کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
واردات کالاهای ICT برای فعالان این حوزه سخت‌تر شد / ماهیگیری سوداگران از نابسامانی بازار کامپیوتر
قیمت دلار همیشه یکی از عوامل تأثیرگذار بر قیمت نهایی محصولات وارداتی از جمله موبایل، کامپیوتر، لپ‌تاپ و… بوده است. کاملاً طبیعی است در شرایطی که قیمت دلار در بازار هر روز با یک رقم روبه‌روست، قیمت این کالاها هم در بازار سر به فلک بزند و باعث شود مردم قدرت خرید آنها را از دست بدهند. در این بین فقط مردم نیستند که توان خرید کالاهای کامپیوتری را ندارند، اظهارات برخی از واردکنندگان قدیمی بازار کامپیوتر هم نشان می‌دهد که نرخ بالای دلار این روزها آنها را نیز در واردات تجهیزات ICT با مشکل مواجه کرده است.
همچنین این فعالان علل نابسامانی‌های موجود در این حوزه را علاوه بر نوسانات قیمت ارز، رگولاتوری سختگیرانه، عدم تخصیص ارز، لزوم اخذ مجوزهای گوناگون و… اعلام می‌کنند.
آنها می‌گویند با افزایش نرخ ارز دیگر توان پرداخت‌های بین‌المللی برایشان تقریباً غیرممکن شده و در تکمیل پروژه‌های مختلفی که در مناقصات برنده اجرای آن شده‌اند برایشان به‌سختی امکان‌پذیر است و سعی می‌کنند دیگر در مناقصه‌ای شرکت نکنند.
این فعالان بازار واردات کالاها و تجهیزات کامپیوتری اعلام می‌کنند با این شرایط سختی که برای فعالیت پیدا کرده‌اند، کالاها و خدمات دست‌دوم، قاچاقی و تقلبی جای خود را به کالاهای رسمی خواهند داد.
روند تخصیص ارز زمان‌بر است
مسعود شکرانی، مدیرعامل گروه «داده‌ورز جویا» و رئیس کمیسیون «تأمین کالا و تجهیزات فاوا» نظام صنفی رایانه‌ای کشور، در گفت‌‌وگو با «کارنگ»، عمده مسائل موجود در صنعت فاوا را مربوط به حوزه‌‌‌های تخصیص ارز و نظام بانکی، ارتباطات جهانی، تحریم‌های بین‌المللی، قوانین دولتی، تحریم‌های داخلی و… عنوان می‌کند.
او در ادامه دریافت ارز با نرخ مبادله‌ای را از جمله مشکلاتی می‌داند که با سپری‌شدن روند طولانی‌مدت تخصیص و عدم تضمین عرضه در زمان تعیین‌شده منجر به افزایش هزینه‌ها و بلوکه شدن منابع مالی شرکت‌های این حوزه می‌شود. از دیگر مواردی که شکرانی به آن اشاره می‌کند روند طولانی‌مدت پرداخت‌ها در مناقصات دولتی است که این مورد از تمایل حضور شرکت‌ها در چنین مناقصاتی می‌کاهد و از طرف دیگر سبب بروز اخلال در تأمین قطعات زیرساختی در این حوزه خواهد شد.
به باور شکرانی شرکت‌های جهانی فعال در حوزه تجهیزات و قطعات الکترونیکی حوزه IT برای دانشگاه‌ها، شرکت‌های مخابراتی و خریداران عمده تخفیفاتی را در نظر می‌گیرند، اما به دلیل تحریم‌های بین‌المللی امکان دریافت این تخفیف‌ها برای شرکت‌های واردکننده ایرانی وجود ندارد. به‌علاوه به صورت متوسط این تحریم‌ها منجر به افزایش ۲۰درصدی هزینه‌ها می‌شود که در صورت لغو آن شاهد افزایش این هزینه‌ها نخواهیم بود و نرخ ارز نیز متعادل خواهد شد.
او معتقد است توجه مسئولان کشور به حوزه IT زمانی حائز اهمیت می‌شود که پای تحریم‌های بین‌المللی به میان می‌ِآید؛ چراکه صنعت IT نسبت به سایر حوزه‌ها از ملاحظات خاصی برخوردار است.
او با تأکید بر لزوم صحت‌سنجی ادعای تولید داخلی، به کارنگ می‌گوید: «مخالف تولید داخلی در زمینه زیرساخت فناوری ارتباطات نیستیم؛ چراکه از شرکت داده‌ورز جویا در برخی موارد به عنوان شرکت تولیدکننده نیز یاد می‌شود اما تولید واقعی با مونتاژ برخی قطعات متفاوت است.»
