کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
نمایشگاه بینالمللی «جیتکس ۲۰۲۴» با محوریت فناوری و نوآوری از ۲۳ تا ۲۷ مهرماه در دبی برگزار میشود و کارخانه نوآوری رسانه راهکار نیز برای پوشش خبری این رویداد در آن حاضر شده است. رضا قربانی، مدیرعامل کارخانه نوآوری رسانه راهکار در گفتوگو با کارنگ، ضمن بیان این موضوع که طبق برآوردها امسال تقریباً دو هزار رسانه جیتکس را به اشکال مختلف پوشش میدهند و رسانههای ۱۰ کشور مهم دنیا بهطور جدی در این رویداد حضور دارند، از برنامههای راهکار برای پوشش جیتکس ۲۰۲۴ و چرایی اهمیت این رویداد برای ایرانیان گفت.
روایتی دستاول از روندهای جیتکس ۲۰۲۴
رسانه «راه پرداخت» از سال ۲۰۱۵ و سیپنجمین دوره جیتکس، پوشش تصویری جیتکس را در دستور کارش قرار داده است. به گفته قربانی در دورههای ابتدایی حضور راه پرداخت، جیتکس بیشتر رویکرد B2C داشته و مخاطب هدفش مصرفکننده نهایی بوده که غرفههای پر از گجت و محصولات مصرفی برایشان جذابیت داشته است. بهمرور جنبه B2B نمایشگاه پررنگتر شده و امروز شرکتها محصولات B2B و B2G خود را معرفی میکنند. به همین دلیل شرکتهایی که در فضای کسبوکاری نیستند و کسانی که فقط مصرفکننده محصولات فناوری نوآوریاند، نمیتوانند استفاده چندانی از این نمایشگاه بکنند. هرچند تعدادی غرفه برای ارائه محصولات وجود دارد، اما جیتکس برای کسانی است که در فضای اقتصاد نوآوری فعالیت میکنند.
رضا قربانی درباره تمایز حضور راهکار نسبت به سالهای گذشته توضیح داد: «سال گذشته ما یک تیم پنجنفره با تمرکز روی استودیو راهکار داشتیم که بهتازگی راهاندازی شده بود و میخواستیم شناخته شود. اما امسال تیم ششنفره سه رسانه راه پرداخت، عصر تراکنش و کارنگ و نیز استودیو راهکار با هماند. هفت کسبوکار اوامپیفینِکس، ایبیکام، پرداخت نوین، تاپین، سپ، زیبال و نوبیتکس رسانههای ما را همراهی میکنند تا بتوانند این رویداد را گزارش کنند.»
طبق برآوردها امسال تقریباً دو هزار رسانه جیتکس را به اشکال مختلف پوشش میدهند و رسانههای ۱۰ کشور مهم دنیا (کره، هند، آلمان، چین، عربستان، پاکستان، ترکیه، امارات، آمریکا و بریتانیا) بهطور جدی در این رویداد حضور دارند. قربانی درباره نوع رویکرد راهکار در پوشش رویداد گفت: «هرکدام از رسانهها دیدگاه خود را دارند و ما در راهکار تمرکزمان روی ضدروایتی از جیتکس بود. زیرا ما برخلاف کسانی که تمرکزشان روی فروش بلیت و تور و جذب گردشگر است، سعی میکنیم تحلیل و گزارش دستاول تولید کنیم و بیشتر از اینکه به دنبال محصولات و گجتهای جذاب باشیم، ادامه کارمان در رسانههای راهکار و رویدادهایی را که برگزار میکنیم دنبال میکنیم.»
تلاش برای روندهای فناوری روز دنیا
رضا قربانی با اشاره به رویدادهای برگزارشده در کارخانه نوآوری رسانه راهکار ازجمله رویدادهای مرتبط با بلاکچین، لجستیک و برند کارفرمایی، تلاش راهکار را تشخیص روندهای فناوری روز دنیا دانست و گفت: «با توجه به شعارهای امسال جیتکس، هوش مصنوعی موضوعی است که بیشترین محتوا را خواهد داشت.»
او تأکید کرد: «ما درباره روندهایی رویداد برگزار میکنیم که بعضیها شاید یک سال بعد متوجه آن روند بشوند. به دلیل توجه ما به همین رویدادهای بینالمللی بوده که ما انقلاب بلاکچین را متوجه شدیم. این ویژگی ماست. ما بلافاصله بعد از جیتکس، رویداد «زیرساخت دیجیتال» را داریم که اولین رویداد در نوع خود است که از این منظر به سختافزار میپردازد. به این ترتیب رسانههای ما طیف وسیعی از مسائل را دنبال میکنند. راه پرداخت بر فینتک متمرکز است و منابع انسانی، زیرساخت دیجیتال و موضوعاتی از این دست را کارنگ دنبال میکند.»
نمایشگاهی که نشان میدهد چه چیزی برای دبی مهم است
یکی از راههای تشخیص روندهای مدنظر جیتکس، دنبالکردن بخشهای مختلفی است که بهصورت رسمی در این نمایشگاه برگزار میشوند.
جدا از بخش اصلی جیتکس، اکسپند نورثاستار در محل دیگری برگزار میشود. این بخش به استارتاپهای مختلف مکانی برای ارائه خدمات و محصولات خود تخصیص داده که نشان میدهد برخلاف آنچه در ایران اتفاق افتاده و فضای استارتاپی به دلایلی افول کرده و به تکرار رسیده، موضوع استارتاپها در دنیا مهم است و بخش جدایی در جیتکس دارند.
