کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
محمد سلطانی، مدیر فنی شرکت رمیس، یکی از بزرگترین مشکلات صنعت زیرساخت دیجیتال را عدم ارتباط با وندورها معرفی کرد. به گفته او در نتیجه عدم ارتباط با وندورها در حوزه تولید، سرمایهگذاری و بهرهبرداری از تجهیزات دچار مشکل خواهیم شد.
رویداد زیرساخت دیجیتال برای نخستینبار به همت کارخانه نوآوری رسانه راهکار، برگزار خواهد شد. در این رویداد فعالان این صنعت جمع خواهند شد تا چالشهای زیرساخت دیجیتال کشور را از نظر بگذرانند و به دنبال راه چارهای برای مشکلات یکی از مهمترین زیرساختهای کشور باشند.
از این رو کارنگ تصمیم گرفته است تا با حاضران این رویداد و فعالان حوزه زیرساخت دیجیتال گفتوگو کند تا پیش از برگزاری رویداد بزرگترین چالشهای این صنعت را مورد بررسی قرار داده و آنها را به مخاطبان صنعت فناوری اطلاعات ایران ارائه دهد.
سلطانی در این گفتوگو علاوه بر عدم ارتباط با وندورها، دیگر چالش صنعت سختافزار زیرساخت دیجیتال کشور را عدم آگاهی از جایگاه پراهمیت فعالیت مهندسی در این حوزه میداند. به گفته او بسیاری از کارفرماها تنها برای تهیه تجهیزات بودجه تعیین میکنند و در برای دستمزد نیروی انسانی حتی بودجه صفرا را در نظر میگیرند.
عدم انتقال درست دانش فنی
محمد سلطانی، مدیر فنی رمیس در ابتدای این گفتوگو با اشاره به این که چند چالش عمده در این صنعت وجود دارد توضیح میدهد: «مهمترین و اصلیترین مشکلی که دیگر مشکلات نیز از آن به وجود میآید مشکل ارتباطی کشور ما با دنیا و وندورها است. اگر با وندورها ارتباط نداشته باشیم دو مشکل عمده به وجود میآید؛ یکی در حوزه سرمایهگذاری و تولید تجهیزات زیرساخت و دومی در حوزه بهرهبرداری بهینه از تجهیزات.»
او در توضیح چالش اول بیان میکند: «وندورها معمولاً تمایل دارند تولید خود را جایی انجام دهند که نیروی انسانی ارزانتری وجود دارد و این مورد هم در وندورهای زیرساختی و هم در وندورهای نرمافزاری صادق است؛ برای مثال علت این که کشورهای مانند هند در تولید نرمافزار نقش مهمی را پیدا کرده است همین موضوع است و بسیاری از تجهیزات زیرساختی در کشورهایی مانند تایوان، چین، مالزی و مکزیک تولید میشوند؛ درحالی که وندور اصلی ممکن است آمریکایی باشد. میتوان گفت در نتیجه عدم ارتباط با وندورها، بستر تولید توسعه نخواهد یافت. زیرا وندورها برای سرمایهگذاری حضور پیدا نمیکنند و کارخانههای تولیدی خود را وارد کشور نمیکنند.»
سلطانی در ادامه توضیح میدهد که چگونه زیرساختها به پشتیبانی وندورها نیاز دارند و در صورت عدم ارتباط و حضور وندورها پیادهسازی و بهرهبرداریها بهینه نخواهند بود. او میگوید: «وقتی با وندورها ارتباط نداشته باشیم، با مهندسان فروش و افراد تکنیکال وندورها ارتباط مستقیمی برقرار نمیشود، در نتیجه ممکن است انتخاب سولوشن بهینه صورت نگیرد. علاوه بر این سولوشنها نیازمند آپگرید، تیونینگ، اسکیل شدن، بهبود و غیره هستند که این امر نیز متأسفانه با مشکلات جدیای روبروست.»
او در ادامه اشاره میکند که عدم ارتباط با وندورها باعث عدم انتقال درست دانش فنی نیز میشود.
