اول تیر ۱۴۰۱ به‌طور رسمی از سندباکس بانک مرکزی رونمایی شد. این نشست با حضور علی صالح‌آبادی، رئیس‌کل بانک مرکزی؛ سیدابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی؛ مَعاونان و شرکت‌های زیرمجموعه بانک مرکزی و همچنین برخی از فعالان کسب‌وکاری حوزه فین‌تک برگزار شد.
در ابتدای این نشست مهران محرمیان، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی از دلایل شکل‌گیری سندباکس گفت. او با بیان این موضوع که توسعه کسب‌وکارهای نوظهور به‌خصوص در حوزه فین‌تک به توسعه و بزرگ‌تر شدن اقتصاد کمک فراوانی خواهد کرد، گفت: «در بحث کسب‌وکارهای جدید مشکلات و ریسک‌های متعددی را شاهد هستیم و برای آنها باید مقرراتی را ایجاد کرد؛ زیرا به‌دلیل نوپا بودن آنها و دیده‌نشدن همه ابعاد آن و کند بودن فرایند قانون‌گذاری نمی‌توان پابه‌پای آن حرکت کرد. راه‌حلی که در عمده کشورهای دنیا دنبال شده، رگولاتوری از طریق سندباکس است.»
او در ادامه افزود: «تا زمانی که نگاه صفر و یکی به یک حوزه داشته باشیم، عملاً باید جلوی بسیاری از فعالیت‌ها را بگیریم و این اتفاق ما را از بسیاری از نوآوری‌ها محروم می‌کند. از همین رو در فرایند سندباکس به سمت مجوزهایی بسیار محدود می‌رویم تا کسب‌وکارهایی که ابعاد آنها مشخص نشده، کار خود را پیش ببرند و پس از آن تصمیم می‌گیریم که این کسب‌وکارها چگونه فعالیت کنند.
این یک تعامل مشترک بین کسب‌وکار و رگولاتور است و دو طرف به یکدیگر کمک می‌کنند. کسب‌وکار با حضور در این فضا به ما اجازه می‌دهد آن را بررسی کنیم و با شناسایی ریسک‌ها در مقررات به آن پاسخ دهیم. برای کسب‌وکار نیز زمانی که این تعامل شکل بگیرد با خیالی راحت و بدون استرس چالش با رگولاتوری به کار خود ادامه می‌دهد.»
محرمیان در ادامه عنوان کرد: «در این تعامل دوطرفه یک بازی برد – برد شکل خواهد گرفت و باید رویکرد خود را با فضای جدید منطبق کنیم؛ چراکه این رگولاتوری و این فضا به نفع همه خواهد بود.»
در برابر فناوری‌های نو باید تسهیلگر باشیم
در بخش دیگری از این نشست علی عبدالهی، مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک در خصوص اهمیت محیط آزمون بانک مرکزی و چهارچوب‌های آن گفت: «امروزه فناوری‌ها و نوآوری‌های جدید مدل‌های نوینی از کسب‌وکارها را شکل داده‌اند که غیرمتمرکز هستند و با وجود ریسک‌پذیر بودن بالای آن، اما روند روبه‌رشدی را در پیش دارند.»
عبدالهی در بخش دیگری از صحبت‌های خود در خصوص رویکردها نسبت به کسب‌وکارهای جدید گفت: «در یک رویکرد سنتی در مواجهه با فناوری‌های تحول‌آفرین، رگولاتوری در ابتدا آنها را رد می‌کند، سپس در برابر آنها مقاومت نشان می‌دهد و در نهایت مجبور به قانون‌گذاری می‌شود.
اما در رویکردهای جدید در خصوص فناوری‌های نوین ابتدا همراهی صورت می‌پذیرد و سپس بحث مشارکت و آموزش شکل می‌گیرد و در نهایت رگولاتور وارد بحث آزمایش می‌شود و دقیقاً سندباکس از دل بحث آزمایش خارج می‌شود.» عبدالهی در ادامه با اشاره به اینکه در دنیا مدل‌های دیگری نیز آزمایش شده، تأکید کرد که تجربه نشان داده سندباکس بهترین گزینه در ایران برای رگولاتوری کسب‌وکارهای نوین است.
عبدالهی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «نکته بسیار مهم در بحث رگولاتوری تغییر تفکر است؛ بنابراین در مواجهه با فناوری‌های نو باید تسهیلگر باشیم.»
مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک با توضیح اینکه سندباکس بانک مرکزی سه رکن شورای راهبری، دبیرخانه و مجری دارد، گفت: «در گام اول فراخوان‌های سندباکس در حوزه رگ‌تک، سوپ‌تک، لندتک و پی‌تک است و پس از این روند وارد فازهای جدید خواهیم شد.»
در این نشست رضا قربانی، رئیس کمیسیون فین‌تک نصر تهران نیز به نمایندگی از فعالان کسب‌وکارهای این حوزه در خصوص راه‌اندازی و کاربرد سندباکس گفت: «موضوع سندباکس بحث اجازه‌دادن برای انجام خطاست. واقعیت آن است که کسب‌وکارهای حوزه فین‌تک نه در مقابل نهادهای رگولاتوری هستند و نه در برابر بانک مرکزی؛ اما تصمیم دارند در کنار آنها قرار گیرند و قصد دارند اقتصاد کشور را بزرگ کنند و پذیرش این مسیر و فرهنگ آن اتفاق بزرگی است.»