رضا قربانی درباره این بخش اظهار کرد: «در اکسپند نورثاستار سه بخش مختلف داریم؛fintech surge ، future blockchain summit وmarket mania که هر یک رویداد جدا دارند و روندهای آنها بررسی میشود. فینتک بخش مهمی از فناوری مدنظر در این بخش است، بلاکچین که بخشی از فینتک است خود بهقدری مهم است که بخش جداگانهای به آن اختصاص یافته و مارکتینگ که فضای دبی و نمایشگاه مبتنی بر آن است؛ بنابراین برای مجموعه برگزارکننده بسیار مهم است و بخش جدایی به آن اختصاص دادهاند.»
Gitex impact بخش دیگری است که رضا قربانی به آن اشاره کرد. این بخش که سال گذشته در قسمت اصلی نمایشگاه بوده و امسال به محل برگزاری اکسپند نورثاستار منتقل شده، به مفهوم پایداری و تعامل کسبوکارها با محیطزیست و فضای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی که برقرار میکنند میپردازد.
هوش مصنوعی و DevSlam در بخش اصلی جیتکس در مرکز تجارت جهانی برگزار میشوند. DevSlam نیز مربوط به توسعهدهندگان وب است که نقش مهمی در تحقق اهداف بنیاد آینده دبی برای تربیت یک میلیون برنامهنویس ایفا میکند.
به گفته قربانی، شهرهای هوشمند از بخشهایی است که برای حاکمیت دبی بسیار مهم است و بیشتر نهادهای حاکمیتی دبی در آن غرفه دارند. زیرساختهای دیجیتال شامل هوش مصنوعی، Big Data، فضای ابری، اتصالات شامل مخابرات و امنیت سایبری و محصولات مصرفی شامل وب 3 و متاورس در بخش اصلی نمایشگاه جیتکس ۲۰۲۴ هستند.
دبی؛ نسخه کوچکی از آمریکا
مدیرعامل کارخانه نوآوری رسانه راهکار در بررسی تأثیر این نمایشگاه و فعالیتهای اقتصادی دبی روی فضای اقتصاد نوآوری ایران به این نکته اشاره کرد که نباید دبی را با امارات اشتباه گرفت. امارات هفت امارت دارد که دبی یکی از آنهاست. وقتی از امارات صحبت میکنیم باید بدانیم GDP امارات متحده عربی با مساحت ۸۳ هزار کیلومترمربع و جمعیت ۹ میلیوننفری ۵۰۷ میلیارد دلار است؛ درحالیکه GDP ایران ۴۱۳ میلیارد دلار است.
قربانی با بررسی فضای دبی گفت: «دبی بهعنوان اقتصادیترین امارت امارات دارای ۳.۳ میلیون نفر جمعیت است. این جمعیت در شهر بسیار کوچکی سکونت میکنند که بخش زیادی از آن را بیابان پوشانده و از لحاظ محیطزیستی حتی پیادهروی ۱۰ دقیقهای هم در آن ممکن نیست. با این حال این شهر کوچک توانسته بزرگ شود و در سالهای اخیر از مکانی برای رشد و رفتن، به جایی برای ماندن تبدیل شود. برنامه بلندمدت حکومت و این تغییر فرهنگی، دبی را تبدیل به شهری جهانوطنی کرده که بیش از ۹۵ درصد آن را مهاجرین تشکیل دادهاند که گویا نسخه کوچکی از آمریکاست.»
تأثیر اقتصاد دوبی بر اقتصاد نوآوری ایران
قربانی در ادامه تأثیر این اقتصاد بر ایران و اقتصاد نوآوری ایران را با این معیار سنجید که فعالان اقتصادی ایران به چه اندازه با این اقتصاد که لایهلایه اقتصاد گردشگری، نفت و دیجیتال را با هم ترکیب کرده در تعاملاند. قربانی در اینباره بیان کرد: «ایرانیها در سالهای گذشته بخشی از اکوسیستم سنتی گردشگری، صادرات و به میزان بسیار کمی اقتصاد دیجیتال دبی بودهاند. این اتفاق یک تهدید بسیار جدی برای فارسیزبانان حاضر در دبی است. وضعیت کار و فعالیت این افراد بهشدت به اوضاع داخل ایران وابسته است و تعداد بسیار کمی توانستهاند وارد فضای بینالمللی شوند. کسانی هستند که به اقتصاد دیجیتال دبی وارد شدهاند، اما از نظر من بخش سنتی هنوز متوجه تغییراتی مثل ایجاد وزارت هوش مصنوعی و بنیاد آینده که در دبی اتفاق میافتد، نیست.»
دبی از منظر ژئوپلیتیکی موقعیت بسیار حساسی دارد و برخلاف شهرهای کشورهای اطراف مثل استانبول است که برای بعضی از کلاهبرداران جذاب بودند، زیرا باید کار کرد و چیزی برای عرضه داشت؛ وگرنه سرعت اتفاقات بهقدری زیاد است که افراد حذف میشوند. قربانی در ادامه گفت: «پس وقتی در دبی نمایشگاهی برگزار میشود ما برای اینکه ببینیم چقدر توانستهایم بخشی از این مسیر باشیم، باید شرکتهای ایرانی شرکتکننده در آن را بررسی کنیم. در جیتکس بعضی از شرکتهای ایرانی با هویتی غیرایرانی حاضر میشوند، بعضی از کسبوکارها غرفهها و کانترهای کوچکی میگیرند و از بین شرکتهای بزرگ فقط همراه اول که شرکتی خصولتی است، غرفه قابل قبولی دارد و اینها نشان میدهد ما چقدر کم با اقتصاد دبی درگیر شدهایم.»