کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
سهشنبه، ششم شهریور وبینار «واقعیتهای کسبوکاری دبی برای ایرانیان» که اولین پیشرویداد «پرشین تک سامیت ۲۰۲۴» به شمار میرود، توسط رسانه راهکار و با حضور مصطفی مرشدی، مدیرعامل شرکت مرشدی در امارات و رئیس هیئتمدیره شرکت رسیس در ایران، برگزار شد. رویداد «پرشین تک سامیت ۲۰۲۴» همزمان با رویداد جیتکس، ۲۶ مهرماه در دبی برگزار خواهد شد.
قبل از ورود به امارات فکر کنید
مصطفی مرشدی در دبی در صنایع تولید مصنوعات فلزی فعالیت میکند. او معتقد است هر فردی قبل از شروع فعالیتش باید مشخص کند که هدفش از ورود به این بازار چیست و بر اساس آن تصمیم بگیرد.
امارات هفت امارت دارد که یکی از آنها دبی است. هر امارت قوانین مخصوص خود را دارد و دبی مناسب هر کسبوکاری نیست. برای مثال مرشدی معتقد است بر اساس تجربیات فعلیاش دبی را برای شروع فعالیت انتخاب نمیکرد. او اظهار کرد: «نقطه قوت دبی زیرساختهای قوی این شهر است، ولی ممکن است دبی گزینه مناسب برای هر کسبوکاری نباشد و بهتر است قوانین دیگر امارتها را هم بررسی کنید. چیزی که من در اینجا بیان میکنم تجربیات من از دبی است نه تمام امارات.»
قبل از تصمیمگیری
به عقیده مرشدی، یکی از مهمترین مسائلی که باید قبل از گرفتن تصمیم نهایی به آن دقت داشت، روند بازار در صنعت مدنظر شماست. بررسی بازار هدف کسبوکار توسط صاحب کسبوکار یا یکی از معتمدین او از واجبات شروع این مسیر است. مدیرعامل شرکت مرشدی در امارات و رئیس هیئتمدیره شرکت رسیس در ایران، درباره تجربیات خود در این زمینه گفت: «ما قبل از ثبت شرکت به مدت ۲۰ روز در نقش مشتری با رقبای خود صحبت کردیم و موقعیت را سنجیدیم. هزینهها را نوشتیم و برنامهریزی کردیم.»
شرکتها در دبی به دنبال توسعهاند و سریع رشد میکنند که نشاندهنده بازار مناسب دبی برای شروع کسبوکار است.
از دیگر نکات مثبت امارات، حاکم نبودن فضای تبعیضآمیز است. او در اینباره گفت: «در کشورهای اروپایی به دلیل تحریمها شرکتها از همکاری با ایرانیها امتناع میکنند، ولی در دبی ایرانی بودن شما مهم نیست.»
نکته مهم بعدی هزینههای ثبت و راهاندازی است. افراد بسیاری دچار این اشتباه میشوند که فکر میکنند با ثبت شرکت، هزینههای اصلی تمام شده است. باید با یک برنامه دقیق زمانی و مالی فعالیت خود را آغاز کنید. مرشدی در اینباره بیان کرد: «ما قبل از ورود به دبی و شروع کار تمام زیرساختهای لازم از کاتالوگ تا سایت و نرمافزار خود را آماده کرده بودیم.»
پیدا کردن سرمایهگذار در دبی یکی دیگر از چالشهایی است که مرشدی به آن اشاره میکند. او معتقد است پیدا کردن سرمایهگذار در دبی فرایند بسیار پیچیدهای دارد. وامهای بانکی و غیربانکی، فاندهای مختلف و سرمایهگذاری فقط زمانی به کسبوکار تعلق میگیرد که سه سال صورتهای حسابرسیشده شرکت اماراتی داشته باشد. او تأکید کرد: «در کل نباید روی جذب سرمایه حساب کرد؛ مگر زمانی که محصول خیلی خاص یا ارتباطات خاصی دارید.»
مالیات در دبی
دبی از نظر برخی شهر گرانی است؛ چه از نظر تفریحی و چه از نظر کسبوکاری. این نکته از جهاتی درست است، ولی اگر از زاویه مناسب به آن نگاه کنیم اشتباه است.
