نبرد فین‌تکی در آفریقا

موجی از خوش‌بینی در مورد چهار استارتاپ اول آفریقایی که ارزش بالای یک میلیارد دلار را به دست آورده‌اند، ایجاد شده است. این شرکت‌های با ارزش بالای یک میلیارد دلار، «فلاترویو»، «اینترسوییچ» و «فاوری» در حوزه بانکداری آنلاین و «جومیا» در تجارت الکترونیکی هستند. تحلیلگران سرمایه‌گذاری در بازارهای نوظهور بر اساس جمعیت افراد مطلع حوزه تکنولوژی شرط می‌بندند که این دو بخش تک‌شاخ‌های بیشتری برای منطقه فراهم خواهند کرد.
سه مورد از این تک‌شاخ‌ها از پرجمعیت‌ترین کشور آفریقا و همچنین بزرگ‌ترین اقتصاد آن، نیجریه است. در حالی که فاوری از مصر است؛ جایی که استارتاپ‌های فناوری اخیرا سرمایه‌های عظیم سرمایه‌داران را جذب می‌کنند.

تک‌شاخ‌های فین‌تکی
به گفته راهول شاه، تحلیلگر شرکت بینش سرمایه‌گذاری در بازارهای نوظهور تلیمر، جمعیت زیادی در این قاره از بانک استفاده نمی‌کنند و بیشتر آن‌ها به طور غیررسمی اشتغال دارند، اما به شکل فزاینده‌ای از تلفن همراه و فناوری مطلع هستند و توانایی بالایی برای شروع فعالیت‌های فناوری در بخش‌های پرداخت و تجارت الکترونیکی فراهم می‌کنند.

این شرکت‌ها و شرکت‌هایی که در آینده به این بخش می‌پیوندند، همچنین می‌توانند از سود سهم جمعیتی آفریقا بهره ببرند. تا سال ۲۱۰۰، جمعیت نیجریه بیش از ۸۰۰ میلیون نفر خواهد بود در حالی که جمهوری دموکرات کنگو، مصر و اتیوپی به ترتیب ۲۰۵، ۱۱۷ و ۱۰۶ درصد افزایش جمعیت خواهند داشت.همه‌گیری کنونی کووید ۱۹ همراه با قرنطینه و اقدامات فاصله اجتماعی نیز جمعیت بیشتری را به سمت سیستم‌عامل‌های پرداخت دیجیتال و خرید سوق داده است. در نتیجه این عوامل فاوری، اینترسوییچ، جومیا و فلاترویو جهشی را در تعداد کاربر و ارزش معاملات پردازش‌شده در سیستم پرداخت الکترونیکی خود ثبت کرده‌اند.

شاه در مصاحبه‌ای با کوارتز گفت: «این میدان اصلی نبرد فین‌تک در آفریقاست. برای آن دسته از شرکت‌هایی که می‌توانند از ارائه‌دهندگان غیررسمی دور شوند، فرصت بسیار خوبی است. این جایی است که تک‌شاخ‌های بعدی فین‌تک ظاهر می‌شوند.»متنوع‌سازی پیشنهادها به عنوان یک استراتژی توسعه نیز باعث ظهور تک‌شاخ‌ها در آفریقا خواهد بود. در گذشته نه‌چندان دور، فلاترویو برای جلب سرمایه بیشتر از جمله افزودن خدمات صدور کارت فعالیت‌های متنوعی انجام داده است، در حالی که جومیا پس از راه‌اندازی جومیاپِی، بستر پرداخت خود در سال ۲۰۱۶، خدمات وام را به مصرف‌کنندگان ارائه داد.

روزهای خوب آفریقایی
متنوع‌سازی خدمات ارزش افزوده جدید اما مرتبط، مقیاس‌گذاری مشاغل و سیستم‌عامل‌ها را برای دسترسی بیشتر کاربران به بازارهای جدید امکان‌پذیر می‌کند. استارتاپ‌های فین‌تک آفریقا در شش سال و نیم گذشته ۹۰۰ میلیون دلار سرمایه جمع کرده‌اند و تحلیلگران تلیمر پیش‌بینی می‌کنند که در سال ۲۰۲۱ منابع بیشتری نیز به این شرکت‌ها وارد شود.تک‌شاخ‌های فین‌تک آفریقا از این فرصت استفاده کرده‌اند تا بتوانند در منطقه و فراتر از آن رشد کنند و کارشان را گسترش دهند. فلاترویو که در سال ۲۰۱۶ در لاگوس تأسیس شد، اکنون در سانفرانسیسکو نیز یک دفتر مرکزی دیگر برای بازتاب تحولات سرمایه‌گذاری در اختیار دارد.

