کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
علی احمد هفته گذشته از شهر نیویورک به لسآنجلس رانندگی کرد، اما با وجود سفر ۴۱ساعته و ۲۷۰۰مایلی، حتی یک بار هم نیازی به توقف برای غذا نداشت. دلیلش این است که او ماشین شخصی خود را رانندگی نمیکرد. در عوض، او سوار ون شرکت شد.
احمد، مدیرعامل و یکی از بنیانگذاران روبومارت است؛ شرکتی مستقر در لسآنجلس که با آوردن کل فروشگاه برای مشتری به جای یک سفارش، مدل تحویل غذا را متحول میکند.
احمد چنین توضیح میدهد: «روبومارتها اساساً فروشگاههایی روی چرخهایی هستند که میتوانید با یک ضربه سفارش بگیرید.» مشتریان روبومارت میتوانند چیزی بیش از تنقلات سفارش دهند. این شرکت همهچیز؛ از مواد غذایی گرفته تا دارو و بستنی را تحویل میدهد.
بستنی بخش بزرگی از شروع روبومارت بود. در سال ۲۰۰۸، احمد و عماد رحیم، مدیر ارشد استراتژی، هر دو در یونیلور کار میکردند؛ جایی که رحیم در بخش بستنی شرکت کار میکرد. با الهام از ونهای بستنی، او این ایده را داشت که اشکال دیگر خردهفروشی را در جادهها ببرد، اما فناوری، کاری را که او و احمد میتوانستند انجام دهند، محدود کرد.
حدود یک دهه بعد احمد دیسپچمسنجر را ترک کرده بود؛ یک استارتاپ مستقر در بریتانیا که او در سال ۲۰۱۵ تأسیس کرد و به کاربران اجازه میداد هر چیزی را در عرض یک ساعت با استفاده از پیامرسانی فوری تحویل بگیرند. این شرکت با بیش از ۱.۳ میلیون دلار ارزش درخواستی در ۲۰ روز اول موفقیتآمیز بود. اما در سال ۲۰۱۷، احمد به ایالات متحده نقل مکان کرد و به خاطر ایدهای که در یونیلور داشتند، با رحیم ارتباط گرفت.
احمد گفت: «من در مورد تجربیاتم در مورد تحویل کالا به او گفتم و دوباره با ایده قدیمی که در یونیلور داشتیم، ارتباط برقرار کردیم. ما فکر کردیم این واقعاً مشکلات تحویل را حل میکند و با تحویل فروشگاه به جای محصولات، فرایند بسیار سریع میشود. پس این کاری است که ما انجام دادیم.»
یک روش جدید برای نگاهکردن به پروسه تحویل کالا
احمد، رحیم و بنیانگذار سوم، یعنی تیگران شاهوردیان، مدیر ارشد فناوری فعلی، این شرکت را در سال ۲۰۱۷ و زمانی تأسیس کردند که بسیاری از برنامههای تحویل غذا مانند اوبرایتس، دردش و گرابهاب تازه شروع به کار کرده بودند. اما این سه بنیانگذار آماده بودند تا بر خلاف جریان حرکت کنند.
احمد گفت: «فعالیت زیادی در مورد اتوماسیون خردهفروشی وجود داشت. برای شروع این مفهوم جدید که ما آن را «استور هیلینگ» مینامیم، زمان واقعاً بسیار هیجانانگیزی بود، یک روش کاملاً جدید برای نگاهکردن به تحویل است.»
یکی از مزایای استفاده از فروشگاه نسبت به مدل تحویل سنتی این است که امکان تحویل بیشتر را فراهم میکند، زیرا رانندگان زمان کمتری را برای رفتوآمد بین رستوران یا فروشگاه صرف میکنند، اما این مدل فقط به رانندگان کمک نمیکند تا در زمان خود صرفهجویی کنند، بلکه مشتریان نیز از آن سود میبرند.
احمد توضیح داد: «بهدلیل عدم نیاز به ایجاد یک سبد، ما کل فرایند سفارش را حذف میکنیم، بنابراین مشتریان میتوانند ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در زمان صرفهجویی کنند. اگر تابهحال سفارش آنلاین مواد غذایی دادهاید، میدانید فرایندی واقعاً دشوار است. با روبومارت، شما فقط روی یک دکمه ضربه میزنید.»