دولت دبی مالیات نمیگیرد، ولی هزینه خدمات در آنجا بالاست. مرشدی در اینباره اتریش را با دبی مقایسه کرد و گفت: «در سال ۲۰۱۷ و در اتریش ما باید ۵۵ درصد سرمایه خود را برای بیمه و مالیات هزینه میکردیم، ولی در امارات اینطور نیست. امارات بیمه اجباری به شکل تأمین اجتماعی ندارد و به هر شکلی که درآمدزایی کنید بهصورت فردی هیچ مالیاتی پرداخت نمیکنید. ۵ درصد ارزشافزوده وجود دارد که در ایران ۱۰ درصد است. مالیات شرکتی هم تا امسال وجود نداشت، ولی از امسال اجرا میشود که برای درآمدهای بالای یک میلیون درهم ۹ درصد است، ولی در ایران برای تمام تولیدیها ۲۰ درصد است.»
او در ادامه افزود: «در دبی کسبوکارها بسیار سریعتر از کشورهای اروپایی به درآمدزایی میرسند. فضای دبی بسیار پرکار است. دو شیفت و سه شیفت کارکردن در دبی بسیار عادی است. اگر بتوانید زود به درآمدزایی برسید دبی نسبت به خیلی از کشورهای دیگر ارزانتر است.»
نیروی کار گران
چالش بعدی در دبی نیروی کار است. در دبی قوانین پیچیدهای برای استخدام نیروی کار وجود دارد. نیروهای کار دبی بیشتر از ملیتهای دیگرند که باید مجوزهای مختلف و ویزای کار بگیرند. هر ویزای کار سالی حدود چهار هزار درهم است و برای دو سال اعتبار دارد. البته این ویزا به ایرانیها تعلق نمیگیرد.
مسئله بعدی دیگری که مرشدی به آن اشاره میکند سنتی بودن بازار دبی است. او در اینباره بیان کرد: «در صنایع دبی از هایتک استفاده نمیشود و نباید نگران فناوری بود. رقابت در دبی شدید است، اما کار هم زیاد است و شما در هر مرحلهای که باشید میتوانید کار بگیرید و اگر تجربه مشتری خوبی ارائه دهید، با توجه به تقاضای بالا در بازار میتوانید به موفقیت برسید.»
با بدبینی کار خود را شروع کنید
پس از اتمام سخنان اصلی مرشدی، او به سؤالات حاضران در جلسه پاسخ داد. مرشدی در این پرسشوپاسخ به اشتباهاتی که کسبوکارهای ایرانی در این فضا انجام دادهاند اشاره و اظهار کرد: «انجام کارها بدون امکانسنجی دقیق هزینه زیادی برای صاحب کسبوکار به وجود میآورد. افراد باید فاز صفر کار را بسیار سختگیرانه شروع کنند. مسئله بعدی این است که در ابتدای کار هزینه بسیاری میکنند. هزینهها باید متناسب با مرحلهای که کسبوکار در آن قرار دارد انجام شود.»
خوشبین بودن به فضای کسبوکاری مشکل بعدی است. او معتقد است در ابتدا باید بدبین بود و تا جای ممکن تمام اتفاقات را پیشبینی کرد.
مرشدی در بیان تفاوت فضای کسبوکاری دبی با ۱۰ سال پیش به افزایش دوبرابری قیمت درهم اشاره کرد و گفت: «بهغیر از کسبوکارهای مربوط به فینتک و فاینانس و نفت و پتروشیمی، برای کسبوکارهای ایرانی تفاوتی ایجاد نشده است. همهگیری کرونا هم مشکلات بسیاری به وجود آورد، اما اکنون بازار بسیار رونق دارد. حتی کسانی که خدمات IT ارائه میدهند اگر وارد زنجیره تأمین ساختمان شوند، میتوانند فعالیت خوبی داشته باشند.»
او تأکید کرد: «در امارات و منطقهای مثل عربستان، عمان و عراق زنجیره تأمین ساختمان پررونق است؛ حتی اگر در حوزه فناوری فعال باشید. البته در حوزههایی مثل خودرو هم پروژههای جذابی وجود دارد که جای پیشرفت دارد. در کل تا زمانی که وارد بازار نشوید نمیتوانید پروژههای موجود را بشناسید.»
