همراه کـشـــــاورز از کاشــــــــــــت تا فــــــــــروش

تکیه بر اصول سنتی و تجربه‌های کهنه در کشاورزی ایران هر سال خسارت‌های فراوانی هم به تولیدکنندگان و هم به مصرف‌کنندگان محصولات کشاورزی می‌زند و راهی جز روی ‌آوردن به نوآوری و داده‌های علمی برای تداوم بقای کشاورزی وجود ندارد. با چنین رویکردی، در سال ۱۳۹۶ یوسف بیارش و دوستانش که در رشته‌های مختلفی تحصیل کرده بودند، با این نقطه اشتراک که همگی کشاورززاده بودند و از کودکی کشاورزی را تجربه کرده بودند، گرد هم آمدند تا راه‌حلی برای این مشکلات بیابند. آن‌ها با اتفاق نظر بر سر اینکه این مشکلات ناشی از نبود دانش کافی در کشاورزان است، شرکت دانش‌بنیان امدادکشاورز را به راه انداختند.

این مجموعه کارش را با یک مرکز تماس شروع کرد که کشاورزان می‌توانستند تماس بگیرند و از کارشناسان مشاوره دریافت کنند اما استقبال چندانی از آن نشد. یوسف بیارش، مدیرعامل امدادکشاورز، درباره دلایل این اتفاق می‌گوید: «کشاورز تا گوشی را برمی‌داشت، می‌شنید که هزینه تماس دقیقه‌ای ۱۰ هزار ریال است و تلفن را قطع می‌کرد. در آن زمان برای کشاورز مشخص هم نبود که آیا کسی که آن‌طرف خط است، می‌تواند جوابش را بدهد یا نه و آیا واقعا کارشناس کشاورزی است؟» پس از آن، امدادکشاورز با همراهی نخستین سرمایه‌گذارش در سال ۱۳۹۷ اپلیکیشنی تولید کرد که به گفته بیارش، در همان روز نخست انتشار در کافه‌بازار، ۱۵۰۰ نفر آن را نصب کردند. مدیرعامل امدادکشاورز این اپلیکیشن را پیشگام آموزش کشاورزی می‌داند و می‌گوید: «ماهیانه حدود ۱۳ تا ۱۴ هزار سؤال از ما پرسیده می‌شود و امدادکشاورز با حدود ۱۰۰ هزار کاربر کشاورز، مارکت‌لیدر این بخش است.»

چرا آموزش کشاورزی؟
مدیرعامل امدادکشاورز می‌گوید با آنکه کشاورزی یکی از بزرگ‌ترین صنعت‌های ایران است، بازدهی کشاورزی ایران کمتر از کشورهای دیگر است. او این مشکل را مربوط به دانش کشاورز می‌داند و می‌گوید: «اگر کشاورز می‌دانست که چطور باید کشاورزی را پیش ببرد، خیلی از این مشکلات وجود نداشت. اگر قرار باشد به همین صورت پیش برویم، اوضاع ما تا سه چهار سال دیگر از این چیزی که هست، خیلی بدتر هم می‌شود. اگر بدانیم چطور تولید کنیم، ضایعات را کمتر کنیم و بهای تمام‌شده را محاسبه کنیم و اعتماد کشاورز را به سازمان‌های مختلف برگردانیم، فکر می‌کنم بتوانیم از همه این مشکلات پیشگیری کنیم.»در سال‌های اخیر کشاورزان بیشتری پا به فضای مجازی گذاشته‌اند و دسترسی آن‌ها به آموزش‌های کشاورزی تسهیل شده است.

