کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
در تاریخ ۱۹ آذرماه ۱۴۰۳، دیجینکست با رونمایی از هویت بصری جدید خود و دستاوردهای اخیر در حوزه سرمایهگذاری، بر رویکرد خود در حمایت از استارتاپهای مبتنی بر هوش مصنوعی و رشد آنها تأکید کرد. در این نشست خبری که در کارخانه نوآوری آزادی سوله دیجینکست برگزار شد؛ حمید محمدی، رئیس هیئتمدیره دیجینکست، اعلام کرد که هدف این مجموعه تبدیل شدن به رهبر سرمایهگذاری در حوزه هوش مصنوعی در تجارت الکترونیک است و به دنبال افزایش حجم سرمایهگذاریها و حمایت از مراحل مختلف رشد استارتاپهاست. همچنین، کیوان محیطمافی، مدیرعامل دیجینکست، از برنامههای این مجموعه برای همکاری با دانشگاهها و بخش دولتی جهت تقویت زیرساختهای هوش مصنوعی و جذب تیمهای نوآور خبر داد.
نکات کلیدی در مسیر توسعه دیجینکست و هوش مصنوعی
از سال ۹۷ دیجینکست به وجود آمد. دیجیکالا با بزرگ شدن نیاز به فناوریهای مختلفی برای نیازهای گوناگون خود داشت که نه در توان دیجیکالا بود و نه منطقی بود که دیجیکالا آنها را برآورده کند. پس با رویکرد نوآوری باز تلاش کرد این نیازها را پاسخ داد.
حمید محمدی با اشاره به سفری که سال ۹۷ به چین داشت گفت: «حجم سرمایهگذاری شرکتهای تکنولوژی چین روی هوش مصنوعی غیرقابلباور بود و این باعث شد تا ما در دیجیکالا چقدر نیاز داریم تا راهحلهای مبتنی بر هوش مصنوعی داشته باشیم؛ ولی در رسیدن به پاسخهای آن ناتوانیم. این شد که ما تصمیم گرفتیم تا روی ایدهها و افرادی که میتوانند بر اساس هوش مصنوعی محصولی را توسعه دهند که در زنجیره ارزش ما تأثیرگذار باشند سرمایهگذاری کنیم. این ایده اولیه تأسیس دیجینکست بود.»
رؤیای رهبری سرمایهگذاری در حوزه هوش مصنوعی
حمید محمدی هدف اولیه دیجینکست را سرمایهگذاری در مراحل اولیه استارتاپهای مختلف اعلام کرد که در وهله اول به دیجیکالا و سپس باقی بازیگران اکوسیستم خدمت ارائه کنند. آپتایم، گنجه، دژینو، کارپو، یواسیستنت و خودنویس مثالهایی از ۲۶ استارتاپ فعال در دیجینکست هستند که محمدی به آنها اشاره کرد.
اما نکته مهم صحبتهای محمدی چشماندازی است که برای دیجینکست متصور است. او توضیح داد: «تلاش ما در دیجینکست این است که رهبر سرمایهگذاری در حوزه هوش مصنوعی برای پیادهسازی راهکارهای مناسب در زنجیره ارزش تجارت الکترونیک باشد. فینتک تمرکز جدید ما در دیجینکست خواهد بود. مارتک حوزه موردعلاقه ماست که تلاش داریم با تمرکز بر هوش مصنوعی روی آن سرمایهگذاری انجام دهیم.»
او هدف بعدی دیجینکست برای سالهای آینده را افزایش حجم سرمایهگذاری اعلام کرد. او معتقد است با این افزایش سرمایهگذاری دیجینکست مراحل بیشتری از تولید یک استارتاپ را حمایت خواهد کرد که لازم است تا همسرمایهگذاریهای بیشتری در دیجینکست اتفاق بیفتد.