روبومارت یک نمونه اولیه کوچک از یک فروشگاه مواد غذایی بدون راننده را در نمایشگاهی در سال ۲۰۱۸ معرفی کرد؛ جایی که تماشاگران از این مفهوم سیر نمیشدند. یک سال بعد، او و تیمش یک نمونه اولیه روبومارت کاملاً آماده جاده و بدون راننده را تکمیل کردند، اما تنها کاری که میتوانستند انجام دهند، آزمایش آن بود؛ زیرا منتظر بودند تا مقررات اداره ملی ایمنی ترافیک بزرگراهها به نتیجه برسد.
سهولت و کارآمدی توأمان
با این حال، احمد نمیخواست منتظر بماند، بنابراین روبومارت دوباره دستبهکار شد.
او توضیح داد: «ما میخواستیم فوراً یک سرویس تجاری راهاندازی کنیم و این همان کاری است که ما انجام دادیم. برای مقابله با این چالش، تصمیم گرفتیم این سرویس را با رانندگان راهاندازی کنیم، اما در عین حال تجربه را برای مصرفکننده کاملاً خودکار نگه داریم.»
پس از آزمایش نسخه آلفا در دسامبر ۲۰۲۰، روبومارت یک نسخه بتا را برای خدمات تجاری خود در ژوئن راهاندازی کرد و ناوگان کوچکی از اسنکها و روبومارتهای داروسازی را با رانندگان به مشتریان در هالیوود غربی ارائه داد. به گفته احمد کاربران بهطور متوسط ۲.۳ سفارش در هفته دارند؛ نتایج فوقالعاده بود. برای مقایسه در سایر برنامهها، کمتر از یکسوم کاربران برنامه تحویل غذا، بیش از یک بار در هفته سفارش میدهند.
این برنامه همچنین سرعت تحویل روبومارت را نشان میدهد. در حالی که زمان تحویل در دیگر برنامهها بهطور متوسط حدود ۹ دقیقه برای هر سفارش است، روبومارت این زمان را به یک دقیقه و ۵۱ ثانیه رسانده است. این بدان معناست که یک روبومارت بهتنهایی میتواند تا ۶/۵ سفارش را در ساعت انجام دهد، البته با احتساب زمان بارگیری مجدد.
بخشی از آنچه روبومارت را بسیار کارآمد میکند، سهولتی است که برای مصرفکنندگان به ارمغان میآورد. کاربران برنامه روبومارت میتوانند با یک ضربه یک فروشگاه روی چرخ درخواست دهند و هنگامی که به جلوی محل اقامت آنها میرسد، متوجه آن شوند. سپس تنها کاری که آنها باید انجام دهند این است که بیرون بیایند، ون روبومارت را با استفاده از برنامه باز کنند و هر چیزی را که میخواهند، بردارند.
و همه اینها بدون تعامل با انسان دیگری اتفاق میافتد. شیشههای ون رنگی هستند تا کاربران نتوانند راننده را ببینند و کل تجربه بدون پرداخت است. روبومارت از فناوری RFID برای ردیابی آنچه کاربران برمیدارند، استفاده میکند، سپس یک رسید دیجیتال برای آنها ارسال میکند و پس از پایان خرید، کارتهای اعتباری یا نقدی آنها را شارژ میکند.
مدل روبومارت برای رانندگان نیز بهینه شده است. مانند سایر پلتفرمهای تحویل غذا، برنامه راننده روبومارت اطلاعات سفارش، مسیریابی و همچنین اعلانهایی را ارائه میدهد که در صورت کمبودن موجودی به رانندگان هشدار و اطلاع میدهد که چه زمانی به بارگیری مجدد نیاز دارند.
هیچ شرکت دیگری مانند روبومارت از مدل فروشگاهی بهره نبرده است. در ژانویه، این شرکت حق ثبت اختراع سفارش خواربارفروشی با یک ضربه را از طریق یک مینیمارت خودران با فناوری بدون پرداخت دریافت کرد، بنابراین وقتی روبومارت در نهایت بدون راننده شروع به فعالیت کند، برای رقبا سخت خواهد بود که از آن پیروی کنند.