فقر اینترنتی چیست؟

برای اکثر جهان زندگی بدون دسترسی به اینترنت غیرقابل تصور است. اینترنت مانند غذا، آب، لباس، امنیت و برق به نیازی اساسی و اولیه مبدل شده است. با این‌ حال مثل دسترسی نابرابر به غذا و آب سالم، دسترسی به اینترنت نیز اصلا برابر و عمومی نیست. برای بسیاری اینترنت خیلی گران است و دسترسی به اینترنت برای عده زیادی محدود شده است. پژوهشگران از نوع جدیدی از فقر در قرن بیست‌و‌یکم صحبت می‌کنند و آن فقر اینترنتی است و برای سنجش آن شاخص‌هایی را وضع کرده‌اند. بر مبنای این چارچوب، افرادی که نتوانند در ماه به 5/1 گیگابایت اینترنت با حداقل سرعت سه مگابایت در ثانیه (برابر با شش ثانیه که زمان استاندارد باز شدن یک صفحه اینترنتی است) دسترسی داشته باشند، درگیر فقر اینترنتی هستند.

دسترسی به اینترنت در حال افزایش چشمگیری است. هر ثانیه حدود پنج یا شش نفر به کاربران اینترنت افزوده می‌شود. به بیان دقیق‌تر حدود هفت کاربر به اینترنت می‌پیوندند و یک نفر از دنیا می‌رود. امروزه حدود 5/4 میلیارد نفر از اینترنت استفاده می‌کنند که دو برابر تعداد کاربران در 20 سال گذشته است. چنین روند در حال افزایشی در مورد گوشی‌های هوشمند نیز مشاهده می‌شود.

دسترسی برابر به اینترنت ممکن نخواهد شد، مگر با کاهش قیمت اینترنت. متوسط قیمت جهانی یک بسته اینترنتی موبایل حدود 50 سنت است. اما کیفیت آن در هر کشوری متفاوت و متغیر است. در حداقل دسترسی به اینترنت، افراد می‌توانند وبسایت‌های مختلف را چک کنند، به ایمیل خود سر بزنند و حدود 40 دقیقه در سایت‌های فروش اینترنتی خرید کند. اما برای دیدن ویدئو و کارهای دیگر به حجم و سرعت بیشتری نیاز است. سؤال اینجاست که همین دسترسی حداقلی چقدر ممکن است؟ اگر قرار باشد یک نفر حدود 10 درصد از درآمد خود را به اینترنت اختصاص دهد، در بعضی از مناطق دنیا مانند آفریقا، تنها 20 تا 25 درصد از مردم امکان استفاده حداقلی از اینترنت را دارند.

امروزه حدود 1/1 میلیارد نفر در سراسر جهان با مشکل فقر اینترنتی دست به گریبان هستند. بر اساس یافته‌های بانک جهانی، مردم در کشورهای توسعه‌یافته حتی اگر بهای اینترنت زیاد باشد، می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند. بنابراین مشکل اصلی در کشورهای در حال توسعه است. اگر قیمت اینترنت در این کشورها بالا باشد، مردم توان پرداخت هزینه‌های آن را ندارند. در کشورهای در حال توسعه‌ای که اینترنت ارزان است، تنها 13 درصد مردم دچار فقر اینترنتی هستند و در مقابل 67 درصد مردم در کشورهای در حال توسعه با اینترنت گران‌قیمت، درگیر فقر اینترنتی‌اند.

علاوه بر تفاوت درآمد سرانه، مردم در کشورهای مختلف برای حداقل هزینه اینترنت با کیفیت یکسان، باید مبالغ متفاوتی را پرداخت کنند. مثلا مردم آمریکا دو برابر مردم فیلیپین برای یک بسته اینترنتی مشابه هزینه می‌کنند. آنچه امروز بسیار ضروری به‌ نظر می‌رسد، دسترسی همگانی، عمومی و رایگان به اینترنت باکیفیت است.

این اتفاقی است که حتی در کشورهای نه‌‌چندان ثروتمند رخ می‌دهد. برای نمونه هندوستان با مشکل فقر به طور جدی روبه‌روست، اما با پایین نگه داشتن قیمت اینترنت، تنها 8 درصد مردم این کشور با مسئله فقر اینترنتی مواجه هستند.
در نــهایت بـــه نظر می‌رسد که اهتمام و اراده جـــهــانی، انـــدیشیــدن بــه راه‌هـایـــی بــــرای تسهیل دسترسی به اینترنت است، نه محدود کردن و مسدود کردن آن.