به گفته رئیس هیئتمدیره دیجینکست توسعه و تقویت زیرساختهای هوش مصنوعی مورد دیگری است که دیجینکست نیاز به همکاری با دیگر بازیگران این حوزه و بخش دولتی است. او ادامه داد: «باتوجهبه روند فعلی هوش مصنوعی و عزم جدی اکوسیستم در سالهای آینده اسمهای بیشتر و جدیتری را در استارتاپهای شکلگرفته در حوزه هوش مصنوعی خواهیم شنید و سرمایهگذاریهای بیشتری در این حوزه اتفاق خواهد افتاد.»
یکهمت سرمایهگذاری روی استارتاپها
در ادامه کیوان محیطمافی، مدیرعامل دیجینکست، شناسایی و توانمندسازی افراد و استارتاپها را از طریق نوآوری باز مأموریت دیجینکست معرفی کرد. او در ادامه گزارش عملکرد مدت اخیر این شرکت را ارائه کرد. برگزاری هکاتون هوش مصنوعی، توسعه اپن API، ارتباط با دانشگاه و ارائه معکوس و ارتباط مدیان دیجیکالا با دانشگاهیان و راهاندازی دو کمپ استعدادیابی در سال که ۶۱ استارتاپ در از آنها شکلگرفتهاند از کارهایی است که دیجینکست در سالهای اخیر انجام داده است. برگزاری رویداد نکستشیفت نیز دیگر فعالیت این شرکت است که نوآوری در صنعت برای مدیران ارشد سازمانها را پیگیری میکند.
به گفته محیط مافی دیجینکست در سالهای اولیه فقط حمایتهای غیرمالی در اختیار استارتاپها قرار میداده؛ اما الان سرمایهگذاری مالی هم در لیست خدمات این شرکت قرار دارد که خروجی این سرمایهگذاریها ۲۶ استارتاپ فعال در دیجینکست، ۹ همسرمایهگذاری با شرکتهای دیگر بوده است. او توضیح داد: «ارزش کل استارتاپهای ما حدود یکهمت است. ۸ تیم از این ۲۶ تیم به سطح بعدی سرمایهگذاری راه پیدا کردهاند و ۵ خروجی موفق داشتیم که توانستهاند سهام خود را به فروش برسانند.»
از این ۲۶ استارتاپ هشت تیم در حوزه تجارت الکترونیک، ۵ تیم در حوزه هوش مصنوعی مولد و ۴ تیم در حوزه لجستیک فعال هستند. باقی تیمها در بخشهای بازاریابی، بازی، سلامت و گردشگری فعالاند.
او در پایان بر تلاش این مجموعه برای افزایش حجم سرمایهگذاری و همچنین تمرکز بر هوش مصنوعی تأکید کرد و گفت: «میخواهیم بخش فینتک را تقویت کنیم و تیمهای بیشتری را در این حوزه بپذیریم. تیمهای فعلی ما با درصد بالایی از هوش مصنوعی استفاده میکنیم. علاوه بر این تلاش داریم با دانشگاهها، دیگر فعالان اکوسیستم و حتی بخش دولتی برای کشف و تقویت استعدادها همکاری کنیم.»
دیجینکست کدام مسئله دیجیکالا را حل کرده است؟
نکته قابل توجه در مسیر دیجینکست این است که پرتفوی آن از سال 1402 تغییر نکرده است و به نظر میرسد با حضور کیوان محیط مافی تمرکز بر همان استارتاپهای قبلی گذاشته شده است مافی در پاسخ به خبرنگار کارنگ که از سال 1402 چه چیزی تغییر کرده و دیجینکست کدام مسئله دیجیکالا را حل کرده گفت: «ما از سال ۱۴۰۲ بر رشد تیمهای فعلی تمرکز کردیم و تصمیم گرفتیم سرمایهگذاری جدیدی روی تیم جدید انجام ندهیم. آگاهانه به این سمت رفتیم که تیمها را غربالگری کنیم و از ۳۰ تیم ۸ تیم را نگه داشتیم تا استارتاپها واقعاً مسئلهای را با خلاقیت حل کنند. در کمپ جدید ۶ تیم به تیمهای قبلی اضافه شدند و جان تازهای به دیجینکست دادند.»
