سازمان فناوری اطلاعات ایران و استارتاپ طاقچه تفاهم‌نامه‌ای برای انتشار محتوای الکترونیک امضا کردند. این تفاهم‌نامه شامل ۱۴۰ عنوان کتاب، پژوهش و گزارش با محوریت فناوری اطلاعات است که به صورت رایگان در پلتفرم‌های طاقچه برای استفاده کاربران در دسترس قرار می‌گیرد.
امیر ناظمی، رئیس سازمان فناوری اطلاعات و معاون وزیر ارتباطات، در نشست خبری امضای این تفاهم‌نامه، حق دسترسی آزاد به داده‌های دولتی برای شهروندان را یکی از دلایل همکاری با طاقچه توصیف کرد و گفت: «سازمان فناوری اطلاعات کلیه پژوهش‌ها و کتاب‌هایی را که در سال‌های گذشته منتشر کرده، بر اساس تفاهم‌نامه‌ای که با مجموعه طاقچه به امضا رسانده در اختیار شهروندان قرار می‌دهد تا به صورت رایگان از آن استفاده کنند.»
وی در توضیح اینکه چرا یک سازمان دولتی باید به انتشار آزاد پژوهش‌های خود بپردازد، گفت: «حق دسترسی آزاد شهروندان به اطلاعات و داده‌های نهادهای دولتی در قوانین و مقررات مشخص شده است.»
او سرریز دانش در جامعه را از دیگر دلایل انعقاد تفاهم‌نامه همکاری بیان کرد و افزود: «بسیاری از پژوهش‌ها و مستندهای سازمان‌های دولتی قابلیت استفاده در بخش خصوصی را دارد و اگر دسترسی وجود داشته باشد، شرکت‌های بخش خصوصی توانمندتر می‌شوند و سرریز دانشی اتفاق می‌افتد.»
پژوهشگری باید به رسمیت شناخته شود
ناظمی تشکیل «بازار پژوهش» در کشور را مهم‌ترین وجه همکاری سازمان فناوری اطلاعات ایران و طاقچه خواند و یادآور شد: «در کشور ما پژوهش و پژوهشگری به رسمیت شناخته نمی‌شود. ما همچنان پژوهشگری را محدود به عضویت در هیئت علمی کرده‌ایم. هنوز نهادهای نوین مثل اندیشگاه‌ها در جامعه ایران جایگاه مناسب خود را پیدا نکرده‌اند و گروه‌های پژوهشی به عنوان یک شغل و نهاد به رسمیت شناخته نمی‌شوند.»
به گفته ناظمی اگر بازار پژوهش تشکیل شود، اطلاعات و داده‌های مهم دولتی صرفا در دایره بسته افراد خاص و نزدیک به دولت محدود نمی‌ماند و تمامی پژوهشگران و محققان به اطلاعات دسترسی یکسانی خواهند داشت.
وی با تأکید بر اینکه دسترسی به اطلاعات منجر به گسترش اخلاق حرفه‌ای و اخلاق پژوهشی می‌شود، افزود: «در صورتی که بازار پژوهش شکل بگیرد، کمتر شاهد نقض حقوق مالکیت فکری در پژوهش‌های ایرانی خواهیم بود و بدین ترتیب امکان ارزیابی تمایز میان پژوهش خوب و کیفی با پژوهش فاقد کیفیت ایجاد می‌شود.»
ناظمی با اشاره به همکاری گروه‌های خاصی از پژوهشگران در همکاری با نهادهای دولتی گفت: «برخی پژوهشگران با نهادهای دولتی قرارداد منعقد می‌کنند و حاشیه‌ای امن برای خود متصور هستند و گاهی اخلاق پژوهشی را رعایت نمی‌کنند.»
دولت در بازار نشر دخالت نکند
رئیس سازمان فناوری اطلاعات کشور بی‌توجهی به مفاهیمی مانند شکل‌گیری نهاد و مداخله‌گری در بخش خصوصی را از دیگر مزایای انعقاد تفاهم‌نامه با طاقچه و تشکیل بازار پژوهش ارزیابی کرد و گفت: «اگر ما پذیرفتیم نهادهای انتشاراتی خصوصی فعالیت کنند، به دنبال آن باید بپذیریم که سازمان‌های دولتی حق ندارند وارد این بازار شوند یا با مداخله‌گری به انتشار کتاب و پژوهش بپردازند.»
به باور رئیس سازمان فناوری اطلاعات، سازمان‌های دولتی تخصصی در انتشارات ندارند و باید این حوزه را به بخش خصوصی واگذار کنند. وی اضافه کرد: «در سازمان فناوری اطلاعات ما برای پژوهش احترام قائل هستیم و اگر قرار است کتابی منتشر شود، هیچ بازیگری به اندازه مراکز و بنگاه‌ها و انتشارات بخش خصوصی تخصص و توان ارزیابی محتوا و انتشار آن‌ها را ندارد.»
ناظمی ورود سازمان‌های دولتی به عرصه نشر را معضلی بزرگ ارزیابی کرد که به گفته او ضربه‌های جبران‌ناپذیری به بازار نشر و بازار پژوهش وارد کرده است.
وی توقف انتشار دولتی کتاب‌ها و پژوهش‌ها و دسترسی آزاد به اطلاعات را دو اقدام مهم سازمان فناوری اطلاعات در دوره اخیر بیان کرد و گفت: «ما به جای چاپ فیزیکی آثار، انتشار آنلاین محتواها روی پلتفرم‌های محبوب بازار را انتخاب کرده‌ایم و ترجیح می‌دهیم به انتخاب شهروندان احترام بگذاریم. رویکردمان این است که به جای بر هم زدن بازار کسب‌وکارهای فعال در بازار نشر آنلاین، حضور آن‌ها را به رسمیت بشناسیم و از سویی نیز احترام به سلیقه شهروندان در انتخاب اپلیکیشن‌ها و کانال‌های دسترسی به محتوا را مهم می‌دانیم.»
سرانه مطالعه چهار دقیقه بیشتر شد
امیرحسین لطیفی، جانشین مدیرعامل طاقچه، نیز در این نشست خبری اعلام کرد که این اپلیکیشن در سال 99، سرانه مطالعه کشور را چهار دقیقه بالاتر برده است.او گفت: «مأموریت طاقچه دسترس‌پذیر کردن محتوا و اطلاعات برای مخاطبان فارسی‌زبان در سراسر جهان است که این مأموریت با اهداف سازمان فناوری اطلاعات ایران نیز همخوانی دارد.» به گفته لطیفی سهم بازار کتاب دیجیتال حدود پنج درصد بازار کتاب است.
وی با بیان اینکه سرعت رشد در بازار دیجیتال کتاب کند و آرام است، بر ضرورت گسترش حمایت‌ها از این بخش برای شتاب رشد و پیشرفت تأکید کرد. لطیفی عرضه محتوای بیشتر و در دسترس قرار دادن محتوا به شکل رایگان را دو راهبرد حمایتی از بازار نشر الکترونیک دانست.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/3zoy