نباید محافظه‌کار باشیم
در بخش دیگر این نشست ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور به بحث روند تحول در فضای مجازی و بروز و ظهور مباحث مالی در این عرصه پرداخت. او در این خصوص گفت: «ما قرن بیستم را در حالی سپری کردیم که بزرگ‌شدن بازارها یکی از نیازهای مبرم جهانی شده بود.
با توجه به تحولاتی که در جهان صورت گرفت، در بحث جهانی‌شدن و تغییر بافت دوره مدرنیته و صنعتی‌شدن این نیاز به وجود آمد که دائماً اقتصاد جهانی بزرگ شود. در کنار آن هم تحولاتی در حوزه فناوری‌های مجازی صورت گرفت که دوره مبتنی بر اطلاع‌رسانی بود و از نظامات اطلاع‌رسانی نیز فضای مجازی تشکیل شد؛ قبل از آن نیز نظام‌های ارتباطی؛ از تلاقی نظام‌های اطلاعاتی و ارتباطی ماشین‌های جست‌وجو در دنیا شکل گرفتند. به‌دنبال آن شاهد تحولی تحت عنوان شبکه اجتماعی بودیم که نقش رسانه‌ای آنها برجسته شد و در کنار آن چیزی تحت عنوان اقتصاد دیجیتال شکل گرفت.»
او در ادامه افزود: «با ظهور و بروز هر یک از این پدیده‌ها متأسفانه دچار تأخیر بودیم و در حقیقت این تحولات در دنیا رخ داد و فقط کاربر این عرصه بودیم؛ متأسفانه در حوزه‌های مختلف فضای مجازی، کاربر هستیم. هرچند اقدامات خوبی در بحث اقتصاد دیجیتال به وقوع پیوسته، ولی روح تحولی که به‌عنوان پارادایم فضای شبکه‌های اجتماعی مطرح است، فاقد پلتفرم‌های مناسب است.»
فیروزآبادی با اشاره به ورود به یک عصر جدید در بزرگ‌سازی بازارها گفت: «توجه به خلق پول و استفاده از آن در فضای مجازی در این دوره جدید بسیار حائز اهمیت است. بسیاری از پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی طی سال‌های اخیر فشار سنگینی وارد کردند تا پولی در این چهارچوب خلق کنند.»
او در ادامه افزود: «نظام‌های سنتی پولی و مالی به‌خصوص در آمریکا مقاومت زیادی در برابر خلق این پول‌ها انجام دادند، اما اکنون صحبت از متاورس می‌شود که یک تغییر شدید پارادایمی در بحث فناوری‌هاست.»
او با اشاره به اهمیت شکل‌گیری متاورس تأکید کرد: «تمرکز شدید شرکت‌های بزرگ دنیا در تشکیل متاورس تنها به این دلیل است که پول‌های جدید شکل بگیرد، اما عددهایی که اکنون در بحث بیت‌کوین مشاهده می‌کنیم، نشان می‌دهد که این رمزارز بازیچه‌ای بیش نیست؛ تصور کنید اگر متاورس به‌صورت میلیاردی عضو بپذیرد و شکل جدی به خود بگیرد، ما شاهد بزرگ‌شدن اقتصاد دنیا در ابعاد قابل توجه خواهیم بود.»
فیروزآبادی با اشاره به اینکه نباید نگاه و افق دید را محافظه‌کارانه کنیم، گفت: «ما نباید سطح کارمان را به سمت رویکردهای محافظه‌کارانه سوق دهیم. بحث ایجاد سندباکس و محیط‌های آزمون در حال حاضر یک رویکرد محافظه‌کارانه اما قابل تقدیر است. ولی در حال حاضر نظام پولی ما به‌مانند بسیاری از دیگر کشورهای دنیا محافظه‌کارانه است، در نتیجه باید شهامت و جسارت کارهای مخاطره‌آمیز در عصر جدید مورد توجه قرار گیرد.»
محیط بانکداری کشور مستعد توسعه و نوآوری است
در بخش پایانی این نشست علی صالح‌آبادی، رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به اهمیت ایجاد سندباکس گفت: «محیط بانکداری در کشور مستعد توسعه و نوآوری‌های جدید است و نمی‌توانیم این فضا را توسعه دهیم؛ مگر اینکه در چنین فضایی آزمون شود و امیدواریم این محیط باعث تسهیل در فضای فناوری بانکی شود.»
صالح‌آبادی در ادامه تأکید کرد: «هر جایی که به افرادی که دانش فنی لازم را دارند، میدان دادیم، خالق فرصت‌های جدید در اجرا و عمل بودند. در حال حاضر نیز همه افراد حقیقی و حقوقی با بانک کار دارند و ما برای تسهیل فرایندها اصلاحات نظام بانکی را آغاز کردیم که این اصلاح در خصوص رابطه بانک مرکزی با بانک‌ها و بانک‌ها با مردم است.
اگر فراخوان‌هایی که در حوزه‌های مورد نظر اعلام شده، بتواند هر یک از چالش‌های مورد نظر در این مسیر را برطرف کند، برای ما مفید است.» او در ادامه تأکید کرد: «به‌شدت به اجرایی‌سازی این پروژه در آینده امیدوار هستم. در حال حاضر به‌عنوان رگولاتور وظیفه خود می‌دانیم محیطی را فراهم کنیم که نوآوری شکل بگیرد. وظیفه ماست که تلاش کنیم این فناوری‌ها به سرانجام برسد.»
در پایان نیز محیط آزمون بانک مرکزی توسط علی صالح‌آبادی به‌طور رسمی آغاز به کار کرد تا فعالان این حوزه کسب‌وکارهای خود را در این محیط عرضه کنند.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/f05d