دریافت تسهیلات و جذب سرمایه
دریافت تسهیلات کار سؤال بعدی است و مرشدی در اینباره توضیح داد: «قبلاً در کشورهای عربی فرد باید برای دریافت تسهیلات کفیل میداشت. به عبارتی یک نفر محلی باید کفالت شما را قبول میکرد. اما الان این قانون را برداشتهاند. اما اگر در حوزه استارتاپ فردی کفیل شما شود و به عبارتی اسمارتمانی باشد، میتوانید تسهیلات دریافت کنید. این نکته هم وجود دارد که ابوظبی نسبت به دبی بیشتر تسهیلات میدهد.»
مدیرعامل شرکت مرشدی در امارات و رئیس هیئتمدیره شرکت رسیس در ایران، در پاسخ به سؤالی درباره صنعت مواد اولیه شیمیایی بیان کرد: «این حوزه بیشتر B2B است. معمولاً معاملات خوب این حوزه با ارتباط مستقیم انسانی شکل میگیرد. به همین خاطر بهتر است در نمایشگاه و رویدادهای مخصوص این حوزه شرکت کنید.»
او در ادامه درباره سرمایهگذاری مشترک با کشورهای خارجی برای دریافت ویزای امارات با یک مثال توضیح داد: «مدل کارآفرینی هندیها برخلاف چینیها بسیار به مدل ایرانیها نزدیک است. درباره سرمایهگذاری مشترک هیچ مزیت خاصی وجود ندارد.»
مرشدی راجعبه همکاری با بخش دولتی در حوزه تأمین تجهیزات نفت و گاز نیز گفت: «اگر تأمین از چین یا کشورهای اروپایی انجام شود معمولاً شرکتهای فعال در این حوزه در ابوظبی حضور دارند. اما اگر تأمین از ایران انجام شود وضعیت متفاوت خواهد بود. در کل ترجیح با تولید داخل است، اما اگر قسمتی از کسبوکاری در ایران و قسمتی از آن در امارات باشد، بهویژه در حوزههایی مانند تجهیزات و سنگ، اگر کار مهرUAE داشته باشد، شانس موفقیت وجود دارد.»
او در ادامه وبینار درباره جذب سرمایه در حوزه بلاکچین بیان کرد: «چند ایونت در حوزه بلاکچین در دبی وجود دارد، اما بر اساس مشاهداتم، افراد تجربه خوبی برای جذب سرمایه در حوزه بلاکچین نداشتهاند.»
مرشدی درباره وضعیت فعالیت در حوزه سلامت در امارات اظهار کرد: «پزشکان بسیاری به دبی آمدهاند و حوزه سلامت در دبی پررونق است. اما باید با هدفمندی وارد شد، زیرا افراد زیادی در امارات به حوزه سلامت و زیبایی وارد شدهاند.»
در حوزه روانشناسی نیز او معتقد است نکته این حوزه موضوع زبان است. برای مثال اگر روانشناس فارسیزبان دارید فقط با فارسیزبانان میتوانید کار کنید، به همین دلیل در حوزه روانشناسی بازار محدودی وجود دارد.
مرشدی اضافه کرد: «در حوزه سلامت اگر نیچمارکت را پیدا کنید به موفقیت خواهید رسید. بهویژه از زمان جنگ اوکراین و روسیه، افراد زیادی از این دو کشور برای دریافت خدمات سلامت وارد امارات میشوند.»
رویداد پرشین تک سامیت
کارخانه نوآوری رسانه راهکار در نظر دارد دومین رویداد پرشین تک سامیت را همزمان با برگزاری رویداد بزرگ جیتکس در روز ۲۶ مهرماه ۱۴۰۳، ۱۷ اکتبر ۲۰۲۴، با حضور بیش از ۵۰۰ نفر از مدیران عامل، بنیانگذاران، مدیران ارشد حوزه کسبوکار و فناوری و نوآوری در شهر دبی برگزار کند.
این رویداد قصد دارد با بحثهای کارشناسی و کسبوکاری، تصویر روشنتری از فرصتها و چالشهای اکوسیستم کسبوکار و بازرگانی دبی با تأکید بر فناوریها و تحولات آینده برای ایرانیان علاقهمند فراهم کند. علاقهمندان میتوانند برای حضور در رویداد پرشین تک سامیت ۲۰۲۴ که در شهر دبی برگزار میشود از طریق لینک زیر ثبتنام کنند.