سیاست‌های ارزی نامشخص
از سوی دیگر مازیار نوربخش، رئیس هیئت‌مدیره «رمیس»، نامشخص بودن سیاست‌های دولت و بانک مرکزی در زمینه تخصیص و تأمین ارز را از مهم‌ترین مشکلات گریبان‌گیر شرکت‌های واردکننده قطعات و تجهیزات الکترونیکی عنوان کرد. به گفته او، عدم تضمین تأمین ارز، تأخیر در تخصیص آن و عدم ثبات قیمتی، توان برآورد هزینه‌کردها را از بین برده است.
او در ادامه به کارنگ می‌گوید عدم ثبات اقتصادی منجر به بروز مشکلات و کاهش مشارکت شرکت‌ها برای حضور در مناقصات سازمان‌ها شده است. از طرف دیگر شرکت‌هایی که در این مناقصات مشارکت می‌کنند نیز مجبور هستند با ارائه رقم پیشنهادی بالاتر خود را در برابر افزایش قیمت‌ها ایمن کنند، اما نوسانات موجود در قیمت ارز شرایط را به گونه‌ای رقم می‌زند که با وجود پیش‌بینی‌‌ها نمی‌توان از بروز ضرر و زیان جلوگیری کرد.
در ادامه نوربخش با اشاره به محدودیت‌های اینترنتی و مشکلاتی که این اتفاق در ارتباطات بین‌المللی به وجود آورده بیان می‌کند: «نامناسب بودن کیفیت اینترنت و فیلترینگ پلتفرم‌ها، ارتباطات بین‌المللی را با چالش‌های جدی روبه‌رو کرده؛ به طوری که این موضوع در مهاجرت نیروهای نخبه و اخلال در فعالیت کسب‌وکارهای حوزه IT نیز تأثیر قابل توجهی داشته است.»
آن‌گونه که نوربخش می‌گوید در زمینه تحریم‌های بین‌المللی اتفاق تازه‌ای رخ نداده و به همین علت عمده مسائل موجود در این زمینه به مسائل و مشکلات جاری کشور برمی‌گردد، اما در صورت لغو تحریم‌ها شاهد تسهیل تجارت جهانی برای شرکت‌های داخلی و خارجی و نیز کاهش حداقلی ۱۵ تا ۲۰درصدی هزینه‌های جاری آن خواهیم بود.
به گفته او قاچاق کالا در این حوزه به صورت هوشمند عمل می‌کند؛ به طوری که با افزایش فاصله نرخ بازار آزاد و نرخ‌های دولتی ارز شاهد کاهش جذابیت قاچاق در این زمینه خواهیم بود، اما قاچاق برای کالاهای ممنوع و کارکرده همچنان جذاب است. او بر این باور است که برای تأمین و واردات قطعات مورد نیاز اورجینال در حوزه فناوری ارتباطات به داخل کشور مشکلی وجود ندارد، اما برای قطعات دارای فناوری های‌‌تک چالش‌هایی وجود دارد.
تئاتر تولید داخلی
رئیس هیئت‌مدیره «رمیس» با بیان اینکه بعضی از شرکت‌ها ادعای تولید داخلی را برای محصول مشخصی دارند به لزوم بررسی و صحت‌سنجی این ادعا توسط سازمان نظام صنفی و سازمان‌های مربوطه دیگر تأکید می‌کند و معتقد است چنین ادعاهایی سبب بروز خسارت و حتی تعطیلی کسب‌وکارهایی می‌شود که در زمینه واردات حوزه IT فعال هستند؛ چراکه در صورت وجود کالای داخلی امکان واردات آن میسر نخواهد بود.
آن‌طور که نوربخش می‌گوید افرادی که این ادعاها را مطرح می‌کنند، بیشتر نمایش تولید را بازی می‌کنند تا اینکه تولیدکننده واقعی باشند. به باور او، این افراد توان و ظرفیت لازم را برای تولید این قطعات ندارند و به همین خاطر اجرای پروژه‌ها با وقفه همراه می‌شود و این مسئله می‌تواند صدمات بسیاری به شرکت‌ها، بخش دولتی و حاکمیتی وارد کند.
از دیدگاه نوربخش مسائل دیگری نیز در این حوزه وجود دارد. به گفته او پیشنهادات کارشناسی‌شده مفصلی در سال گذشته از طریق سازمان نظام صنفی و شورای گفت‌وگوی بخش خصوصی با دولت درباره مفاصاقراردادها و مسائل پیرامون آن به سازمان تأمین اجتماعی ارائه شده، اما به دلیل تغییر ترکیب مدیریتی در این سازمان، تاکنون پاسخی در این باره داده نشده است.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/4r5q