او در توضیح حل مسائل به طور خاص دیجیکالا به کمک استارتاپهای دیجینکست تشریح کرد: «دیژینو و کارپو از استارتاپهایی هستند که به طور خاص نیازهای دیجیکالا را حل میکنند و چند تیم دیگر نیز به طور اختصاصی بر نیازهای دیجیکالا متمرکزند اما هنوز سرویسهایشان عرضه نشده است. در سمت فروشندگان نیز چندین تیم درحالتوسعه سرویسهای مختلف هستند تا کار فروشندگان را راحتتر کنند.»
او در ادامه اعلام کرد دیجیکالا تصمیم دارد تا به حوزه دارو وارد شود. به همین منظور استارتاپی که در این حوزه با همکاری با داروخانهها فعال است، به تحقیق بازار دیجیکالا کمک میکند.
در ادامه حمید محمدی با تأکید بر ارزشآفرینی واقعی یک استارتاپ توضیح داد: «قسمت سخت ماجرا در سرمایهگذاری در قسمت کاربردپذیری واقعی راهحل است. یک راهحل در ظاهر کار میکند؛ ولی در واقعیت و مقیاس بالا کار نمیکند؛ زیرا ارزش واقعی خلق نکرده است و سؤال درستی را پاسخ نداده است. بخش بزرگ تمرکز ما در این حوزه است که راهحلها با کسبوکارها هماهنگ باشند و برای کسبوکارها ارزش درست و واقعی خلق کنند.»
آیا دیجینکست میتواند به رهبر سرمایهگذاری هوش مصنوعی در تبدیل شود؟
هرچند حمید محمدی این موضوع را مطرح کرد که دیجینکست قصد دارد تبدیل به رهبر سرمایهگذاری در هوش مصنوعی شود اما با نگاه به سایت دیجینکست مشاهده میکنیم که سقف سرمایهگذاری این مرکز شتابدهی ۵ میلیارد تومان است که این عدد با سیاستی که دیجینکست به دنبال آن است همخوانی ندارد. محمدی و مافی در پاسخ به خبرنگار کارنگ درمورد مسیر تبدیل دیجینکست به رهبر سرمایهگذاری در هوش مصنوعی و میزان سرمایهگذاری مدنظر این مجموعه در این حوزه بود؛ اما رئیس هیئتمدیره و مدیرعامل دیجینکست پاسخ مستقیمی به این سؤال ندادند.
حمید محمدی بیان کرد: «ما دو تصمیم داریم یک اینکه فعالیت دیجینکست در حوزه هوش مصنوعی تسریع کنیم و دوم استفاده از زیرساختهای دیجینکست استفاده کنیم تا بتوانیم سرمایهگذاریهای بزرگتری در هوش مصنوعی انجام دهیم. واقعیت این است که با ۵ میلیارد تومان نمیشود در این حوزه کار جدی کرد و ما امیدواریم با همکاری و مشارکتبخشهای دیگر اکوسیستم به این هدف برسیم. ما قبلاً فقط مرحله اولیه سرمایهگذاری میکردیم؛ ولی از الان تلاش داریم راهحلهای بیشتری را به هوش مصنوعی وارد کنیم و سرمایههای بیشتری جذب کنیم. اما اینطور نیست که تمام این سرمایه از سمت دیجینکست باشد.»
کیوان محیطمافی نیز با تأکید بر ارزش واقعیای که یک استارتاپ باید تولید کند بیان کرد: «ما داریم تلاش میکنیم که با غربالگری استارتاپها و تحقق بازار مسائل و راهحلهای مناسب را پیدا کنیم تا در نهایت تیم مناسب را پیدا کنیم. ما هم شتابدهی میکنیم و هم سرمایهگذاری ولی برای سرمایههای بسیار بالا تیم مدنظر را با مجموعه بزرگتری مثل دیجیکالا و دیجیاکسپرس متصل میکنیم. ما VC به معنای کلاسیک نخواهیم بود بلکه MicroVC هستیم که ریسکهای اولیه استارتاپها را حذف میکند.»
مافی همچنین در بخشی از صحبتهای خود بیان کرد که قصد دارد با همکاری دیجیکالا،دیجینکست و دیجیپی یک CVC ایجاد کنند.