بخش صنعت گردشگری است که به اقتصاد متصل است، زیرا بحث خریدوفروش و گسترش بازار اقتصادی در میان است؛ آن هم بخشی از اقتصاد که تحریمناپذیر است و جهانیان مشتاقانه از آن استقبال میکنند. اما تنها اشارهای که در این حوزه به فناوری شده، گزینه «ایجاد بانک اطلاعاتی جامع صنایعدستی کشور» است که تصمیم بر حذف آن گرفته شده و به دلیل اهمالکاری ویراستار به همان شکل خام منتشر شده است.
حمایت از کسبوکارهای دیجیتال
صالحی امیری در جلسه دفاعیه خود در مجلس راهحلهایش را فهرست کرد و در میان برنامههایی که نام برد در راهبرد پنجم به کسبوکارهای اینترنتی و استارتاپهای حوزه گردشگری اشاره کرد. او اظهار کرد: «حمایت از کسبوکارهای دیجیتال و استارتاپهای این حوزه واجب است. استارتاپها و دستگاه هوشمند در این فضا بهشدت در حال رشدند و ما باید خود را برای ورود به آن آماده کنیم. تا به امروز کسبوکارهایی در گردشگری و صنایعدستی در وزارتخانه ثبت شده و ما باید به این فرایند سرعت بدهیم.»