در آخرین سرشماری عمومی کشاورزی که در سال ۱۳۹۳ انجام شده است، شمار بهره‌برداران کشاورزی ایران حدود چهار میلیون نفر اعلام شده است و بیارش با استناد به این آمار می‌گوید: «ما تحقیقی روی این چهار میلیون (که الان خیلی تغییر کرده است) انجام دادیم درباره اینکه چقدر به تلفن هوشمند دسترسی دارند، چقدر تحصیل‌کرده‌اند و چه میزان اینترنت دارند. حدود دو میلیون از این بهره‌برداران به اینترنت دسترسی داشتند، تحصیلاتشان بالای دیپلم بود و تلفن هوشمند نیز داشتند.» وی تصریح می‌کند: «آن نیم دیگر هم این‌طور نیست که اصلا دسترسی نداشته باشند. ممکن است خود کشاورز دسترسی نداشته باشد اما اعضای خانواده‌اش داشته باشند.» او می‌گوید این آمارها نشان‌دهنده آگاهی بیش از پیش کشاورزان است و آن‌ها از نوآوری استقبال می‌کنند.

همیشه در کنار کشاورز
امدادکشاورز محدود به خدمات مشاوره نمانده و سعی کرده در تمام مراحل تولید و فروش محصول کشاورزان را همراهی کند. مدیرعامل این شرکت درباره این خدمات می‌گوید: «ما تلاش کرده‌ایم زنجیره ارزشی برای کشاورز تولید کنیم. از لحظه اولی که قرار است کشاورز کشت را شروع کند، کارشناسان ما در کنار کشاورز هستند و او می‌تواند در بخش‌های مشاوره و پرسش و پاسخ از کارشناس در مورد کشت و مراحل بعد از آن، بپرسد.» او می‌گوید علاوه بر مشاوره، بخش‌هایی مثل مدرسه امداد برای آموزش کشاورزان و امداد مارکت برای فروش نهاده‌های باکیفیت و با قیمت مناسب هم در کنار کشاورز هستند و در کنار این‌ها، وقتی برداشت محصول تمام شد، می‌توانند آگهی فروش محصولاتشان را در بخش «سبزه میدون» این اپلیکیشن منتشر کنند. او می‌افزاید: «ما سرویس‌های دولتی هم داریم. مثلا کشاورز می‌تواند وضعیت خرید تضمینی گندم یا بیمه کشاورزی را استعلام بگیرد. قرار است بعدا خرید بیمه کشاورزی هم به این بخش اضافه شود.»

امدادکشاورز در حال حاضر حدود ۲۳۰ کارشناس دارد و فرایند انتخاب این کارشناسان را کمیته‌ای متشکل از متخصصان این حوزه تشکیل می‌دهند. بیارش درباره نحوه انتخاب کارشناسان می‌گوید: «برای این کارشناسان دو معیار مهم داریم: یکی اینکه تجربه عملی کار کردن در آن زمینه تخصصی را داشته باشند و دومی اینکه تحصیلات مرتبط با آن تخصص نیز داشته باشند.» او تأکید می‌کند این کارشناسان دوره‌ای هم پالایش می‌شوند و علاوه بر این‌ها، خود کاربر هم می‌تواند به کارشناسان امتیاز بدهد و این امتیازها نیز در نظارت بر کارشناسان لحاظ خواهد شد.

خدمات دیگری در راه است
بیارش با اشاره به اینکه این شرکت به‌تازگی سومین مرحله جذب سرمایه خود را پشت سر گذاشته است، می‌گوید: «در این سه مرحله تلاش ما این بوده که خدمات بیشتری برای افراد بیشتری در امدادکشاورز داشته باشیم. علاوه بر این، می‌خواهیم کمک کنیم تا سرویس‌های دیگری هم که کشاورز نیاز دارد، به دستش برسد.» او یکی از مشکلات کشاورزان را ابهام در قیمت‌گذاری می‌داند و می‌گوید: «تلاش ما بر این است که در این بخش وارد شویم و کمک کنیم کشاورز قیمت‌‌‌گذاری واحدی را تجربه کند و بتوانیم زنجیره‌ای تولید کنیم که کشاورز محصولش را مثل بازار ثانویه به دست تأمین‌کنندگان بخش‌های مختلف برساند.»یکی از اهداف امدادکشاورز آن است که تا یک سال دیگر به حدود دو میلیون کاربر برسد و بیارش می‌گوید: «می‌خواهیم به ‌قدری رشد کنیم که بتوانیم به کشاورزان بیشتری برای رفتن به سمت کشاورزی نوین جهت بدهیم.»