زمان مطالعه: 2 دقیقه
اکوسیستم آنلاین کشور در حال پوست‌اندازی است. نشانه‌های آن را هر هفته بیش از گذشته می‌بینیم. از یک‌سو آنها که از اواسط دهه ۸۰ یا اویل دهه ۹۰ وارد این فضا شده‌اند، بعد از ۱۰، ۱۵ سال کار و تلاش و تکاپو کم‌کم به فکر خروج از این فضا هستند.
کسانی که برخی از آنها موفق شده‌اند از فضای نسبتاً مستعد و بکر اقتصاد دیجیتال کشور در این سال‌ها بهره ببرند و کسب‌وکار بزرگ بسازند، برخی هم کسب‌وکارها متوسط دارند و عده بسیاری هم که یا کسب‌وکارهای خرد و نیمه‌جان دارند یا موفق نشده‌اند ایده‌ای را که برای آن زحمت کشیده‌اند، به سرانجام برسانند؛ هر یک به طریقی در حال ترک این فضا هستند.
برخی از این خروج‌ها البته از سر اجبار است. آنها از فشارها و محدودیت‌ها یا فقدان تنظیم‌گری درست این بخش از اقتصاد به ستوه آمده‌اند و دیگر توش و توانی برای ادامه دادن ندارند. اما بسیاری دیگر به این نتیجه رسیده‌اند که وقت آن رسیده جای خود را به تازه‌نفس‌ها بدهند و بخت خود را در فضا و میدانی دیگر بیازمایند.
هرچه هست، بوی تغییر از این اکوسیستم بلند شده است. اگرچه بسیاری از این تغییرات ممکن است برای کلیت این فضا مثبت نباشد اما فصل جدیدی است که بااکراه یا از سر اجبار و شاید هم در مواردی به امید خروج برخی از حوزه‌ها از بن‌بست آدم‌ها و رگولاتورها باید آن را به فال نیک گرفت. هرچند نیکی‌ها و دلخوشی‌ها فعلاً کفه سبک ترازو هستند و نگرانی‌ها و دلواپسی‌ها بسیار.
چیزی که در این میان اهمیت دارد، مخابره پیام است. اینکه بپنداریم به آخر خط رسیده‌ایم یک پیام خطرناک است. اینکه بترسیم و بهراسیم که هرچه بود انجام شده و دیگر امیدی باقی نمانده و هرجا کاری به سرانجام نرسیده، به این دلیل بوده که کاری بیش از این نمی‌شده انجام داد، پیام خوبی برای نسل‌های بعدی نیست.
نباید فراموش کنیم که صدها هزار دانش‌آموز دبیرستانی و دانشجوی ترم‌های ابتدایی دانشگاه‌ها منتظرند وارد فضای کسب‌وکار شوند. نباید مدام فکر کنیم و تکرار کنیم هرچه بود ما بودیم و دیگر بیش از این نمی‌توان کاری کرد. چه کسی می‌داند شاید نسل بعدی کسب‌وکار اقتصاد نوآوری با تلاش و ممارست و البته سخت‌جانی بیشتر، خیلی بیشتر از آنچه تا اینجا این زیست‌بوم آمده، جلو برود.
البته همه اینها باعث نمی‌شود آرزو کنیم ای کاش موانع آن‌قدر کمتر می‌بود که هم دستاوردهای نسل فعلی بیش از این بود و هم آنها که در راهند با امیدواری بیشتری پا در این مسیر می‌گذاشتند. هرچه هست این زیست‌بوم در حال پوست‌انداختن است…
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/1i03