توانایی جذب سرمایه از سرمایه‌گذاران خطرپذیر نیز محوری برای رشد این شرکت بوده است.با تسهیل پرداخت‌های بین‌المللی برای شرکت‌های آفریقایی و بین‌المللی مانند فیس بوک و اوبر، فلاترویو در مارس امسال به یک تک‌شاخ تبدیل شد که ارزش آن پس از جمع آوری ۱۷۰ میلیون دلار در آوریل سال جاری، از یک میلیارد دلار فراتر رفت.در چند سال گذشته فعالیت فلاترویو در کشورهای غنا، کنیا، آفریقای جنوبی، اوگاندا و تانزانیا گسترش یافته است. اینترسوییچ که در حال حاضر در نیجریه، کنیا و اوگاندا فعال است، قصد دارد امسال به دو کشور دیگر در آفریقای غربی برود. از طرف دیگر، تمرکز فعلی جومیا تداوم حضور با افزایش تعداد کاربران در ۱۱ کشور آفریقایی است که در آن فعالیت می‌کند. عمدتا در نیجریه، غنا و کنیا.با حدود ۱۴۰ میلیون تراکنش پردازش‌شده از طریق سیستم عامل‌های خود به ارزش کل نُه میلیارد دلار.

آینده هیجان‌انگیزتر
اینترسوییچ ۲۲ میلیون کارت نقدی و اعتباری تأمین کرده و همچنین ۱۹۰ هزار شرکت دارای سیستم‌عامل آن برای پردازش معاملات خود هستند. فاوری، تک‌شاخ مصر، تقریبا به ۳۰ میلیون مشتری که شامل مؤسسات مالی، شرکت‌ها و پرداخت‌کنندگان هستند، خدمات ارائه می‌دهد. این شرکت از رشد سرمایه‌گذاری خطرپذیر در استارتاپ‌های مصری سود می‌برد. فقط در ماه ژوئن، استارتاپ‌های مصری تقریبا از ۱۹۰ میلیون دلار جمع‌آوری‌شده در سال ۲۰۲۰ پیشی گرفتند.تاریخچه تک‌شاخ‌ها در آفریقا با جومیا آغاز می‌شود، اما شکل گیری تک‌شاخ‌ها در آفریقا از مدت‌ها قبل شروع شده بود. جومیا که در سال ۲۰۱۲ تأسیس شد، با ارزش یک میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ به عنوان اولین استارتاپ فناوری ظاهر شد.

به دست آوردن ارزش یک میلیارد دلاری برای بسیاری از استارتاپ‌های فناوری، به‌ویژه کسانی که آفریقایی‌تبار هستند، امری دشوار اما مطلوب است. دستیابی به بودجه و نوآوری‌های عمیق‌تر برای استفاده از بازارهای متنوع قاره و موقعیت‌یابی منحصربه‌فرد در رشد عملیات ارزیابی و مقیاس‌گذاری کلیدی تلقی می‌شود.

دومین تک‌شاخ آفریقا، اینترسوییچ، در سال ۲۰۰۲ تأسیس شد. اینترسوییچ نیجریه‌ای در سال ۲۰۱۹ وقتی ویسا ۲۰ درصد سهام شرکت را با پرداخت ۲۰۰ میلیون دلار به دست آورد، به تک‌شاخ تبدیل شد.

اینترسوییچ وقتی متولد شد که هیچ‌کس نگاهی به آفریقا نمی‌انداخت. و علیرغم این واقعیت که نقش تعیین‌کننده‌ای داشت و بر فضای آفریقا مسلط بود، در سال‌های اولیه هیچ سرمایه‌ای از خارج نداشت. این شرکت در سال ۲۰۱۹ به یک تک‌شاخ تبدیل شد و آن‌ها قصد دارند خیلی زود در بورس لندن عرضه شوند. فاوری در سال ۲۰۰۸ تأسیس شد و یک شرکت پرداخت الکترونیکی مصری است که به کاربران امکان می‌دهد صورتحساب‌ها را به صورت آنلاین و دیجیتالی از طریق دستگاه‌های فروش خودکار و خرده‌فروشی‌ها و کیف پول‌های تلفن همراه تسویه کنند. آن‌ها در سال ۲۰۱۹ در بورس اوراق بهادار مصر وارد شدند و یک سال بعد اعلام کردند که ارزششان به یک میلیارد دلار رسیده است. این شرکت، مانند بسیاری دیگر از شرکت‌های فین‌تک و تجارت الکترونیکی در مصر، از تغییرات نظارتی که به بانک مرکزی اجازه می‌دهد مجوزهای بیشتری از این دست بگیرد، بهره‌مند است.