محدودیت در واردات و تخصیص ارز
یک چالش بزرگ دیگر حوزه سختافزار مشکلات واردات است. محدودیت در واردات یکی از مشکلاتی است که اغلب فعالان صنعت زیرساخت دیجیتال کشور از آن به عنوان یکی از اصلیترین چالشهای این حوزه یاد میکنند. سلطانی نیز با یادآوری این موضوع تشریح میکند: «قوانین بالادستی در این حوزه همواره در حال تغییر است. تخصیص ارز به سختی و با تأخیر زیاد انجام میشود و ترخیص کالا نیز به راحتی انجام نمیشود. نگاه به تجهیزات زیرساخت دیجیتال، کالای لوکس است و شاید همین یکی از ریشههای مشکلات در این حوزه باشد.»
کالا به سختی وارد و ترخیص میشود اما تازه با چالش دیگری روبرو میشویم. سلطانی ضمن بیان این موضوع عنوان میکند: «اثبات اصالت و نو بودن تجهیزات. به نظر من موضوع اصالتسنجی یکی از مشکلات مهم امروزه قراردادهای تأمین تجهیزات و فرایند تحویل تجهیزات است. این مشکل هم به مشکل ریشهای عدم ارتباط مستقیم با وندورها و پارتنرهای رسمی آنها بر میگردد.»
به «مهندسی» اهمیت چندانی داده نمیشود
سلطانی در خلال این گفتوگو به بررسی دیدگاههای موجود درباره هزینه پرداختی متخصصان و مهندسان حوزه زیرساخت میپردازد و توضیح میدهد: «چالش دیگر در این حوزه، عدم شناخت جایگاه فعالیتهای تخصصی و مهندسی است. متأسفانه به مهندسی در حوزه زیرساخت ارزش چندانی قایل نمیشود. از شواهد این موضوع میتوانیم به قیمتدهی شرکتها در زمینه خدمات و یا بودجههایی که کارفرماها برای فعالیت مهندسی حوزه زیرساخت دیجیتال اختصاص میدهند اشاره کنیم. دستمزد نیروی انسانی متخصص هم بسیار پایین است در حالی که گاهی صدها میلیارد تومان تجهیزات را بدون حمایت و دسترسی به وندور، نصب و راهاندازی و پشتیبانی میکنند.»
رفع موانع ارتباطی با وندورها به سیاستهای کلان برمیگردد
سلطانی هر یک از چالشها و موانع حوزه زیرساخت را برمیشمارد و شرایط رفع هر یک از آنها را مورد بررسی قرار میدهد. او در این باره توضیح میدهد: «رفع موانع ارتباط با وندورها به موضوع بزرگتری که همان ارتباط با دنیا است مرتبط میشود؛ البته این مشکلات کلان هستند و شاید کار زیادی در ارتباط با آنها نتوان انجام داد زیرا به سیاستهای کلان مربوط میشوند. اما در حوزه واردات وزارت صمت و دیگر نهادهای مربوط میتوانند قوانین را شفافتر کرده و اولویت تجهیزات زیرساختی را برای واردات بالا ببرند و اصلاحاتی در این حوزه انجام دهند که ممکن و شدنی است.»
او با اشاره به این موضوع که میتوان در حوزه اصالتسنجی بهبودهایی را انجام داد توضیح میدهد: «برای مثال میتوان فضای غیرواقعی را از بین برد و از سمتی دیگر شرایطی مشخص شود تا برای همه شرکتها و کارفرماها شفاف و قابل اجرا باشد. در مورد حوزه مهندسی نیز باید فرهنگ، دیدگاه و تفکر تغییر کند که این موضوع به فعالین همین صنعت بر میگردد. برای تحقق این موضوع باید تفکر این که تجهیزات اصل است را از بین ببریم و ارزش نیروی انسانی متخصص را بالا ببریم. واقعیت این است که تجهیزات بدون پیکربندی و راهبری مهندسان کار خاصی انجام نخواهند داد.»
او در ادامه درباره آینده زیرساختهای دیجیتال توضیح میدهد: «به نظر من توسعه زیرساختهای دیجیتال مسیری است که با توجه به تغییر دنیا، نیازهای مردم و توسعه کشور در هر صورت طی خواهد شد. به سالهای گذشته نگاه کنید. در همین ده سال اخیر چه توسعههایی در حوزه شبکههای دسترسی، اپراتورهای موبایل، مراکز داده و غیره انجام شده است. زیرساخت بانکها را میتوان با ده سال گذشته آنها مقایسه کرد؟ اما چیزی که من را نگران میکند، رویکردها و نگاههای دور از واقعیت به مواردی مانند بومیسازی تولید تجهیزات، سختتر شدن ارتباط با دنیا و مهاجرت نیروهای متخصص در این زمینه است.»